طبق آمار رسمی منتشر شده از سوی پزشکی قانونی کشور، در 6 ماهه ابتدایی سال 1403 ، 10086 نفر جان خود را بر اثر تصادفات جادهای از دست داده و 199260 نفر مصدوم شدهاند.با اینکه این آمار نسبت به سال گذشته 1.1% در فوتیها و 5.9% در مصدومین کاهش داشته است، باز هم این آمار ناراحتکننده و تامل برانگیز است.
آمار تصادفات جادهای به تفکیک استان ها
برخی از استانها به دلیل جمعیت بالا و برخی دیگر به دلیل تردد تعداد بالای مسافر، آمار تصادف بالاتری نسبت به سایر مناطق کشور دارند. طبق آمار منتشر شده، استان فارس با 776 کشته، پرخطرترین استان کشور از نظر تصادفات جادهای شناخته شد. البته از آنجا که این استان به دلیل جاذبههای گردشگری زیاد، مسافرین زیادی را به سمت خود میکشد، 67% از این موارد مربوط به تصادفات برون شهری این بودهاند. تهران نیز با اختلافی بسیار چشمگیر نسبت به سایر استانها، رکورد بیشترین کشته در تصادفات درون شهری را به نام خود ثبت کرد.
در جدول زیر، آمار تصادفات جادهای، مصدومین و فوتیهای هر استان را به ترتیب از بیشترین تعداد کشته و زخمی مشاهده میکنید:
رتبه | استان | تعداد مصدومان | تعداد فوتی ها | جمع مصدومان و فوتی ها |
1 | تهران | 689 | 25744 | 26433 |
2 | خراسان رضوی | 711 | 17104 | 17815 |
3 | اصفهان | 592 | 14873 | 15465 |
4 | فارس | 776 | 12201 | 12977 |
5 | آذربایجان شرقی | 503 | 10566 | 11069 |
6 | خوزستان | 542 | 9588 | 10130 |
7 | کرمان | 663 | 7519 | 8182 |
8 | آذربایجان غربی | 354 | 7650 | 8004 |
9 | مازندران | 294 | 7337 | 7631 |
10 | گیلان | 293 | 7259 | 7552 |
11 | کرمانشاه | 262 | 6062 | 6324 |
12 | لرستان | 252 | 5586 | 5838 |
13 | گلستان | 261 | 5158 | 5419 |
14 | البرز | 166 | 4882 | 5048 |
15 | همدان | 214 | 4638 | 4852 |
16 | قم | 167 | 4478 | 4645 |
17 | قزوین | 208 | 4427 | 4635 |
18 | کردستان | 262 | 4210 | 4472 |
19 | یزد | 209 | 4216 | 4425 |
20 | سیستان و بلوچستان | 623 | 3786 | 4409 |
21 | مرکزی | 340 | 3924 | 4264 |
22 | اردبیل | 159 | 3499 | 3658 |
23 | سمنان | 205 | 3413 | 3618 |
24 | زنجان | 184 | 3222 | 3406 |
25 | کهگیلویه و بویراحمد | 132 | 2959 | 3091 |
26 | خراسان شمالی | 148 | 2786 | 2934 |
27 | خراسان جنوبی | 141 | 2749 | 2890 |
28 | هرمزگان | 213 | 2604 | 2817 |
29 | چهارمحال و بختیاری | 162 | 2632 | 2794 |
30 | بوشهر | 159 | 2435 | 2594 |
31 | ایلام | 87 | 1733 | 1820 |
- | جمع کل | 9971 | 199260 | 209231 |
طبق این آمار، استانهای تهران، خراسان رضوی و اصفهان، به ترتیب بیشترین آمار کشته و مجروح را به خود اختصاص دادهاند. در آمار منتشر شده، تعداد مصدومین آقا حدود 41% بیشتر از بانوان اعلام شده است. تصادفات برون شهری نیز با 7006 مورد فوتی از مجموع 9971 مورد، 70% از آمار مرگ و میر را به خود اختصاص میدهند. نکته قابل توجه تعداد فوتیهای تعطیلات نوروز است که با 1089 مورد، تنها در 15 روز، بیش از 10% از تلفات را به خود اختصاص میدهد.
نقش بالای خودروهای داخلی در مرگ مسافران
بر اساس آمار منتشر شده در نوروز 1403، حدود 83 درصد از 1089 کشته، جان خود را در خودروهای داخلی از دست دادهاند. این موضوع نشان از امنیت پایین خودروهای داخلی، همچنین کیفیت پایین و عملکرد ضعیف در مواقع بحرانی است. 62 درصد از این میزان نیز مربوط به خودروهای خانواده پژو و پراید هستند؛ در واقع همان پرفروشترین ماشینهای کشور. خودروی ساینا نیز در کنار پراید و پژو، بیشترین میزان تصادف را ثبت کرده است.
موثرترین عوامل در بروز تصادفات جرحی
عوامل زیادی در وقوع حوادث جادهای تاثیرگذار هستند. در ادامه به برخی از موارد اشاره میکنیم:
- خطای انسانی: اولین و مهمترین عامل خطای انسانی است؛ اگر رانندگان با سرعت مطمئن و متناسب با امنیت خودروی خود رانندگی کنند، آمار مرگ و میر به شدت کاهش پیدا میکند.
