به گزارش خبرگزاری تسنیم، احد بنار استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه سیاستگذاری طی یادداشتی برای خبرگزاری تسنیم نوشت:
حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی در پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال 1404، سال جدید را سال «سرمایهگذاری برای تولید» نامگذاری کردند. در این نوشته کوتاه، سعی شده است تا به تحلیل شعار سال و بررسی مسیرهای تحقق آن و الزامات مربوطه پرداخته شود.
آنچه مسلم است طی چندین سال اخیر مباحث اقتصادی و بهبود معیشت مردم، یکی از دغدغه های اصلی رهبر معظم انقلاب بوده است. بی تردید رشد تولید و رشد اقتصادی همچنان مهمترین و فوریترین اولویت کشور است و دستیابی به آن موجبات افزایش درآمد ملی و بهبود معیشت عمومی را بدنبال خواهد داشت. تأمین سرمایه جهت رشد تولید همواره یکی از ارکان اصلی رشد تولید اقتصادی بوده است. هدایت سرمایه به سمت فعالیتهای مولد و کارآمد موجبات خلق ارزش افزوده شده و سرمایهگذاری مجدد ارزش ایجاد شده در چرخه اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
شاید خالی از لطف نباشد که وضعیت پر فراز و نشیب تشکیل سرمایه در اقتصاد ایران در دهه گذشته را بررسی کنیم. طی دو سال (سالهای 97 و 98) رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص (به خصوص در بخش ماشینآلات) منفی بوده است. متوسط رشد این شاخص در بخش ماشینآلات طی این دو سال منفی 27 درصد بوده است. در دولت سیزدهم (در سالهای 1400 تا 1402) روند تشکیل سرمایه در کشور بهبود یافته است. به طوری که متوسط رشد تشکیل سرمایه ناخالص حدود 4 درصد و در بخش ماشینآلات نیز حدود 7 درصد بوده است. هر چند که این مقدار رشد ظاهرا مطلوب به نظر می آید، اما مقدار مطلق تشکیل سرمایه جهت تولید در کشور در مقایسه با بسیاری از کشورهای پیشرو بسیار اندک است. کل تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در سال 1402 حدود 65 میلیارد دلار بوده است. آمار سال 1403 نیز کاهش حدود 2 میلیارد دلاری تشکیل سرمایه را نسبت به بازه زمانی مشابه سال قبل، نشان میدهد. پس می توان نتیجه گرفت که روند رشد سه ساله، در سال 1403 کاهش یافته است. در بودجه سالانه دولت نیز سهم بخش تملک دارایی هم وضعیت نامطلوبی را نشان میدهد. به نحوی که سهم آن از کل بودجه در سالهای اخیر کم شده و در بودجه 1404 به کمتر از 15 درصد کاهش یافته است.
همه صاحبنظران اقتصادی معتقد هستند که سرمایهگذاری یک رکن اصلی و اساسی در رشد اقتصادی پایدار محسوب می شود. با توجه به اینکه طی 15 سال گذشته، اقتصاد مولد در ایران کاهش یافته است، تزریق هدفمند سرمایه به بخشهای مولد می تواند راه نجات اقتصاد کشور و تحرک اقتصادی در بخش های مختلف باشد. البته جذب سرمایه و اساسا سرمایه گذاری برای تولید، نیازمند توجه به مسائل مهمی است. زمانی که جذابیت سرمایه گذاری در بخشهای غیرمولد (دلالی و واسطه گری) نسبت به بخشهای مولد بیشتر است، به طور طبیعی سرمایه به بخش تولید گسیل نخواهد کرد. بدین جهت برای تحقق شعار سال و دستیابی به رشد اقتصادی ناشی از سرمایه گذاری برای تولید، باید اصولی را به دقت مورد توجه قرار داد.
باید از رویکردهای جدید جهت قیمتگذاری مداخله ای در بخشهایی که بهرهوری پایین اما تقاضای بالا دارند، مانند بخش تولید انرژی استفاده کرد.همچنین باید از طرحهایی که سود و منافع ناشی از سرمایهگذاری را بین سرمایه گذاران تقسیم می کنند و همینطور جمع سپاری مالی جهت سرمایه گذاری در بخش های مختلف تولیدی به ویژه بخشهایی که عدم تناسب عرضه و تقاضا وجود دارد، استفاده شود.
بی تردید فعالسازی سرمایههای رسوب کرده و بلا استفاده در بین مردم (سرمایه های نقدی و غیر نقدی) و استفاده از آن جهت اتمام پروژه های عمرانی و تولیدی در کشور نیز اهمیت ویژه ای خواهد داشت. ایجاد سازکارهای دقیق و شفاف جهت تأمینمالی جمعی با هدف فعالسازی خردهسرمایههای مردم در بخش تولید با ایجاد اعتماد عمومی و ارائه تضمین های لازم جهت جلب مشارکت آن ها نیز بسیار مهم و اثربخش خواهد بود.
در نهایت هم باید از اصول اقتصادی مبتنی بر رقابت، شفافیت و شایستگی برای بهرهبرداری از سرمایههای موجود در جامعه جهت سرمایه گذاری در بخش تولید استفاده کرد و با بهبود و اصلاح قواعد تنظیمگری و بازار سرمایه، این شعار مهم و فرمایش رهبری را تحقق بخشید.
ان شا الله با کمک همه دغدغه مندان و دوستداران کشور از جمله دولتمردان، دانشگاهیان، فعالان بخش های اقتصادی و به ویژه مردم عزیز ایران، این امر مهم و فرمان رهبر معظم انقلاب در سال 1404 محقق گردد.
انتهای پیام/