به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سفتهبازی و فعالیتهای غیرمولد (مانند خرید و فروش ارز، املاک، یا کالاهای محدودشده به منظور سودآوری کوتاهمدت) یکی از چالشهای اساسی اقتصاد ایران است. این رفتارها نه تنها منجر به تشویش بازارها و افزایش نوسانات قیمت میشوند، بلکه منابع مالی را از بخشهای تولیدی دور میکنند. در این گزارش، راهکارهای کلیدی برای مقابله با این پدیده، با تأکید بر اقدامات فوری و سازوکارهای مالیاتی مورد بررسی قرار میگیرد.
1. سازوکارهای مالیاتی برای مهار سفتهبازی
الف) مالیات بر معاملات کوتاهمدت
مالیات بر فروش سریع داراییها : برای مثال، اعمال مالیات سنگین بر فروش املاک یا ارزهای خارجی در کمتر از 6 ماه پس از خرید.
افزایش نرخ مالیات بر سود غیرمولد : تعیین نرخ مالیاتی بالاتر برای سودهای حاصل از فعالیتهای غیرتولیدی نسبت به سودهای حاصل از فعالیتهای صنعتی یا کشاورزی.
ب) معافیتهای مالیاتی برای بخش تولیدی
کاهش مالیات بر درآمد شرکتهای تولیدی که بیش از 70 درصد درآمد خود را از فعالیتهای واقعی اقتصادی کسب میکنند.
تسهیلات مالیاتی برای سرمایهگذاری در صنایع استراتژیک مانند فناوری، داروسازی، و انرژی پاک.
ج) هدایت اعتبارات به سمت تولید
گارانتی دولتی برای وامهای تولیدی : تسهیل دسترسی شرکتهای تولیدی به اعتبارات ارزان با ضمانت دولت.
محدودکردن تسهیلات بانکی به بخشهای غیرمولد : جلوگیری از پمپاژ پول بانکی به فعالیتهای سفتهبازانه.
2. اقدامات قانونی و نظارتی فوری
الف) تسریع در تصویب لوایح مجلس
سید امیر سیاح ، مدیرکل پیشبینی و بهبود محیط کسبوکار وزارت اقتصاد، خواستار تصویب فوری طرحهای قانونی برای محدودکردن سفتهبازی شده است. این لوایح باید شامل موارد زیر باشد:
جرمانگاری معاملات غیرموجه ارز و طلا در بازارهای غیررسمی.
الزام به ثبت تمامی معاملات املاک در سامانههای رسمی و جریمههای سنگین برای دور زدن این قاعده.
ب) تقویت نظارت بر بازارها
ایجاد سامانههای هوشمند نظارتی : استفاده از فناوری بلاکچین و هوش مصنوعی برای ردیابی معاملات مشکوک.
محدودکردن حجم معاملات روزانه : تعیین سقف برای خرید و فروش ارز، طلا، یا املاک توسط افراد حقیقی و حقوقی.
ج) افزایش شفافیت اطلاعات
انتشار آمار دقیق از معاملات : اعلام نرخها و حجم معاملات روزانه توسط بانک مرکزی و سازمان ثبت اسناد.
مبارزه با شایعات : جریمه کسانی که با انتشار اخبار جعلی، بازارها را به نفع خود تحریک میکنند.
3. اصلاحات نهادی
الف) تقویت نقش بانک مرکزی
کنترل سختگیرانه نرخ ارز : جلوگیری از ایجاد اختلاف قابل توجه بین نرخ رسمی و بازار آزاد.
محدودکردن واردات غیرضروری : جلوگیری از خروج ارز برای خرید کالاهای لوکس یا غیرضروری.
ب) همکاری بینوزارتی
تشکیل کمیته نظارتی ملی : متشکل از نمایندگان وزارت اقتصاد، بانک مرکزی، و دیوان محاسبات برای پیگیری فعالیتهای غیرمولد.
4. الگوهای بینالمللی موفق
مالیات بر معاملات مالی (Tobin Tax) : مانند کشورهای اروپایی که با اعمال مالیات 0٫1 تا 0٫5 درصدی بر معاملات کوتاهمدت، سفتهبازی را کاهش دادهاند.
سیاستهای کره جنوبی : محدودکردن خرید املاک توسط سرمایهگذاران خارجی و الزام به گزارشدهی دقیق.
جلوگیری از سفتهبازی نیازمند اقدامات فوری و هماهنگ در حوزههای مالیاتی، قانونی، و نهادی است. اعمال مالیات بر فعالیتهای غیرمولد، تسریع در تصویب قوانین مرتبط، و تقویت نظارت هوشمند میتواند به تدریج بازارها را به سمت اقتصاد تولیدی سوق دهد. بدون این اصلاحات، فعالیتهای سفتهبازانه همچنان به عنوان سرطانی برای اقتصاد باقی خواهند ماند.
انتهای پیام/