- کیفیت پایین خودروهای داخلی: دومین عامل موثر در ایجاد آمار بالای مجروحان و فوتیهای حوادث رانندگی، کیفیت بسیار پایین بدنه، تجهیزات ایمنی و قطعات فنی برخی از ماشینهای تولید ملی است.
- ممانعت رانندگان برای استراحت در سفرهای برون شهری: حدود 60% از تصادفات در حریم 30 کیلومتری شهرها رخ میدهد. رانندگان با تلاش زیاد جهت رساندن هرچه زودتر خود یا بارشان به مقصد، از استراحت بین مسیر ممانعت میکنند که در انتهای مسیر با افزایش خوابآلودگی، احتمال بروز حادثه نیز افزایش پیدا میکند.
- مشکلات مربوط به جاده و راهها: بسیاری از جادههای کشور از کیفیت پایین آسفالت رنج میبرند. همین موضوع باعث انحراف مسیرهای ناگهانی و خطرناکی برای رانندگان میشود. همچنین عدم استفاده از علائم خطر در محلهای لازم، مهندسی نبودن شیب یا پیچهای جاده، نبود روشنایی کافی در برخی جادهها، عدم بهرهمندی از لوازم ایمنیسازی مثل گاردریل یا نیوجرسی از دیگر عوامل موثر در بروز تصادفات هستند.
طبق بررسیهای انجام شده از سوی راهور، تجاوز از سرعت مجاز، تغییر مسیر ناگهانی، انحراف به چپ و عدم رعایت حق تقدم، به ترتیب بیشترین دلایل بروز حوادث رانندگی هستند.
چگونه از بروز حادثه جلوگیری کنیم؟
با رعایت چند نکته مهم اما ساده، میتوان به راحتی آمار تصادفات را به شدت کاهش داد. هرچقدر که کیفیت وسایل نقلیه و جادهها پایین باشد، با رعایت اصول رانندگی، سالانه هزاران نفر از مرگ یا مصدومیت نجات پیدا میکنند. رعایت سرعت مجاز، استفاده از کمربند ایمنی، عدم استفاده از تلفن همراه، استراحت کافی قبل و حین رانندگی، توجه به علائم جادهای، عدم رانندگی در شرایط نامساعد جوی، پرهیز از سرعت و سبقت غیر مجاز، برخی از روشهای مقابله با رشد آمار تصادفات جادهای هستند. البته در کنار تمامی این موارد، اصلاح وضعیت تولید خودرو و راهسازی نیز اهمیت بسیار ویژه و تعیین کنندهای دارد.
سرنشینان؛ بیشترین قربانیان تصادفات جادهای
سرنشینان بیگناه، بیشترین آسیب را از خودروهای بیکیفیت، جادههای غیر استاندارد و رانندگی ناایمن میبینند. تعداد فوتیهای تصادفات جادهای نشان میدهد که سرنشینان وسایل نقلیه بیشتر از رانندگان دچار آسیب میشوند. در رتبههای بعدی، رانندگان ماشینها، راکبهای موتورسیکلت و عابرین پیاده قرار دارند.
در صورت بروز حادثه چه اقداماتی انجام دهیم؟
مهمترین اصل در کنترل شرایط بحرانی، حفظ خونسردی است. اگر شاهد یک حادثه رانندگی هستید یا خودتان در آن حضور دارید، قبل از هر چیزی با حفظ خونسردی، شرایط مصدومین و وسیله نقلیه را بررسی کنید تا شخص یا چیزی در خطر نباشد. در ادامه به سرعت وسیله نقلیه را خاموش کنید و برق آن را قطع کنید. پس از تماس با نیروهای امدادی و پلیس راهور، وضعیت مصدومان را زیر نظر بگیرید تا اورژانس و آتشنشانی در محل حادثه حاضر شوند.
در ادامه حتما شواهد و اطلاعات کافی را در خصوص حادثه ثبت کنید و در این راستا با ماموران پلیس راهور بیشترین تعامل را داشته باشید. با اینکه پرداخت دیه و خسارت جزء تعهدات بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه است، اما برای دریافت خسارت باید مدارک کافی از جمله گزارش حادثه و کروکی موجود باشد.
آیا بیمه شخص ثالث کل خسارت تصادف را پرداخت میکند؟
اینکه بیمه شخص ثالث چه درصدی از خسارت را جبران میکند، به میزان آسیب وارده، نوع حادثه و سقف تعهد مالی بیمهنامه دارد. بیمه ثالث آسیبهای جانی راننده را تا مبلغ 1 میلیارد و 600 میلیون تومان، و دیه سرنشینان و اشخاص ثالث خارج از خودرو را تا سقف 2 میلیارد و 133 میلیون تومان پرداخت میکند. البته توجه کنید که پرداخت خسارت شرکت های بیمه در خصوص سرنشینان، محدود به ظرفیت درج شده روی کارت خودرو است. مثلا اگر ظرفیت سرنشینان یک خودروی سواری 4 نفر باشد اما 5 نفر در این خودرو آسیب ببینند، شرکت بیمه تا سقف دیه 4 انسان کامل را پرداخت میکند.