به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، پیمان صالحی، دانشآموخته علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)، در یادداشتی درباره لزوم اتخاذ سیاستی هوشمندانه در برابر دولت جدید آمریکا با بهرهگیری از تجربه دوره قبلی ریاستجمهوری ترامپ نوشت :
با گذشت بیش از یک ماه از آغاز دولت دوم دونالد ترامپ، سیاست خارجی او بهویژه در قبال ایران همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. برخلاف دورهی اول ریاست جمهوریاش که از همان ابتدا سیاست فشار حداکثری را با خروج از برجام و اعمال تحریمهای گسترده آغاز کرد، این بار ترامپ تمرکز اصلی خود را بر مدیریت بحرانهای بینالمللی از جمله جنگ اوکراین و درگیریهای غزه گذاشته است.
ترامپ 2025 به جز چند مورد هنوز تحریم قابل توجهی علیه ایران اعمال نکرده و برخلاف انتظار بسیاری، سیاستهایش نسبت به تهران چندان شتابزده نبوده است. درعوض، اولویت اصلی او در سیاست خارجی، ایجاد ثبات نسبی در صحنهی بینالمللی و کاهش هزینههای ایالات متحده در درگیریهای طولانیمدت است. تلاشهای او برای پایان دادن به جنگ اوکراین و کاهش تنشها در غزه نشاندهندهی یک رویکرد عملگرایانهتر نسبت به دورهی اول ریاست جمهوریاش است.
اما آیا این به معنای تغییر سیاستهای ضدایرانی اوست؟ پاسخ این است که اگرچه ترامپ هنوز مسیر فشار حداکثری را بهطور رسمی احیا نکرده، اما همچنان نشانههایی از رویکرد سختگیرانه او نسبت به ایران از جمله تقویت روابط آمریکا با اسرائیل و کشورهای عربی منطقه برای حفظ فشار غیرمستقیم بر ایران، تلاش برای جلب حمایت اروپا جهت محدود کردن همکاریهای اقتصادی با ایران و بررسی گزینههای دیپلماسی مشروط، اما بدون عقبنشینی از موضع سنتی آمریکا در قبال ایران همچنان وجود دارد.
بنابراین، در شرایطی که دولت ترامپ هنوز استراتژی مشخصی در قبال ایران اعلام نکرده، جمهوری اسلامی ایران نباید سیاستهای خود را صرفاً بر اساس حدس و گمان تنظیم کند. بلکه ضروری است که یک راهبرد پیشدستانه و هوشمندانه تدوین شود تا کشور برای هرگونه تغییر در سیاستهای آمریکا آماده باشد.
در این راستا، ایران باید در چهار حوزهی کلیدی اقدامات اساسی را در دستور کار قرار دهد:
اقتصادی: بهجای تمرکز صرف بر مقابله با تحریمها، ایران باید از فضای جدید دیپلماتیک استفاده کند و روابط اقتصادی خود را با کشورهای اروپایی و قدرتهای شرقی تقویت کند. همچنین، کاهش وابستگی به دلار و ایجاد مکانیسمهای مالی جایگزین، میتواند ایران را در برابر هرگونه سیاستهای جدید ترامپ مقاومتر کند.
نظامی و امنیتی: افزایش قدرت بازدارندگی و تثبیت موقعیت محور مقاومت، همچنان باید در دستور کار باشد. اما درعینحال، ایران باید از هرگونه اقدام تحریکآمیز که میتواند زمینهساز اجماع جهانی علیه کشور شود، پرهیز کند. توسعهی توان سایبری و اطلاعاتی نیز برای مقابله با تهدیدات احتمالی باید گسترش یابد.
دیپلماتیک: با توجه به تلاش ترامپ برای کاهش تعهدات بینالمللی آمریکا، ایران باید دیپلماسی منطقهای و جهانی خود را تقویت کند تا ابتکار عمل در سیاست خارجی را به دست بگیرد. افزایش همکاریهای استراتژیک با کشورهای منطقه و نقشآفرینی فعالتر در بحرانهای بینالمللی مانند اوکراین و غزه، میتواند جایگاه ایران را در معادلات جهانی ارتقا دهد.
رسانهای و تبلیغاتی: ایران باید در مقابل جنگ شناختی غرب، یک استراتژی رسانهای فعال داشته باشد. استفاده از دیپلماسی عمومی برای نشان دادن تناقضهای سیاست خارجی آمریکا و تلاش برای ایجاد روایت مستقل از وضعیت منطقهای، میتواند به کاهش فشارهای بینالمللی علیه ایران کمک کند.
ترامپ 2025، حداقل تا این لحظه، نشان داده که اولویتهای جدیدی در سیاست خارجی دارد. اما این به معنای کاهش تنشها با ایران نیست، بلکه تنها شکل این تنشها ممکن است تغییر کند. ایران نباید منفعلانه منتظر تصمیمات کاخ سفید بماند، بلکه باید از همین حالا با یک استراتژی دقیق و واقعبینانه، خود را برای هرگونه تحول آماده کند.
انتهای پیام/