به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، مطالعات جدید نشان میدهند که توانایی زمین در ذخیره آب روی خشکی به طور چشمگیری کاهش یافته است. محققان دریافتند که آبهای ذخیرهشده در خاک، دریاچهها، رودخانهها و برفها همانطور که در گذشته تجدید میشدند، اکنون دوباره پر نمیشوند.
این یافتهها به طور مستقیم با افزایش گرمای کره زمین ارتباط دارند و نگرانیهای جدی درباره بهرهوری زمینهای کشاورزی و تغییرات عمده در چرخه آبی کره زمین را مطرح میکنند.
به گفته پروفسور دونگریول ریو؛ استاد هیدرولوژی دانشگاه ملبورن، این روند هشدارهایی جدی به همراه دارد.
آبهای شیرین زمین در کجا ذخیره شده؟
ذخایر آبی خشکی زمین به نوعی شبیه حساب پسانداز طبیعی برای آب شیرین است. این ذخایر شامل تمام آبهایی میشود که در رطوبت خاک، پوشش برفی، یخچالها، باتلاقها، دریاچهها و سفرههای آب زیرزمینی ذخیره شدهاند. برخلاف رودخانهها که به طور پیوسته آب را منتقل میکنند، این منابع بیشتر شبیه مخازن عمل میکنند و آب را در خود نگه میدارند تا زمانی که یا تبخیر شود، یا توسط گیاهان جذب شود، یا به عمق زمین نفوذ کند.
چرخه آب به حرکت مداوم آب در طبیعت کمک میکند، اما ذخایر خشکی این چرخه را تعادل میبخشند، به ویژه در دورههای خشک یا خشکسالی. طی سالها، فعالیتهای انسانی این تعادل را به هم زده است. ما در حال استخراج آبهای زیرزمینی سریعتر از آن هستیم که طبیعت قادر به تجدید آن باشد، باتلاقها را برای توسعه شهری خشک میکنیم و یخچالهای طبیعی را به دلیل تغییرات اقلیمی کاهش میدهیم.
سیل و طوفانها دیگر نمیتوانند ذخایر آبی خشکی را تجدید کنند
محققان تأیید کردهاند که خشکی زمین دیگر قادر به انعطافپذیری گذشته نیست. حتی وقتی طوفانهای بزرگ به وقوع میپیوندند، مخازن آبهای زیرزمینی به سطح قبلی خود بازنمیگردند. بخش زیادی از این تغییرات به افزایش دمای جهانی باز میگردد. گرمای اضافی باعث افزایش تبخیر از خاک و همچنین نیاز بیشتر گیاهان به آب میشود.
گازهای گلخانهای همچنان حرارت را در جو زمین حبس میکنند، که این امر روند خشکی را تشدید میکند.از آنجا که گازهای گلخانهای به گرمایش جهانی ادامه خواهند داد، نرخ تبخیر و تعرق به زودی کاهش نخواهد یافت.
تأثیرات بر خاک و کشاورزی
کشاورزی در وضعیت بحرانی قرار دارد. کشاورزان به ذخایر زیرزمینی متکی هستند که در حال حاضر تجدید نمیشوند، و مقامات هشدار دادهاند که فشارهای جدید بر سیستم آبیاری میتواند تولید غذا را مختل کند. در همین حال، محققان تأکید میکنند که میزان زیادی از آب از این مخازن پنهان برداشت میشود.
خاک خشک باعث تشدید گرما و کاهش رشد گیاهان در یک چرخه معیوب میشود که شکستن آن دشوار است. حتی بارشهای ناگهانی نیز نمیتوانند کسری آبهای زیرزمینی درازمدت را جبران کنند. این عدم تعادل به وضعیت کلی تغییرات اقلیمی مرتبط است. همانطور که ریو و تیم او نشان میدهند، این سیستم در حال تغییر است به گونهای که به راحتی قابل بازگشت نیست.
از دست رفتن آبهای خشکی، تغییر در الگوهای اقیانوسی
کاهش آبهای خشکی به معنای افزایش آب در اقیانوسهاست. این آب اضافی سطح دریا را به تدریج بالا میبرد، که به معنی افزایش خطر سیلاب برای جوامع ساحلی است. بسیاری از دانشمندان این را نشانهای میدانند که سیاستهای مدیریت آب و کاهش کربن باید خود را با این تغییرات سازگار کنند.
تغییرات در جایی که آبها تجمع میکنند، همچنین منجر به توزیع متفاوتی از جرم در زمین میشود. این تغییر کوچک، پیامدهای ظریف و مهمی برای جریانهای اقیانوسی جهانی دارد.
علائم تغییر در قطبها
محققان تغییرات اندکی در چرخش زمین شناسایی کردهاند. تحقیقات جدید تأیید میکند که کاهش ذخایر آبی خشکی باعث این تغییرات در چرخش زمین شده است. لوئیس سامانیگو، استاد هیدرولوژی و علوم دادهها در دانشگاه پوتسدام، میگوید: «وقتی این موضوع را خواندم، بسیار هیجانزده شدم.» چنین تغییری ممکن است کوچک به نظر برسد، اما این تغییرات به تحولات وسیعی در توزیع جرم در زمین اشاره دارند.
وی این یافتهها را به عنوان زنگ خطری میداند که نشاندهنده تغییرات دائمی در نحوه حرکت آب در سراسر کره زمین است. کاهش ذخایر خشکی و حرکت قطبها به هم پیوستهاند و تغییر یکی میتواند واکنشهای زنجیرهای در سیستمهای جوی و اقیانوسی ایجاد کند.
نگاهی به راهحلها
این تحقیقات بر لزوم فوری حفاظت از منابع آبی تأکید میکند. کاهش گازهای گلخانهای گام اصلی در کند کردن روند خشکی است. استفاده بهینه از آبیاری میتواند فشار بر ذخایر زیرزمینی را کاهش دهد، اما دورههای خشکی همچنان افزایش خواهند یافت مگر اینکه تلاشها برای کاهش مصرف بیش از حد شتاب گیرد.
برخی مناطق شروع به استفاده از کشاورزی هوشمند آب کردهاند تا از هدررفت آب جلوگیری کنند و دیگران در حال افزایش آگاهی عمومی در مورد تعادل شکننده میان عرضه و تقاضای آب هستند. دانشمندان بر این باورند که همکاری میان سیاستگذاران، کشاورزان و جوامع میتواند بدترین پیامدها را پیشگیری کند.
ریو امیدوار است که اقداماتی که اکنون انجام میشود، بتواند از آسیبهای بیشتر جلوگیری کند. گامهای بعدی بستگی به مقررات دقیقتر تخصیص آب و نظارت دقیق بر تغییرات اقلیمی دارد. نظارت بر نحوه حرکت آب بین خشکی و اقیانوس برای تابآوری آینده بسیار حیاتی است و تحقیقات ادامهدار امیدوار است که بینشهای جدیدی برای مدیریت این منبع گرانبها به دست آید.
این مطالعه در نشریه Science منتشر شده است.
انتهای پیام/