به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مناسک حج، به عنوان یکی از جامعترین و مهمترین عبادات در دین اسلام، ترکیبی از ابعاد معنوی، اخلاقی و اجتماعی را در خود دارد. سفر به خانه خدا و انجام مناسک حج، فرصتی استثنایی برای انسان فراهم میکند تا از زندگی روزمره فاصله گرفته و به جایگاه حقیقی خود در برابر قدرت الهی فکر کند.
این سفر معنوی نهتنها بازتاب ایمان و تسلیم در برابر خداوند است، بلکه انسان را در مواجهه با تاریخ دین قرار میدهد؛ مکانی که پیامبران و برگزیدگان الهی پیش از او ایستادهاند و درس عبودیت و اعتماد به خداوند را تعلیم دادهاند.
یکی از عمقهای معنوی حج، برقرار کردن ارتباط با آرمانها و نقش پیامبران در رساندن پیام الهی به انسانها است. مناسک حج، هر یک به نوعی انسان را به تاریخ مقدس دین مرتبط و به او یادآوری میکنند که در هر گام، فلسفه و نیت پیامبران نهفته است.
امیرالمؤمنین علیهالسلام دربارهی بخشی از حکمتهای نهفته در مناسک حج میفرماید: «وَ وَقَفُوا مَوَاقِفَ أَنْبِیَائِهِ»؛ (حاجیان) در آنجا که پیامبران او به عبادت برخاستند، ایستادند، و بین خود و ملائکی که گرداگرد عرش مى گردند، شباهت ایجاد کردند.
عبارت «وَقَفُوا مَوَاقِفَ أَنْبِیَائِهِ» یکی از نکات مهم فلسفه و معنویت حج را به زیبایی به تصویر میکشد. این جمله، اشاره به ایستادن حاجیان در مکانهایی دارد که پیش از آنان پیامبران الهی در آنجا ایستادهاند و مقام عبودیت، خضوع و اخلاص خود را در برابر خداوند به نمایش گذاشتهاند. این مواضع، مانند عرفات، مشعر و منا، مکانهایی مقدس هستند که حامل خاطرات و یادگارهای بندگی پیامبران و انسانهای خالص بوده و برای سالکان راه خدا فرصتی فراهم میکنند تا همان مسیر بندگی را تجربه کنند و عظمت روحی پیامبران را درک کنند.
به عبارت دیگر، این جمله یادآور آن است که حج یک عبادت صرفاً ظاهری نیست، بلکه سفری روحانی و تاریخی به اعماق نقش پیامبران در هدایت بشر است. ایستادن در این مواقف نماد زنده کردن رسالت پیامبران و تجدید عهد با خداوند است. این عمل، حاجی را از روزمرگی جدا کرده و او را وارد فضای معنوی و تاریخی ویژهای میکند که در آن، انسان میتواند خود را در مقابل عظمت الهی ببیند و روح خود را از تعلقات دنیوی پاک کند. امیرالمؤمنین با این سخن، عمق فلسفه حج را به عنوان تجدید عهدی با تاریخ مقدس انبیا و یادآوری مسئولیت انسان به خداوند متعال روشن میکند.
یکی از نکات قابل توجه در این عبارت، این است که بر اساس برخی روایات، مکان کعبه و سرزمین مکه پیشینهای دیرینه در تاریخ بشر دارد و از زمان حضرت آدم علیهالسلام مکانی مقدس بوده است. این مکان از ابتدا به عنوان نقطهای برای توحید و عبادت شناخته میشده و پیامبران الهی در طول تاریخ در این مکان به نیایش و قربانی پرداختهاند. اهمیت این مواضع نه تنها به دلیل تقدس ذاتی این سرزمین، بلکه به دلیل حضور مخلصانهی پیامبران برای اقامهی یکتاپرستی و بندگی، سبب شده که این مکان همواره در قلب تاریخ معنویت و توحید باقی بماند.
انتهایپیام/