به گزارش خبرگزاری تسنیم، مطالعه آیات قرآن کریم و روایات اسلامی نشان میدهد که کعبه، علاوه بر جایگاه مقدس عبادی، نقشی کلیدی در ابعاد مختلف زندگی دینی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی مسلمانان ایفا میکند. این کارکردهای چندوجهی، کعبه را به کانونی محوری در حیات فردی و جمعی جامعه اسلامی تبدیل کرده که چکیدهای از آن که در 25 مهر 89 در روزنامه کیهان منتشر شده، در ذیل میآید.
نقش محوری کعبه در مناسک حج
یکی از اصلیترین نقشهای کعبه، محوریت آن در مناسک حج است. آیه 29 سوره حج به این موضوع اینگونه اشاره میکند: «... وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ.../طواف بر گرد خانه عتیق (کعبه) از ارکان اساسی مناسک حج است.
در ادامه، آیه 33 همین سوره به نقش کعبه در تعیین محل قربانی نیز اشاره میکند: «... ثُمَّ مَحِلُّها إِلَى الْبَیْتِ الْعَتِیقِ.../ یعنی قربانیها باید در مکانهای مشخصی انجام شوند که وابسته به نوع حج است و نهایتاً به سمت کعبه معطوف میگردد.
تقویت دین و اقتصاد و قوام جامعه
کعبه، علاوه بر کارکرد عبادی، نقش مهمی در تقویت دین و انسجام جامعه دارد. در آیه 97 سوره مائده آمده است: «جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ...». بر اساس تفسیر، مقصود از «قیاماً للنّاس» آن است که کعبه موجب قوام دین و معیشت مردم است. این برداشت در تفسیر عیّاشی نیز مورد تأکید قرار گرفته است: «خداوند کعبه را قیام براى دین و معیشت مردم قرار داده است.» (عیّاشی، ج1، ص346، ح211)
نقش کعبه در وحدت قریش و امنیت سفرها
از منظر تاریخی نیز کعبه نقش مهمی در اتحاد و اعتبار قریش ایفا کرده است. سورههای فیل و قریش به این موضوع پرداختهاند. در آیات 1 تا 3 سوره قریش آمده: « لِإِیلافِ قُرَیْشٍ • إِیلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَ الصَّیْفِ • فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ».
در این آیات، الفت و اتحاد قریش به برکت کعبه دانسته شده، که زمینهساز امنیت در سفرهای تجاری زمستانه و تابستانه آنان بود.
همچنین در ادامه همین سوره تأکید میشود که پروردگار این خانه (کعبه) آنان را از ترس و ناامنی نجات داد: «... وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ» (قریش/4)
نتیجه این که کعبه نهتنها کانون عبادت مسلمانان است، بلکه بنابر آیات قرآن و روایات، جایگاهی حیاتی در سامانبخشی به زندگی دینی، اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد. از ساماندهی به مناسک حج گرفته تا حفظ امنیت و وحدت قبیله قریش؛ همه حاکی از جایگاه بیبدیل این بنای مقدس در تمدن اسلامی است.
انتهای پیام/