به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، بر پایه گزارشهای رسمی، در سال 1402، بین 5 تا 8 هزار مورد مرگ مغزی در کشور ثبت شده است که از این تعداد، حدود 2500 تا 4000 نفر قابلیت اهدای عضو داشتهاند. با این حال، تنها حدود 1000 مورد اهدای عضو انجام شده که معادل 12.5 نفر به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت است؛ آماری که تقریباً نصف میزان مطلوب جهانی در این حوزه به شمار میآید.
این در حالیست که بنا بر آمار رسمی، طی دو سال گذشته بیش از 25 هزار نفر در لیست انتظار دریافت عضو قرار داشتهاند و روزانه بین 7 تا 10 نفر از این بیماران به دلیل نبود عضو پیوندی، جان خود را از دست دادهاند.
در گذشته، ایران در رتبههای نخست آسیا از نظر اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی قرار داشت. بهطور مثال، در سال 1385، آمار اهدای عضو در کشور به 11.9 مورد به ازای هر یک میلیون نفر رسیده بود. اما در سالهای اخیر، این روند کاهشی شده است.
آمار قابل توجه اهدای عضو در استان مرکزی
در استان مرکزی نیز آمارها نشان میدهد که در سال1402، تعداد 12 بیمار مرگ مغزی شامل 9 مرد و 3 زن، اهدای عضو داشتهاند که این رقم در سال 1403 به 3 مورد کاهش یافته است. این در حالی است که در سال 1400، تعداد اهدای عضو در این استان 7 مورد بوده و در سال 1399 نیز 12 مورد اهدای عضو به ثبت رسیده است که نشان می دهد استان مرکزی در این خصوص با کاهش محسوسی روبرو بوده است.
بر اساس شاخص PMP (تعداد اهدای عضو به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت)، متوسط این شاخص در کشور حدود 3 است، اما در سال 1402، این رقم در استان مرکزی به 7.8 رسیده که نشاندهنده پیشرفت چشمگیر عملکرد این استان در زمینه اهدای عضو بوده است.
اهداکنندگان استان مرکزی؛ قصهای روشن در دل تاریکی
در همین میان، ماجرای ستاره شعبانی، بانوی 19 ساله بروجردی، نوری روشن بر تاریکی این وضعیت را رقم زد. وی پس از سانحهای دلخراشی، در بیمارستان حضرت ولیعصر(عج) اراک با تشخیص مرگ مغزی، به نخستین اهدا کننده عضو استان مرکزی در سال 1404 تبدیل شد و قلب، کبد و کلیههای او به چند بیمار نیازمند جان تازهای بخشید؛ بیمارانی که شاید بدون این تصمیم، شانس ادامه زندگی نمیداشتند.
در ادامه ی راه ستاره شعبانی، در تاریخ 16 فروردینماه 1404 بود که معصومه جعفری، بانوی 50 ساله اراکی به دلیل آنوریسم مغزی در بخش ICU1 بیمارستان حضرت ولیعصر(عج) اراک بستری و تحت عمل جراحی قرار گرفت که متأسفانه به دلیل شدت خونریزی، در روز 30 فروردین مرگ مغزی وی از سوی تیم تخصصی تایید شد و با پیگیریهای تیم پیوند اعضای دانشگاه و با تصمیم ارزشمند و انسان دوستانه خانواده، این بانوی فداکار در ساعت 1 بامداد روز 31 فروردینماه به بیمارستان امام خمینی(ره) تهران اعزام شد و عمل اهدای عضو انجام و اعضای حیاتی بدن او از جمله کبد، کلیهها و نسوج، به بیماران نیازمند پیوند زده شد و دومین پیوند اعضا در آغازین ماه های سال 1404 در استان مرکزی به ثبت رسید.
نا آگاهی؛ دیوار بلند میان مرگ و زندگی
کارشناسان حوزه سلامت، اصلیترین مانع در مسیر اهدای عضو را نا آگاهی عمومی عنوان میکنند چرا که معتقدند بسیاری از مردم هنوز تفاوت میان مرگ مغزی و کمای عمیق را نمیدانند و نمیتوانند بپذیرند که فردی با قلبی در حال تپش، مرده تلقی شود و این شکاف اطلاعاتی، در لحظه تصمیمگیری، دیواری بلند میان مرگ و زندگی ایجاد میکند.
از سوی دیگر، برخی باورهای مذهبی نیز مانعی بر سر راه اهدای عضو به شمار میآیند. در حالی که بسیاری از مراجع تقلید همچون امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری، آیتالله مکارم شیرازی و آیتالله سیستانی، اهدای عضو را با رضایت فرد یا اولیای وی مجاز دانسته و آن را مصداق نجات جان انسانها اعلام کردهاند، اما هنوز بخشی از جامعه از این فتاوا بیاطلاع هستند.
اکنون این پرسش مطرح است که چه درصدی از مردم کشور دارای کارت اهدای عضو هستند؟ جایگاه آموزش و پرورش در نهادینهسازی این فرهنگ کجاست و رسانهها و کاربران فضای مجازی تا چه اندازه نقش خود را در ترویج این اقدام انسانی ایفا کردهاند؟
به گزارش تسنیم، روایت جان آفرینانی همچون ستاره شعبانی و بانو معصومه جعفری، گرچه نقطهای روشن در میان تاریکی آمارهای سرد و بیجان است، اما همچنان راهی طولانی برای نهادینه شدن فرهنگ اهدای عضو در کشور باقی مانده است که برای جان گرفتن این فرهنگ، باید قهرمانان خاموش مرگ مغزی را دید، شنید، روایت کرد و از قصهی ستارهها گفت.
یادداشت از سیمین سیف
انتهای پیام/711/