به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صنعت اسباببازی در ایران علیرغم داشتن ظرفیتهای بسیار و با وجود اهمیتش در حوزه صنایع فرهنگی، همچنان صنعتی ناشناخته است. این صنعت به عنوان یکی از حلقههای اصلی صنایع فرهنگی در جهان مطرح است و بررسیها حکایت از افزایش سرمایهگذاری در این حوزه از سوی کشورهای مختلف دارد؛ با این حال در ایران، این صنعت از خلأهای متعددی رنج میبرد. عدم شناخت و پژوهش در این زمینه از یک سو و عدم سرمایهگذاری دولتی از سوی دیگر، سبب شده تا تولیدکنندگان این صنعت با مشکلات متعدد مواجه بوده و این صنعت بدون داشتن نقشه راه مشخص به راه خود ادامه میدهد.
از سوی دیگر، بازار اسباببازی ایران بیش از آنکه عرصه توزیع کالای ایرانی باشد، مجالی است برای عرض اندام کالای خارجی. بنابر گزارش نمافر؛ گردش مالی صنعت اسباببازی ایران سالانه بین 300 تا 350 میلیون دلار است که از این میزان تنها 30 درصد به اسباببازیهای داخلی اختصاص دارد. با وجود همه این خلأها، فعالین این صنعت توانستهاند کم و بیش به بازارهای منطقهای راه یابند و محصولات خود را در کشورهایی چون عراق، حاشیه خلیج فارس و آسیای میانه توزیع کنند؛ تلاشی که بدون داشتن پشتوانه حمایتی از سوی دولت، به بارقههای موقتی میماند که هر آن ممکن است در اختیار رقبای قدیمی و سرسختی چون چین قرار گیرد.
نوسانات قیمت ارز زیر سایه کاهش حمایتهای دولتی از تولیدکنندگان این صنعت به بهانه عدم اشتغالزایی مناسب، تردیدهایی را در جهت حفظ بازارهای منطقه برای برخی از تولیدکنندگان این صنعت ایجاد کرده است. کوروش اسلامی، عضو انجمن تولیدکنندگان اسباببازی، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم، با توجه به این امر گفت: در حال حاضر صادرات اسباببازی ایرانی با وجود تحریمهایی که وجود دارد، کار سختی است و از سوی دیگر، نوسانات قیمت ارز نیز کار را برای تولیدکنندگان سخت کرده است.
او در ادامه به صادرات غیر رسمی اسباببازی ایرانی اشاره و اضافه کرد: در بخش صادرات غیر رسمی، یا بازرگانان ایرانی خود اقدام به صادرات میکنند یا بازرگانانی از کشورهایی چون عراق، روسیه، آسیای میانه و خلیج فارس به ایران میآیند و محصولات مد نظر خود را از بازار ایران تهیه میکنند. آنها در واقع انتقال دهنده محصول ایرانی هستند.
به گفته این فعال صنعت اسباببازی؛ عراق یکی از مراکز اصلی برای اقلام ایرانی است. با توجه به نوسانات قیمت ارز، الآن آنها نیز وقتی میآیند محصول تهیه کنند، به این قیمتها واکنش نشان میدهند.
اسلامی افزود: تولیدکنندگان ایرانی در سالهای قبل بخشی از محصولات خود را به این طریق صادر میکردند. مثلاً بازار عراق به عنوان یکی از اصلیترین مقاصد اسباببازی ایرانی، در حال از دست رفتن و سپردن به رقبای چینی است. در واقع الآن چین دارد جای ایران را میگیرد؛ چون چین کالا را در تیراژ بالا تولید میکند و میتواند قیمت را پایینتر عرضه کند و از سوی دیگر، واردات در عراق نیز با برنامه صورت میگیرد.
این فعال صنعت اسباببازی یکی از دلایل جا ماندن کالای ایرانی در رقابت منطقهای را عدم بهرهمندی از حمایتهای دولت دانست و با اشاره به تبعات حذف تسهیلات دولتی از این صنعت گفت: الآن صنعت اسباببازی چندان از حمایتهای دولتی بهرهمند نیست و کماکان جنبه خصوصی دارد. در این صنعت افرادی هستند که سابقه 50-60 ساله دارند؛ به همین دلیل توانستهاند در فراز و فرودهای بازار دوام بیاورند. هرچند ورود به این حوزه باید توجیه اقتصادی داشته باشد، اما کسانی که در این صنعت فعالیت میکنند، از سر علاقه وارد میشوند. حتی برخی از تولیدکنندگان هستند که خانوادگی دارند در این زمینه کار میکنند. در واقع کسی که وارد این صنعت میشود، اگر بخواهد محصول خوبی تولید کند، باید چند مؤلفه برای او حائز اهمیت باشد که یکی از آنها، خوشحالی کودکان است که در کنار دیگر مؤلفهها از جمله فروش، جذابیت و ... برای تولیدکنندگان مهم است.
به گفته او؛ با وجود همه اینها، تولیدکنندگان در این سالها تمام تلاش خود را کردهاند که قیمتها را تا حد امکان پایین نگاه دارند. حتی گاه بحث بر سر این است که حاشیه سود را کم کنند تا محصول در بازار امکان فروش داشته باشد.
اسلامی در پاسخ به این پرسش که اسباببازی ایرانی چه مزیتی در بازار منطقهای دارد، گفت: مهمترین ویژگی محصولات ایرانی که صادر میشود، کیفیت آن است؛ یعنی اقلام هم از نظر کیفیت ظاهری و هم از نظر بهداشتی توانستهاند نظر مصرفکننده را جلب کنند. از سوی دیگر، ما با کشورهای منطقه اشتراکات فرهنگی داریم؛ سلیقه و انتخاب کودک ایرانی تقریباً مانند کودک عراقی یا عمانی است. اما با وجود همه اینها، قیمت تمام شده کالا در انتخاب آن برای عرضه در بازار منطقهای مهم است. مشتری خارجی بررسی میکند تا ببیند که کجا میتواند کالا را با کمترین قیمت ممکن تهیه کند.
سال 1403 را میتوان از منظری نقطه عطف در صنعت اسباببازی به شمار آورد. در سال گذشته استقبال گسترده از جشنواره اسباببازی نشان داد که اگر کالای ایرانی با قیمت و کیفیت مناسب در دسترس خانوادهها قرار گیرد، از آن حمایت خواهند کرد. از سوی دیگر، قرار است سند چشمانداز این صنعت نیز تدوین شود؛ سندی که میتواند گرههای بسیاری را از این صنعت باز کند +و به بخشی از خواستههای فعالین این صنعت پاسخ دهد.
انتهای پیام/