به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سیتی اسکنها (CT scan) بخش جداییناپذیری از پزشکی مدرن هستند. این دستگاهها که در تمام بیمارستانها و بسیاری از کلینیکها وجود دارند، امکان مشاهده سریع و دقیق درون بدن را برای پزشکان فراهم میکنند و به تشخیص بیماریهایی چون سرطان، سکته و آسیبهای داخلی کمک میکنند اما یک مطالعه جدید نشان میدهد که اتکای روزافزون جوامع به این فناوری ممکن است عوارض پنهانی به همراه داشته باشد.
این مطالعه که در نشریه JAMA Internal Medicine منتشر شده، هشدار میدهد که تنها در سال 2023، سیتی اسکنهای انجامشده در ایالات متحده ممکن است در نهایت منجر به بروز بیش از 100 هزار مورد سرطان اضافی شوند. محققان میگویند اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، این اسکنها ممکن است سالانه عامل حدود 5 درصد از کل سرطانهای جدید باشند.
این آمار نگرانیهایی را برانگیخته است؛ در سال 2023، تخمین زده میشود که حدود 93 میلیون اسکن سیتی بر روی 62 میلیون نفر انجام شده است.
براساس گزارش مدیکال اکسپرس، خطر ناشی از یکبار سی تی اسکن پایین است اما صفر نیست. هر چه فرد جوانتر باشد، این خطر بیشتر میشود. کودکان و نوجوانان بهویژه در معرض خطر بیشتری هستند، چرا که بدنشان هنوز در حال رشد است و آسیب ناشی از پرتوهای یونساز ممکن است سالها بعد خود را نشان دهد.
با این حال، بیش از 90 درصد سیتی اسکنها روی بزرگسالان انجام میشود، بنابراین بیشترین تأثیر، مربوط به این گروه سنی است. رایجترین سرطانهایی که با قرار گرفتن در معرض پرتوهای سیتی مرتبط دانسته میشوند، شامل سرطان ریه، روده بزرگ، مثانه و لوسمی (سرطان خون) هستند. در زنان، سرطان پستان نیز نگرانی مهمی محسوب میشود.
البته همه اسکنها به یک اندازه خطر ندارند. در بزرگسالان، اسکنهای شکم و لگن بیشترین سهم را در موارد آینده سرطان دارند. در کودکان، بیشترین نگرانی مربوط به اسکنهای سر است بهویژه در نوزادان زیر یک سال.
با وجود همه این نگرانیها، پزشکان تأکید میکنند که سیتی اسکنها در بسیاری موارد نجاتبخش هستند و همچنان ضرورت دارند. این اسکنها به شناسایی زودهنگام بیماریها، هدایت درمان و واکنش سریع در شرایط اورژانسی کمک میکنند. چالش اصلی، اطمینان از این است که فقط زمانی از این اسکنها استفاده شود که واقعاً لازم باشد.
فناوریهای جدید میتوانند به کاهش این خطر کمک کنند. برای مثال، دستگاههای سیتی اسکن مبتنی بر شمارش فوتون دوز کمتری از تابش را وارد بدن میکنند و امآرآی (MRI) اصلاً از پرتو استفاده نمیکند. پژوهشگران پیشنهاد میدهند استفاده بهتر از چکلیستهای تشخیصی میتواند به پزشکان کمک کند تا تصمیم بگیرند که چه زمانی اسکن واقعاً لازم است و چه زمانی میتوان از روشهای ایمنتر مانند MRI یا سونوگرافی استفاده کرد.
انتهای پیام/