به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، ترحم بهزاد سرپرست دفتر آموزش، ترویج و مشارکت های سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در یادداشتی که در اختیار تسنیم قرار داده، نوشته است:
جنگلهای زاگرس، به عنوان یکی از حیاتیترین اکوسیستمهای ایران، نقش محوری در حفظ تنوع زیستی، تأمین آب، مهار فرسایش خاک و تعدیل آب و هوا ایفا میکنند. مدیریت پایدار این گنجینه طبیعی مستلزم یک رویکرد یکپارچه و مشارکتی است که در آن آموزش، ترویج و مشارکتهای مردمی نقشی بنیادین دارند.
آموزش، به عنوان شالوده مدیریت پایدار، مستلزم ارتقای آگاهی جوامع محلی، ذینفعان، مسئولان و عموم مردم از اهمیت اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی این جنگلها است. این آموزش باید به زبانی ساده و قابل فهم ارائه شده و از ابزارهای متنوعی چون کارگاهها، دورههای تخصصی، بروشورها، فیلمها و رسانههای اجتماعی بهره ببرد. توسعه مهارتهای ضروری برای مدیریت پایدار جنگلها، از جمله شناسایی گونههای گیاهی و جانوری، روشهای احیا، مدیریت چراگاهها، پیشگیری و اطفاء حریق، و بهرهبرداری پایدار از محصولات جنگلی، از دیگر جنبههای حیاتی آموزش است.
علاوه بر این، آموزش باید به تغییر نگرش افراد نسبت به جنگلها کمک کند، به گونهای که با درک عمیق ارزشهای آنها و پیامدهای مخرب تخریب، رفتارهای خود را در راستای مدیریت پایدار تغییر دهند. ترویج، به عنوان فرآیندی مکمل، افراد را به مشارکت فعال در فعالیتهای مدیریت جنگل تشویق میکند.
این فرآیند مستلزم اطلاعرسانی شفاف در مورد فرصتهای مشارکت، ایجاد انگیزه و ارائه مشوقهایی برای مشارکت فعال است. معرفی الگوهای موفق مدیریت جنگل توسط جوامع محلی میتواند الهامبخش سایرین باشد و همکاری بین جوامع محلی، سازمانهای دولتی و غیردولتی، و سایر ذینفعان را تقویت کند. مشارکتهای مردمی، به عنوان رکن اساسی مدیریت پایدار، مستلزم حضور فعال جوامع محلی در تمام مراحل تصمیمگیری، برنامهریزی، اجرا و نظارت بر فعالیتهای مدیریت جنگل است.
جوامع محلی میتوانند به عنوان نگهبانان جنگلها عمل کرده، از آنها در برابر تخریب محافظت کنند و در فعالیتهای احیا مشارکت کنند. بهرهبرداری پایدار از محصولات جنگلی، از جمله برداشت گیاهان دارویی، جمعآوری میوههای جنگلی، و پرورش دام به روشهای پایدار، نیز از دیگر جنبههای مشارکت مردمی است.
این رویکرد مشارکتی مزایای متعددی به همراه دارد، از جمله افزایش حس مالکیت و مسئولیتپذیری در جوامع محلی، بهبود اثربخشی و پایداری فعالیتهای مدیریت جنگل، کاهش تعارضات بین جوامع محلی و سازمانهای دولتی، تقویت عدالت اجتماعی و توزیع عادلانه منافع، و حفظ دانش بومی و تجربیات جوامع محلی. با این حال، چالشهایی نیز وجود دارد، از جمله عدم اعتماد بین جوامع محلی و سازمانهای دولتی، کمبود منابع مالی و انسانی، و عدم هماهنگی بین سازمانهای مختلف.
برای غلبه بر این چالشها، باید شفافیت و صداقت در ارتباطات برقرار شود، منابع مالی کافی به فعالیتهای آموزش، ترویج و مشارکتهای مردمی اختصاص یابد، ظرفیتهای انسانی در این زمینه تقویت شود و یک چارچوب هماهنگی بین تمام ذینفعان ایجاد شود. در نتیجه، آموزش، ترویج و مشارکتهای مردمی، عناصر جداییناپذیر مدیریت پایدار جنگلهای زاگرس هستند. با سرمایهگذاری در این زمینهها و غلبه بر چالشهای موجود، میتوان به حفظ این میراث ارزشمند برای نسلهای آینده امیدوار بود.
انتهای پیام/