به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، تمدید نشدن معافیت تحریمی انتقال گاز ایران به عراق از سوی «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، فضای افکار عمومی عراق را متشنج کرد. این در حالی است که پیش از این «محمد شیاع السودانی»، نخست وزیر عراق از گام بزرگ این کشور برای خودکفایی در زمینه تولید گاز تا سال 2028 پرده برداشته بود.
اهمیت وجود گاز در عراق به این خاطر است که اغلب نیروگاههای برق عراق به واسطه تزریق گاز کار میکنند. در پاییز امسال پس از قطع بخش اعظمی از صادرات گاز ایران به عراق، تولید برق این کشور از 27 هزار مگاوات به 19 هزار مگاوات افت فشار پیدا کرد.
اکنون و با توجه به احتمال اعمال محدودیتها بر صادرات گاز ایران به عراق از سمت آمریکا، دولت عراق توسعه میادین گازی خود را سرعت بخشیده است. در همین راستا، دولت آمریکا به عراق توصیه کرده تا به جای اتکا بر گاز ایران، با توسعه میدان گازی کورمور، به گاز داخلی تکیه کند.
عراق سالانه حدود 660 تا 667 میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی مصرف میکند. این در حالی است که تولید فعلی گاز در سلیمانیه بین 430 تا 500 میلیون فوت مکعب در روز است و حتی با توسعههای پیشبینیشده تا پایان سال 2024، این میزان به 680 تا 750 میلیون فوت مکعب در روز رسید. این ارقام شکاف بزرگی میان تولید گاز در سلیمانیه و نیاز ملی عراق را نشان میدهد.
عراق در حال حاضر حدود یکسوم نیازهای انرژی خود را از طریق واردات گاز و برق از ایران تأمین میکند. براساس قرارداد پنجسالهای که در مارس 2024 میان بغداد و تهران تمدید شد، عراق قادر خواهد بود تا روزانه 50 تا 70 میلیون متر مکعب گاز وارد کند؛ توافقی که ارزش سالانه آن حدود 6 میلیارد دلار برآورد شده است. اما نوسانات عرضه گاز ایران به دلیل افزایش مصرف داخلی، بهویژه در تابستان، عراق را به جستوجوی گزینههای جایگزین وادار کرد.
استان سلیمانیه، با میدانهای مهمی مانند کورمور و چمچمال، پتانسیل بالایی برای افزایش تولید دارد. با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که حتی با وجود توسعه میادین گازی، گاز سلیمانیه نمیتواند کل نیازهای عراق را پوشش دهد. علاوه بر این، نبود زیرساختهای کافی برای انتقال گاز از اقلیم کردستان عراق به مرکز و جنوب کشور، مانع بزرگی در این مسیر ایجاد میکند.
ذخایر عظیم گاز عراق که حدود 112 تریلیون فوت مکعب تخمین زده شده این کشور را در رتبه دوازدهم جهان قرار میدهد. با وجود این ظرفیت، تولید داخلی عراق در سال 2023 تنها 9.9 میلیارد متر مکعب بود که همچنان کمتر از نیمی از مصرف این کشور را تأمین میکند.
از نظر سیاسی، تنشهای میان دولت مرکزی بغداد و دولت اقلیم کردستان عراق بر سر مدیریت منابع طبیعی نیز چالشی دیگری برای عراق محسوب میشود. وابستگی کامل به گاز سلیمانیه میتواند اهرم فشاری برای اقلیم کردستان عراق در مذاکرات با بغداد ایجاد کند و به تنشهای بیشتر منجر شود.
با توجه به چالشهای موجود در تأمین گاز عراق، عدم تمدید معافیت تحریمی انتقال گاز ایران از سوی آمریکا، این کشور را در شرایط دشواری قرار داده است. در حالی که دولت عراق تلاش دارد با توسعه میادین داخلی مانند کورمور و چمچمال وابستگی خود را به واردات کاهش دهد، اما به نظر میرسد شکاف میان تولید و مصرف داخلی همچنان قابلتوجه است.
همچنین، مشکلات زیرساختی و تنشهای سیاسی میان بغداد و اقلیم کردستان عراق بر پیچیدگی این مسئله افزوده است. بنابراین، اگرچه توسعه تولید داخلی گاز میتواند به افزایش خودکفایی عراق کمک کند، اما در کوتاهمدت وابستگی به واردات، بهویژه از ایران، همچنان اجتنابناپذیر خواهد بود.
انتهای پیام/