به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، نشستهای علمی همایش ملی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، روز چهارشنبه 24 اردیبهشتماه، به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و با همکاری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی و دانشگاه فردوسی مشهد در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد.
این همایش با حضور پرشمار استادان، پژوهشگران و علاقهمندان به فردوسی و شاهنامه، محملی برای تبادل اندیشه در حوزههای میانرشتهای شاهنامهپژوهی بود.
فردوسی، ستون هویت ملی ایران است
جعفر یاحقی، استاد برجسته زبان و ادب فارسی و رئیس علمی همایش، با تأکید بر نقش محوری شاهنامه در حافظه فرهنگی ایران گفت:
«برگزاری این نشستهای علمی فرصتی ارزشمند برای پیوند میان سنت فرهنگی ایران و نگاههای نو به شاهنامه است. فردوسی را نمیتوان تنها در چارچوب ادب فارسی محدود کرد؛ او ستون هویت ملی و حافظ وجدان تاریخی ملت ایران است.»
او افزود: «این همایش نشان داد شاهنامه همچنان زنده است، چون میتوان پرسشهای نو از آن مطرح کرد و پاسخهای تازه گرفت.»
یاحقی با اشاره به تنوع مباحث مطرحشده، از جمله بازتاب اسطورهها در ادبیات معاصر، زیباییشناسی نگارهها، و اثرگذاری فرامرزی شاهنامه، تأکید کرد که ظرفیتهای شاهنامه برای تفسیرهای نو همچنان گشوده است. او خواستار استمرار این قبیل نشستها بهمنظور تقویت زبان فارسی در سطح ملی و جهانی شد.
از شاهنامهخوانی تا فلسفه نفرینها
در نوبت صبح، مجموعهای از سخنرانیهای علمی با محور شاهنامه و روایتهای اسطورهای، هنر سنتی و ادبیات معاصر ارائه شد. از جمله موضوعات مطرحشده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بررسی پیرامتنیت ژنت در دیباچۀ نوین شاهنامه بهرام بیضایی – زهرا یزداننژاد
رستم و سهراب به روایت نقاشی قهوهخانهای – نفیسه زمانی
جایگاه پادشاهان ایران باستان در شعر شهریار – سعید طرزمی
حذف پهلوان از کتب درسی پهلوی اول – الناز صحراییان
تطبیق سفر قهرمان در «زیغوننامه» با هفتخوان رستم – زهرا اختیاری
تحلیل نگاره بهرام و آزاده در ظروف مینایی سلجوقی – مریم کیاناصل
زیباییشناسی نبرد رستم و دیو سپید – مهنوش غفوریان
بازتابهای فرهنگی شاهنامه از ایران تا اسپانیا
در ادامه نوبت پیشازظهر، سخنرانیهایی با محور اسطوره و فرهنگ شاهنامه برگزار شد:
بازتاب فردوسی در شعر لایق شیرعلی، شاعر ملی تاجیک – پرستو یمینی
فلسفه نفرینهای لری با تکیه بر شاهنامه – نجمالدین گیلانی
وجه تسمیه زرینپاشنگی، اژدهای گندرو – جلالالدین گرگیج
تأثیر سنت شفاهی هخامنشی بر داستان بهمن – آرمان فاتح دولتآبادی
شاهنامه در متون الخمیادو-موریسکو اسپانیا – سعید فیضآبادی
تحلیل اسطوره، سیاست و جنسیت در شاهنامه
در نوبت عصر، سخنرانیهایی با تمرکز بر خوانشهای نوین از شاهنامه برگزار شد:
مفهوم خدای صانع در شاهنامه – حسن اکبری بیرق
تحلیل گفتمانی داستان شغاد و هژمونی قدرت – محمود فیروزی مقدم
شاهنامه به مثابه نخستین متن ملتساز ایرانی – حسین اکبری
ژئوپلیتیک فرهنگی شاهنامه – سید هادی زرقانی
کنشگری اجتماعی زنان شاهنامه – علی باغدار دلگشا
تمایز دو سلسله اساطیری ایران – علیرضا مظفری
پایانبخش: شاهنامه بهمثابه ادبیات جهانی
در بخش پایانی، چهرههای سرشناس شاهنامهپژوهی به تحلیلهای نو و مقایسهای از شاهنامه پرداختند:
تجربه زیباییشناسی مرگ اسطورهای در انیمیشن سهراب و رستم – ابوالفضل حری
تبارشناسی ضحاک ماردوش – محمود رضایی دشت ارژنه
رستم در آیینه پیکرهسازی – محمدرضا صرفی
امتزاج افقها در خوانش معاصر شاهنامه – مسعود آلگونه جونقانی
مقایسه ضحاک با آشوکا – حمیدرضا اردستانی رستمی
آیین شاهنامهخوانی در شهرستان بافت – حمیدرضا خوارزمی
مرگ رستم و بازتاب هویتی آن در دوران اسلامی – محمود حسنآبادی
انتهای پیام/282