به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سفرنامههای بسیاری از زنان به ویژه پس از دوره قاجار در ادبیات فارسی باقی مانده است، سفرنامههایی که به دلیل زاویه دید نویسندگانش متفاوت از سایر سفرنامههای نوشته شده از حج به شمار میروند، اما شاید یکی از مهمترین سفرنامههای حج نوشته شده در این حوزه «بر بلندیهای مکه» نوشته بنتالهدی صدر باشد.
آمنه صدر، معروف به بنتالهدی، خواهر شهید سید محمدباقر صدر، از زنان نویسنده و فعال فرهنگی و سیاسی عراق در قرن چهاردهم هجری قمری بود.
کتاب «بر بلندیهای مکه» ترکیبی از سفرنامه، نوشتهها و مقالاتی است که بر اساس سفر بنتالهدی صدر به مکه نوشته شدهاند. این کتاب شامل بخشهایی از جمله سفرنامه، گفتارها و رهنمودها برای زنان، و مباحثی در مورد حقوق زن در اسلام، جایگاه زن، و نقش زنان در رویداد عاشورا است.
به طور خلاصه، کتاب «بر بلندیهای مکه» ترکیبی از سفرنامه، گفتارها و رهنمودها است که بنتالهدی صدر در آن تجربیات خود را در سفر به مکه، و همچنین دیدگاههای خود در مورد مسائل زنان را با مخاطبان در میان میگذارد. بخش اول کتاب با نام«بر بلندیهای مکه»، سفرنامه بنتالهدی صدر و مشاهدات او از سفر به مکه و به جای آوردن حج است.
صدر در این سفرنامه از زاویه یک زن به آداب و مناسک حج نگاه کرده است، این کتاب به کوشش مهدی سرحدی ترجمه و از سوی انتشارات امام موسی صدر منتشر شده است.
یکی از نوآوریهای شهیده بنتالهدی صدر حضور در کاروانهای حج به عنوان عالم ویژه بانوان بود. او در سالهایی که امکان برایش فراهم میشد در این سفر حضور مییافت و علاوه بر آموزش احکام و پاسخگویی به سؤالات زنان از فرصت کمنظیر حج برای تعلیم، تربیت و ارشاد بانوان مسلمان نیز بهره میگرفت.
شهیده بنتالهدی به فتاوای عمده مراجع وقت کاملاً مسلط بود و حضورش سبب میشد که زنان حاجیه، مسائل حج را با سهولت و اطمینان بیشتری یاد بگیرند. اگر مسئلهای پیش میآمد که شهیده بنتالهدی نسبت به حکم آن یقین نداشت، در فرصتی با برادرش شهید سید محمدباقر صدر تماس میگرفت و حکم مسئله را جویا میشد تا پاسخهایش دقیق و یقینی باشد.
او از فرصت بینظیر حج نهایت استفاده را میکرد تا سطح آگاهی دینی زنان مسلمان را ارتقا دهد و آنان را با جنبههای کمتر شنیده شده و مهم دین آشنا کند و از سویی آثار سوء تبلیغات ناصحیح را نیز خنثی سازد. این اقدام او در آن زمان اهمیتی ویژه داشت؛ چراکه حاجیان بدون تکیهگاهی فکری و فرهنگی به سرزمین وحی پا میگذاشتند.
بنتالهدی فرصت حج را زمینهای برای پرورش دینی بانوان میدید و از آن بیشترین بهره را میبرد. خاطراتی که از همراهان او در سفرهای حج باقی ماندهاست، نشاندهنده عمق تأثیر او در تربیت اسلامی زنانی است که دست تقدیر توفیق همراهی با او را برایشان رقم زده بود.
شهیده صدر در کتاب خاطرات خود از سفر حج، مخاطب را با حج و اعمال و منازل آن آشنا میکند، تا جلوههایی از فلسفه حج را درک کند و تشنگی چشیدن لذات معنوی آن در جانش خانه کند، وی حج را به مثابه همایشی بینظیر میدانست که فرصتی گرانبها برای آشنایی با مسلمانان سایر کشورها است. او در این سفر تلاش میکرد از نزدیک و بدون تأثیرپذیری از فضاسازیهای رسانهای از اوضاع مسلمانان در سایر نقاط جهان مطلع شود. او گستره اقدامات فرهنگی و تربیتی خود را به همراهان محدود نمیکرد و در حد امکان با دیگر زنان مسلمان ارتباط میگرفت.
انتهای پیام/