به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مناسک حج، همچون دیگر عبادات اسلامی، افزون بر آثار معنوی، از تأثیرات مادی و روانی شگرفی نیز برخوردار است. امروزه حتی در برخی حوزههای علمی چون متافیزیک، گفته میشود که مکانهای مقدس و اعمال عبادی، میتوانند با ارتعاشات خاص خود بر جسم و روان انسان اثر مثبت بگذارند. البته از منظر دینی، نیازی به این یافتهها برای اثبات برکات اعمال عبادی نیست، چرا که خود دین، ما را از آثار ظاهری و باطنی این اعمال آگاه ساخته است.
امام سجاد علیهالسلام در حدیثی نورانی درباره سه اثر مهم برای حج و عمره میفرماید:
حُجُّوا وَ اعْتَمِرُوا: تَصِحَ أَبْدَانُكُمْ؛ تَتَّسِعْ أَرْزَاقُكُمْ؛ تُكْفَوْنَ مَئُونَاتِ عِيَالِكُمْ؛ حج و عمره انجام دهید که بدنهایتان سالم شود، روزیهایتان وسعت یابد و مایحتاج خانوادههایتان تأمین شود.
این گزارهها در سفر حج و عمره نشان میدهد این عبادت معنوی نهتنها ابزاری برای تعالی روح انسان است، بلکه ابعاد دنیوی زندگی مؤمن را نیز سامان میدهد و این خود نشانهای از جامعنگری دین در تربیت انسان است.
سلامت بدن، نخستین اثر ذکرشده در این حدیث است. حضور در مناسک حج، با همهی دشواریهای جسمی آن، نوعی تمرین جدی برای تقویت تواناییهای بدنی و روانی است. پیادهرویها، تحمل گرما، بیداریهای شبانه و آدابی همچون احرام، در کنار فضای پاک و روحانی حرم، سبب تقویت سیستم ایمنی، کاهش تنشهای عصبی و احیای نشاط در جسم میشود. این آثار، در پرتو نیت خالص و اتصال معنوی، به بار مینشیند. علاوه بر این، میدان مغناطیسی موجود در موقعیت کعبه به گونهای است که سبب تقویت کالبدهای فرامادی انسان میشود و در نهایت منجر به تقویت سلامت جسم زائران نیز میشود.
دومین برکت سفر حج، «گشایش در رزق» است. برکات رزقی حج را میتوان از دو جنبه تحلیل کرد: نخست، آثار معنویای که باعث افزایش برکت در زندگی میشود، و دوم، تحولات درونیای که موجب اصلاح سبک زندگی، انگیزه بیشتر برای تلاش، و پرهیز از اسراف میگردد. فردی که از حج بازمیگردد، با دیدگاهی متفاوت به مال و معیشت نگاه میکند و همین تحول، زمینهساز توسعه رزق در معنای حقیقی آن خواهد بود.
امام علیهالسلام در ادامه میفرمایند سفر حج: «تُكْفَوْنَ مَئُونَاتِ عِيَالِكُمْ»؛ یعنی از هزینهها و سختیهای مربوط به خانوادهتان کفایت میشوید. این جمله، دلالت بر نوعی حمایت الهی پس از حج دارد؛ گویی خداوند به پاس حرکت بندگانش به سوی خانهاش، برخی بارهای سنگین زندگی را از دوش آنان برمیدارد. چنین لطفی، تنها با تکیه بر ابزارهای مادی قابل تبیین نیست، بلکه در افق توحیدی معنا مییابد.
آنچه در این حدیث بیان شده، مؤیدی بر این حقیقت است که اعمال عبادی، خاصه حج و عمره، نهتنها بر روح انسان بلکه بر کل مناسبات مادی زندگی او نیز اثر میگذارد. این نکته، اهمیت ارتباط میان دنیا و آخرت را در آموزههای دینی بهخوبی نشان میدهد. دینداری، هرگز به معنای ترک دنیا نیست، بلکه به معنای اصلاح دنیا از راه ارتباط با خداوند است. از اینرو، کسانی که توانایی مالی و جسمی دارند، نباید در رفتن به حج و عمره درنگ کنند. این سفر، نهتنها پاسخ به یک فریضه الهی است، بلکه سفری برای ترمیم جسم، گشایش روزی و آسان شدن بار زندگی خانوادگی است. هنگامی که امام معصوم این آثار را ضمانت میکند، مؤمن باید با اطمینان، خود را در مسیر این وعده الهی قرار دهد.
انتهایپیام/