به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، حجتالاسلام احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم امروز در اجلاس بینالمللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی» که در مرکز همایشهای بینالمللی غدیر قم برگزار شد با تشکر از زحمات علمی برگزارکنندگان، به تبیین محورهای کلیدی در تحلیل نظام حقوق بشر پرداخت.
وی در سخنرانی خود پنج محور اصلی را مبنای بحث قرار داد و گفت: نخست، تحلیل ساختار حقوق بشر موجود؛ دوم، چالشها و آسیبهای آن؛ سوم، معرفی ایده حقوق بشر شرقی؛ چهارم، بررسی امکان تحقق این ایده؛ و پنجم، ظرفیتهای اسلامی برای تأسیس چنین نگاهی است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: حقوق بشر موجود در جهان، برخاسته از سنت لیبرالیسم غربی است که پس از جنگ جهانی دوم و در قالب اعلامیه 1948 شکل گرفت و بر اصولی، چون فردگرایی، مالکیت خصوصی، تسامح و تساهل استوار است.
وی با اشاره به وجه مثبت این نظام، افزود: نمیتوان منکر آن شد که این حقوق بشر، در زمان خود گامی رو به جلو بود؛ بهویژه در برابر نقض فاحش حقوق انسانی در قرون وسطی و جنگهای جهانی.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از چالشهای جدی در ساختار حقوق بشر غربی سخن گفت و تأکید کرد: نظام فعلی بهشدت فردمحور است و به حقوق جمعی، اجتماعی و فرهنگی دیگر جوامع بهایی نمیدهد.
وی در ادامه افزود: حقوق بشر غربی بر عقلانیتی خاص، یعنی عقلانیت لیبرال بنا شده است و سایر عقلانیتها، مانند عقلانیتهای دینی، فلسفی و بومی را نهتنها نادیده میگیرد، بلکه آنها را بهطور نظاممند طرد میکند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه، ابزاری شدن حقوق بشر توسط قدرتهای غربی بود گفت: امروز حقوق بشر به ابزاری برای اعمال فشار سیاسی، تحریم اقتصادی و حتی لشکرکشی علیه کشورهای مستقل بدل شده است.
وی ادامه داد: استاندارد دوگانهای که در گزارشهای رسمی بینالمللی دیده میشود، نشانهای از همین بهرهبرداری ابزاری از مفهوم حقوق بشر است؛ جایی که نقض حقوق بشر در کشورهایی همسو با غرب نادیده گرفته میشود.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در محور سوم سخنان خود، به معرفی ایده حقوق بشر در رهیافت شرقی پرداخت و تأکید کرد: ما نیازمند تصویری نو از حقوق بشر هستیم که در آن عقلانیتها و فرهنگهای دیگر نیز به رسمیت شناخته شوند.
وی تحقق چنین ایدهای را در گرو به رسمیت شناختن تنوع دینی و فلسفی جوامع دانست و گفت: ادیان شرقی، بهویژه اسلام، بودیسم و مسیحیت شرقی، میتوانند در تعامل بر پایه ارزشهای مشترک، الگویی جایگزین ارائه دهند.
وی به چالش هویت جمعیساز بودن دین» اشاره کرد و گفت: دین ذاتاً گرایش به تمایز دارد؛ اما اگر تفسیرهای افراطی و واگرایانه کنار گذاشته شود، میتوان به تعامل و همگرایی رسید.
واعظی با اشاره به چهار آموزه کلیدی در اسلام که ظرفیتهای قابلتوجهی برای حقوق بشر شرقی فراهم میآورد، گفت: برابری ذاتی انسانها، عدالت اجتماعی، پذیرش حقوق طبیعی و فقه پویا، مهمترین بنیانهای این الگو هستند.
وی در پایان تأکید کرد: رسالت اصلی علمای ادیان در قرن حاضر، تفسیرهای تعاملی و همگرا از متون دینی است تا بتوان از دل آنها، بستری برای همزیستی، عدالت و حقوق بشر اصیل و متکی بر معنویت فراهم کرد.
انتهای پیام/