گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- ناترازی انرژی در ایران به یکی از چالشهای مهم اقتصادی و اجتماعی دهه اخیر تبدیل شده و اظهارات اخیر الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاعرسانی دولت، مبنی بر نزدیک بودن اجرای طرح ساماندهی و مدیریت ناترازی انرژی نیز بار دیگر توجهها را به این موضوع جلب کرده است. اما همزمان، حاشیهسازیهای برخی دولتیها در ماجرای لغو و سپس تأیید فستیوال هنری کوچه در بوشهر، این سؤال را ایجاد کرده که آیا این اقدامات برای پنهان کردن تصمیمات بزرگتر رخ داده یا صرفاً ناشی از ناهماهنگی در درون دولت است؟
ناترازی انرژی در ایران چالشی چندوجهی است که نیازمند راهحلهای جامع و بلندمدت است و اظهارات الیاس حضرتی و وعدههای دولت برای اجرای طرح ساماندهی ناترازی، بدون شفافیت و برنامهریزی دقیق، میتواند به ناکامی منجر شود.
حاشیهسازیهای اخیر، مانند ماجرای فستیوال کوچه، نشاندهنده ناهماهنگی در مدیریت افکار عمومی است که اعتماد عمومی را خدشهدار میکند در حالی که تجربههای گذشته، مانند اعتراضات سال 98، درسهای مهمی برای دولت دارند که از جمله آنها این است که اصلاح قیمتها باید با حساسیت، شفافیت، و همراه با مکانیزمهای جبرانی انجام شود و دولت نیز به جای مقدمه چینی برای مسئولیت ناپذیری و جستوجوی مقصر یا برجسته کردن حواشی، با تمرکز بر راهحلهای عملی و اقناع افکار عمومی، این بحران را به فرصتی برای اصلاح ساختار انرژی کشور تبدیل کند.
ناترازی انرژی؛ ابعاد و علل
ناترازی انرژی در ایران به معنای عدم تعادل بین تولید و مصرف منابع انرژی، از جمله برق، گاز، و بنزین است. بر اساس گزارشها، ایران با کسری 20 تا 25 هزار مگاواتی برق مواجه است که در سالهای آینده میتواند به خاموشیهای گستردهتر منجر شود.
این مشکل در کنار کمبود ذخایر سوخت مایع، مانند بنزین و گازوئیل، و ناکارآمدی نیروگاههای حرارتی با راندمان پایین تشدید شده است. قیمتگذاری دستوری و یارانههای سنگین انرژی، مصرف بیرویه را تشویق کرده و انگیزه تولیدکنندگان برای سرمایهگذاری را کاهش داده است و علاوه بر این، با وجود پتانسیل بالای ایران برای تولید برق خورشیدی، تنها 5 درصد از هدف برنامه ششم توسعه (تولید 10 هزار مگاوات برق تجدیدپذیر) محقق شده است. از طرف دیگر، بیتدبیری وزارت نفت و نیرو در ذخیره سازی سوخت نیروگاهها نیز به این ناترازیها دامن زده است.
ایده ساماندهی ناترازی انرژی هم سرنوشت با انتقال پایتخت
رئیس شورای اطلاعرسانی دولت اعلام کرده که طرح ساماندهی ناترازی انرژی از بخش برق و گاز آغاز خواهد شد و جزئیات آن از طریق رسانهها اطلاعرسانی میشود. وزیر نیرو نیز از تعریف 14 ابرپروژه برای رفع ناترازی برق خبر داده است که در افق کوتاهمدت و میانمدت اجرا خواهند شد. اما تاکنون جزئیات مشخصی از این طرحها ارائه نشده است.
یکی از ایدههای مطرحشده توسط سخنگوی دولت نیز نصب پنلهای خورشیدی روی ساختمانهای دولتی است. این ایده، اگرچه در ظاهر نوآورانه به نظر میرسد، بدون برنامه اجرایی مشخص و سازوکارهای مالی، بیشتر به یک وعده محقق نشدنی شبیه است تا راهحلی عملی. با این حال، تجربه ایدههایی همچون انتقال پایتخت نشان داده که وعدههای بزرگ بدون شفافیت و برنامهریزی دقیق، اغلب به ناکامی منجر شدهاند.
دستاوردسازی با رد و تائید اخبار
همزمان با اعلام طرح ساماندهی ناترازی، حاشیهسازیهای برخی دولتیها توجهات را به خود جلب کرده است. ماجرای فستیوال هنری کوچه در بوشهر نمونهای بارز از این موضوع است.
نادره رضایی، معاون هنری وزارت ارشاد، ابتدا خبر لغو این فستیوال را اعلام کرد، اما سپس این خبر در رسانهها منتشر شد که با پیگیری وزیر ارشاد، برگزاری آن تأیید شد. این ناهماهنگی نهتنها به سردرگمی افکار عمومی دامن زد، بلکه این شائبه را ایجاد کرد که بخشی از بدنه دولت به جای تمرکز بر مسائل کلان و تلاش برای همراه کردن افکار عمومی با ایدههای اجرایی دولت تمرکز خود را بر دستاورد سازی گذاشته است.
اظهارات حضرتی مبنی بر صرف زمان تا ساعت 3 صبح برای حل بحران وزارت نیرو و موضوع موسیقی در بوشهر نیز این شائبه را تقویت میکند که دولت یا در مدیریت بحران ناکارآمد است یا عمداً با برجسته کردن حواشی، قصد دارد از پاسخگویی درباره تصمیمات بزرگتر، مانند اصلاح قیمت انرژی، طفره برود.
انتهای پیام/