گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ هفتاد و سومین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز یکشنبه 28 اردیبهشت ماه 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «علیرضا مجیدی» به بررسی تحولات دیپلماتیک جدید میان آمریکا و سوریه و اثر آن بر تحریمهای ضد سوری می پردازد.
احمد الشرع، معروف به ابومحمد الجولانی، به عنوان حاکم کنونی دمشق، مهمترین اولویت خود را تحکیم و استحکام پایههای قدرت در این شهر، که از نظر تاریخی و سیاسی مرکز ثقل سوریه محسوب میشود، قرار داده است. در این مسیر، برقراری و تقویت روابط با ایالات متحده از جایگاه راهبردی بسیار ویژهای برخوردار است، زیرا جلب رضایت واشنگتن میتواند به عنوان یک اهرم قدرتمند، به طور جدی در راستای هدف اصلی او یعنی تثبیت و پایداری قدرت در دمشق عمل کند.
به بیان دقیقتر، جولانی در تعاملات خود با آمریکا سه هدف اساسی و کلیدی را دنبال میکند: اول، کاهش فشارهای ناشی از تحریمهای اقتصادی؛ دوم، کسب مشروعیت بینالمللی یا حداقل هموار کردن مسیر برای دستیابی به این مشروعیت در عرصه جهانی؛ و سوم، بهرهبرداری از این رابطه به عنوان یک ابزار استراتژیک در رقابتهای موجود میان دمشق و دیگر بازیگران منطقهای، بهویژه نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) که کنترل بخشهایی از شمال و شرق سوریه را در دست دارند.
در مورد هدف نخست، یعنی کاهش فشار تحریمهای اقتصادی، باید خاطرنشان کرد که تحریمهای سختگیرانه اعمالشده از سوی ایالات متحده تأثیرات مخربی بر اقتصاد سوریه داشته و به نوعی ستون فقرات نظام اقتصادی این کشور را در هم شکسته است. این تحریمها، که به ویژه در سالهای اخیر شدت بیشتری یافتهاند، یکی از عوامل اصلی و تعیینکننده در فروپاشی اقتصادی سوریه و در نهایت سقوط نظام پیشین تحت رهبری بشار اسد بودهاند. این فروپاشی اقتصادی نهتنها به کاهش شدید ارزش پول ملی، تورم افسارگسیخته و کمبود شدید کالاهای اساسی منجر شده، بلکه نارضایتی گستردهای را در میان مردم سوریه به وجود آورده است.
جولانی به خوبی درک میکند که برای جلب رضایت عمومی، که اگرچه ممکن است هدف نهایی و ذاتی او نباشد، اما به عنوان یک ابزار مهم و غیرمستقیم به تحکیم پایههای قدرت او کمک میکند، ضروری است که فشارهای ناشی از این تحریمها را کاهش دهد. کاهش این فشارها میتواند از طریق مذاکره با آمریکا یا جلب حمایت این کشور برای تعدیل تحریمها صورت گیرد. این امر نهتنها میتواند به بهبود شرایط اقتصادی، افزایش دسترسی به منابع و بازسازی زیرساختهای تخریبشده کمک کند، بلکه به جولانی این امکان را میدهد تا چهرهای مثبتتر از خود در میان مردم دمشق و دیگر مناطق تحت کنترلش به نمایش بگذارد و از این طریق، مقبولیت و مشروعیت داخلی خود را تقویت کند.
در مورد هدف دوم، یعنی کسب مشروعیت بینالمللی، جولانی به دنبال آن است که از طریق تعامل با آمریکا، جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر قابلقبول در عرصه جهانی تثبیت کند. این مشروعیت میتواند از طریق به رسمیت شناخته شدن توسط قدرتهای بینالمللی یا حداقل کاهش فشارهای دیپلماتیک علیه او و گروهش حاصل شود. چنین مشروعیتی نهتنها به او در داخل سوریه اعتبار بیشتری میبخشد، بلکه میتواند راه را برای جذب کمکهای بینالمللی و سرمایهگذاریهای خارجی هموار کند، امری که برای بازسازی سوریه پس از سالها جنگ داخلی حیاتی است.
هدف سوم، یعنی بهرهبرداری از رابطه با آمریکا در رقابت با قسد، به جولانی این امکان را میدهد تا در برابر رقبای منطقهای خود، بهویژه در شمال و شرق سوریه، دست برتر را داشته باشد. قسد که از حمایت مستقیم آمریکا برخوردار است، به عنوان یک رقیب جدی برای جولانی در تعیین آینده سیاسی و نظامی سوریه محسوب میشود. جولانی با نزدیکی به واشنگتن میتواند تلاش کند تا توازن قوا را به نفع خود تغییر دهد و از این طریق، موقعیت خود را در برابر دیگر گروهها و بازیگران منطقهای تقویت کند.
به طور کلی، هر سه هدف ذکرشده نشاندهنده رویکردی چندجانبه از سوی جولانی است که در آن، رابطه با آمریکا نهتنها یک ابزار دیپلماتیک، بلکه یک اهرم راهبردی برای تحقق اهداف سیاسی، اقتصادی و نظامی او در سوریه به شمار میرود.
انتهای پیام/