به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در اکتبر 2019، کشور اکوادور صحنهی یکی از شدیدترین موجهای اعتراضات مردمی علیه دولت بود. این اعتراضات پس از اجرای بستهای از اصلاحات اقتصادی به پیشنهاد صندوق بینالمللی پول آغاز شد که مهمترین آن حذف یارانهی سوخت بود. دولت «لنین مورنو» که این سیاستها را برای دریافت وام 4.2 میلیارد دلاری از IMF اجرا میکرد، با خشم گسترده مردم مواجه شد. معترضان به خیابانها آمدند، جادهها بسته شد، و ناآرامیها به مدت چند هفته پایتخت را فلج کرد. در جریان این اعتراضات، دستکم 7 نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند. اما آنچه رخ داد، منحصر به اکوادور نبود.
این در حالی است که همچون تحولات و اعتراضاتی که در اکوادور رخ داد، در همان برهه زمانی و با همان نسخه ها در کشور های دیگر این حوادث به وقوع پیوست. گفتنی است تنها در یک بازهی زمانی کوتاه در نوامبر 2019، در کشورهای متعددی اعتراضات گسترده و همزمان رخ داد:
تجربه چین - 5 نوامبر 2019 ( 14 آبان 98)
در هنگکنگ، اعتراضات مردمی علیه لایحه استرداد، که تهدیدی علیه استقلال قضایی تلقی میشد، با فشار اقتصادی همراه شد. افزایش هزینههای زندگی و نابرابری اقتصادی که از سیاستهای بازار آزاد چین تأثیر گرفته بود، نقش مهمی در شعلهور شدن اعتراضات داشت.
تجربه نیجریه – 5 نوامبر 2019 ( 14 آبان 98)
در نیجریه، مردم در واکنش به افزایش مالیاتها و حذف یارانهها دست به اعتراض زدند. این اصلاحات بخشی از بستهی اقتصادی تحت نظر صندوق بینالمللی پول برای کاهش وابستگی دولت به درآمدهای نفتی بود.
تجربه بولیوی – 5 نوامبر 2019 ( 14 آبان 98)
در بولیوی، اعتراضات ابتدا بر سر اتهامات تقلب در انتخابات آغاز شد، اما به سرعت رنگ و بوی اقتصادی گرفت. نارضایتی مردم از فساد، فقر و بیعدالتی اجتماعی، که ناشی از سیاستهای تعدیل ساختاری بود، آتش اعتراضات را شعلهورتر کرد.
تجربه لبنان – 6 نوامبر 2019 ( 15 آبان 98)
لبنان شاهد موجی بیسابقه از اعتراضات مردمی بود که جرقه آن وضع مالیات بر تماسهای واتساپ بود. اما بحران اقتصادی، بیکاری گسترده، فساد، و اجرای سیاستهای ریاضتی تحت فشار IMF علتهای اصلی نارضایتی مردم بودند.
تجربه عراق – 6 نوامبر 2019 ( 15 آبان 98)
اعتراضات در عراق نیز با خواست مردم برای بهبود خدمات عمومی، مقابله با فساد و بیکاری گسترده آغاز شد. اجرای سیاستهای ریاضتی و کاهش بودجه بخش عمومی در چارچوب همکاری با نهادهای مالی بینالمللی، نارضایتی را تشدید کرد.
تجربه شیلی – 7 نوامبر 2019 ( 18 آبان 98)
در شیلی، افزایش ناگهانی قیمت بلیت مترو، جرقه اعتراضاتی بزرگ شد. اما خشم عمومی به دلیل شکاف طبقاتی، خصوصیسازی گسترده و سیاستهای اقتصادی نولیبرالی بود که دههها با حمایت IMF دنبال شده بودند.
از توصیه تا بحران: ایران و نسخه صندوق
در ایران، در تاریخ 11 اردیبهشت 1398 هیأتی از صندوق بینالمللی پول وارد کشور شد. هدف این سفر ارائه مشاورههایی برای «اصلاح ساختار بودجه» بود. چند ماه بعد، در آبان 1398، دولت ایران بهطور ناگهانی و بدون اطلاع قبلی، قیمت بنزین را تا سه برابر افزایش داد. این تصمیم به سرعت منجر به اعتراضات گسترده در بیش از 100 شهر شد که با سرکوب شدید مواجه گردید و به کشته شدن صدها نفر انجامید. این نمونه بارز دیگر از اجرای نسخههای اقتصادی IMF و پیامدهای اجتماعی آن است.
تناقض آشکار: وقتی خود صندوق از پیامدهای سیاستهایش هشدار میدهد
در تصویر سوم که از سوی خود IMF منتشر شده، نکته قابل تأملی به چشم میخورد: صندوق بینالمللی پول میپذیرد که ناآرامیهای اجتماعی پیامدهای اقتصادی بلندمدتی دارد. طبق این نمودار، در کشورهایی که دچار اعتراضات گسترده میشوند، تولید ناخالص داخلی به طور متوسط حدود 1 واحد درصد کمتر از سطح پیش از اعتراض باقی میماند و این کاهش حتی تا شش فصل پس از اعتراض نیز پایدار است. به عبارت دیگر، صندوقی که با نسخههای اقتصادی خود جرقه اعتراضات را میزند، خود نیز اذعان دارد که این اعتراضات رشد اقتصادی را کاهش میدهند.
انتهای پیام/