گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم: در سالهای گذشته، فضای سیاسی ایران شاهد مناظرات و چالشهای متعددی پیرامون نوع مواجهه با آمریکا بوده است. از همان ابتدای انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی ایران سیاستی مستقل و مقاومتی را در برابر ایالات متحده اتخاذ کرد، در حالی که برخی جریانهای داخلی، بهویژه اصلاحطلبان، همواره بر مذاکره، تعامل و کاهش تنش با غرب تأکید داشتند.
این جریان معتقد بود که آمریکا قابل تعامل است و میتوان با دیپلماسی، مشکلات بین دو کشور را حل کرد. اما اکنون، پس از سالها تجربه و آزمون، برخی از چهرههای این جریان از جمله عمادالدین باقی که اخیرا در این باره توییت زده به نتیجهای رسیدهاند که نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدا بر آن تأکید داشت: «آمریکا کشوری است که با زورگویی، فشار و تحریم بهدنبال تحمیل خواستههای خود بر دیگران است.»
از امید به آمریکا تا درک واقعیت
یکی از جدیدترین نمونههای این تغییر نگرش، توئیت اخیر عمادالدین باقی، فعال اصلاحطلب و روزنامهنگار شناخته شده، درباره فرمان جدید دونالد ترامپ است.
باقی که به اذعان خودش طی 25 سال گذشته از منتقدان سیاستهای منطقهای و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران بوده، اکنون در واکنش به این فرمان، از احساس توهین، تحقیر و خشم سخن میگوید.
وی با اشاره به حمایت گسترده آمریکا از رژیم صهیونیستی و تلاش برای تضعیف قدرت دفاعی ایران، صریحاً اعتراف میکند که سیاست فشار حداکثری ترامپ چیزی جز نابود کردن مردم ایران نیست.
این اعتراف، بازتابی از تحول فکری در میان بخشی از اصلاحطلبان است که پس از دو دهه امید به بهبود روابط با آمریکا، حالا به این نتیجه رسیدهاند که سیاست واشنگتن در قبال ایران نه بر مبنای تعامل، بلکه مبتنی بر سلطهگری، تحریم و ایجاد بحران است.
اصلاحطلبان و تجربه شکست خورده برجام
برجام یکی از مهمترین نقاط عطف در تاریخ سیاسی ایران بود که امید اصلاحطلبان به آمریکا را بهشدت تحت تأثیر قرار داد. در دوران ریاستجمهوری حسن روحانی، اصلاحطلبان با تمام قوا برای رسیدن به توافق هستهای تلاش کردند و تصور میکردند که این توافق میتواند آغازگر یک دوران جدید در روابط ایران و غرب باشد. اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ و خروج آمریکا از برجام در سال 2018، مشخص شد که آمریکا به هیچ توافقی پایبند نیست و هر زمان که منافعش ایجاب کند، تعهدات خود را زیر پا میگذارد.
با وجود این خیانت آشکار، برخی اصلاحطلبان همچنان بر ضرورت مذاکره با آمریکا تأکید داشتند. اما حالا که ترامپ، ایران را با شدیدترین تحریمها و فشارهای اقتصادی هدف قرار داده و در جدیدترین فرمان خود خواستار نابودی توان دفاعی ایران شده است، برخی چهرههای اصلاحطلب دیگر نمیتوانند این حقیقت را نادیده بگیرند.
چرا برخی اصلاحطلبان هنوز واقعیت را نمیپذیرند؟
با وجود تغییر نگرش برخی چهرههای اصلاحطلب مانند عمادالدین باقی، هنوز هم بخش قابلتوجهی از این جریان از پذیرش واقعیت سر باز میزنند. این افراد همچنان تلاش دارند که شکست سیاستهای خود در قبال آمریکا را توجیه کنند و بهنوعی، مسئولیت این شکست را بر گردن نظام بیندازند.
در حالیکه تاریخ نشان داده است که هرگونه عقبنشینی در برابر آمریکا نهتنها به کاهش فشارها منجر نمیشود، بلکه این کشور را در تحمیل خواستههایش جریتر میکند.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت روحانی و معاون راهبردی پزشکیان پس از خروج آمریکا از برجام بارها اعلام کرد که این اقدام برخلاف اصول دیپلماتیک است، اما همچنان تأکید داشت که میتوان از طریق مذاکره، آمریکا را به مسیر صحیح بازگرداند. این در حالی است که تجربه نشان داد واشنگتن فقط بهدنبال فشار بیشتر بر ایران است.
جمهوری اسلامی از ابتدا چه میگفت؟
رهبران جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا تأکید داشتند که آمریکا کشوری غیرقابل اعتماد است و سیاستهایش بر مبنای سلطهجویی و استعمار نوین استوار است. امام خمینی (ره) آمریکا را «شیطان بزرگ» نامید و مقام معظم رهبری بارها هشدار دادهاند که اعتماد به آمریکا نتیجهای جز خسارت ندارد.
سیاستهای جمهوری اسلامی ایران همواره بر سه اصل استوار بوده است: عدم وابستگی به قدرتهای خارجی و تأمین منافع ملی از طریق توان داخلی، افزایش قدرت دفاعی و ایستادگی در برابر تحریمها و تلاش برای بیاثر کردن آنها.
اظهارات عمادالدین باقی نشان میدهد که بخشی از اصلاحطلبان پس از دو دهه به این نتیجه رسیدهاند که جمهوری اسلامی ایران در تحلیل خود از آمریکا کاملاً درست عمل کرده است. این اعتراف اگرچه دیرهنگام است، اما اهمیت زیادی دارد، چرا که نشان میدهد حتی منتقدان سیاستهای جمهوری اسلامی نیز اکنون درک کردهاند که آمریکا بهدنبال نابودی ایران است، نه تعامل و مذاکره.
با این حال، هنوز هم برخی اصلاحطلبان از پذیرش این حقیقت سر باز میزنند و حاضر نیستند شکست سیاستهای خود را بپذیرند. اما روند تحولات نشان میدهد که هرچه زمان میگذرد، حقیقت برای عده بیشتری آشکار میشود. اکنون که آمریکا علناً خواستار نابودی توان دفاعی ایران و به فقر کشاندن مردم شده است، دیگر نمیتوان این واقعیت را انکار کرد. مقاومت در برابر آمریکا تنها راه حفظ استقلال و عزت ایران است.
انتهای پیام/