به گزارش خبرگزاری تسنیم از قشم، در جزیره قشم، طرحی نوآورانه در حال شکلگیری است که نه تنها به حیات دوباره سازههای باستانی آبانبار (برکه) جان میبخشد. این برکهها، که قرنها شریان حیاتی مردمان این دیار بودهاند، اکنون در قامت "موزههای زنده"، داستان مقاومت، سازگاری و خرد نیاکان ما را در مواجهه با اقلیم خشک، برای آیندگان روایت میکنند. برکههای قشم، تنها مخازن آب نیستند؛ آنها نمادهایی از هوشمندی انسان در همزیستی با طبیعت و معماری شگفتانگیز جنوب ایران به شمار میروند.
رستم گورانی مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قشم، در این باره میگوید: برکههای آب جزیره قشم، سازههایی با قدمتی چند قرن، نقش مهمی در حیات اجتماعی و معیشتی ساکنان جزیره داشتهاند و اکنون در حال تبدیل شدن به نمادهایی از دانش بومی، سازگاری با اقلیم خشک و هنر معماری سنتی جنوب ایران هستند.
وی تصریح کرد: این برکهها فقط مخازن آب نیستند، بلکه روایتگر داستانهایی از تلاش، دانش و زیست هوشمندانه انسان در برابر طبیعتاند. در این طرح، فرآیند مستندسازی، حفاظت و بهسازی برکهها با نگاه فرهنگی و موزهای دنبال میشود تا این میراث ملموس برای نسلهای آینده حفظ شود.
برکهها گواهی زنده از تاریخ و تمدن سرزمین قشم
برکهها گواهی زنده از تاریخ و تمدن این سرزمین هستند. احیای آنها به معنای حفظ دانش بومی مدیریت آب، فنون معماری سنتی و سبک زندگی گذشتگان است. این سازهها، با قدمتی چند قرن، نقش بیبدیلی در حیات اجتماعی و اقتصادی ساکنان جزیره ایفا کردهاند و بازسازی آنها، به حفظ این حافظه جمعی کمک میکند.
گردشگری پایدار و فرهنگی
تبدیل برکهها به موزههای زنده، فرصتی بینظیر برای توسعه گردشگری پایدار و فرهنگی در قشم فراهم میآورد. با نصب تابلوهای معرفی، طراحی مسیرهای بازدید و آموزش راهنمایان محلی، این مکانها میتوانند به جاذبههای جدیدی برای گردشگران تبدیل شوند که به دنبال تجربههای اصیل فرهنگی و زیستمحیطی هستند.
این رویکرد نه تنها به اقتصاد محلی کمک میکند، بلکه آگاهی بازدیدکنندگان را نسبت به اهمیت حفظ منابع طبیعی و میراث فرهنگی افزایش میدهد.
رستم گورانی با اشاره به ساماندهی بیش از 50 سازه آبی در قالب این پروژه میگوید: طرح موزههای زنده برکهای صرفاً یک پروژه عمرانی نیست؛ بلکه حرکتی است برای پیوند میان گردشگری پایدار، آموزش زیستمحیطی و احیای هویت فرهنگی قشم. در این مسیر، تولید محتوای چندرسانهای و برگزاری تورهای فرهنگی نیز برنامهریزی شده است.
آموزش زیستمحیطی و تابآوری
برکهها درسهایی ارزشمند در زمینه مدیریت بهینه منابع آب و تابآوری در برابر تغییرات اقلیمی به ما میدهند. در زمانهای که بحران آب به یکی از چالشهای اصلی جهان تبدیل شده، این سازهها میتوانند الهامبخش راهکارهای نوین برای مقابله با کمآبی باشند.
این پروژه با تولید محتوای چندرسانهای و برگزاری تورهای فرهنگی، به آموزش نسل جوان و عموم مردم در زمینه اهمیت حفاظت از آب و محیط زیست کمک میکند.
مشارکت جوامع محلی و احیای هویت
یکی از نقاط قوت این طرح، مشارکت فعال و پویا جوامع محلی، بهویژه بانوان، جوانان و بزرگان روستاها است. این مشارکت، نه تنها به پایداری طرح کمک میکند، بلکه حس تعلق و هویت فرهنگی را در میان ساکنان جزیره تقویت میبخشد.
رستم گورانی در این خصوص میافزاید: ساکنان محلی از طریق جلسات آموزشی و مستندسازی شفاهی خاطرات و آداب سنتی مربوط به نگهداری آب، نقش فعالی در فرآیند حفاظت و احیای این سازههای تاریخی ایفا میکنند؛ تا این میراث زنده، همچنان در بستر زمان جاری بماند.
خاطرات شفاهی و آداب سنتی مربوط به نگهداری آب، که از طریق جلسات آموزشی و مستندسازی جمعآوری میشوند، به پایداری این میراث زنده در بستر زمان کمک شایانی خواهند کرد.
در نهایت، طرح "موزههای زنده برکهای" در قشم، نمونهای درخشان از تلفیق میراثداری، توسعه پایدار و آموزش است. این پروژه نه تنها به برکهها جان میبخشد، بلکه روح زندگی و اصالت را در کالبد جزیره قشم جاری میکند و آن را به مقصد یگانه برای دوستداران طبیعت و فرهنگ بدل میسازد.
انتهای پیام/7558/