گروه فرهنگی خبرگزاری تسنیم – مریم مرتضوی: در حالیکه مناسک رسمی حج تمتع از روز هشتم ذیالحجه آغاز میشود، اما روزهای منتهی به آن، نقشی سرنوشتساز در آمادگی روحی، فقهی، اجرایی و جمعی زائران ایفا میکنند. این ایام، اگرچه در تقویم مناسکی خالی از اعمال رسمیاند، اما در حقیقت، صحنه آمادگی عمیق برای ورود به قلب مناسک حج هستند؛ آمادگیای که بدون آن، ورود به عرفات و مشعر و منا با کمترین بهرهوری معنوی همراه خواهد بود.
روزهایی برای تمرکز پیش از طوفان
در این روزها زائران حج تمتع که مناسک عمره تمتع خود را پشت سر گذاشتهاند، در آرامشی نسبی به سر میبرند؛ اما در آستانه ورود به ایامی قرار دارند که از هر نظر - جسمی، روحی، روانی و معرفتی - چالشی عظیم در پیش روی آنان میگذارد. این روزها، فرصتی ناب برای بازسازی درونی، تجدید نیت، انس قلبی با خداوند و بالا بردن ظرفیت روحی جهت ورود به فضای عرفه است؛ فضایی که نیازمند حضور عمیق، تمرکز بالا و تواضع کامل است.
در این روزها، کاروانهای حج با بهرهگیری از روحانیون، فقیهان و مدیران فرهنگی خود، به برگزاری جلسات منظم آموزش مناسک میپردازند. احکام احرام دوم، نحوه وقوف در عرفه، ترتیب حرکت به مشعر، ظرایف وقوف در مزدلفه، رمی جمرات در منا، مسائل قربانی، تفاوت میان تقصیر و حلق، و نیز احکام دقیق طواف حج، نماز طواف، سعی و طواف نساء، با جزئیات مرور میشوند. هرگونه خطا یا غفلت در این مسائل میتواند عواقب شرعی و حتی تبعات معنوی سنگینی به دنبال داشته باشد.
آمادهسازی لوازم؛ نظم پیشنیاز نیایش
در سطحی اجرایی، این ایام زمانی حیاتی برای جمعآوری و آمادهسازی تجهیزات مورد نیاز در مشاعر مقدسه است. زائران باید کیفی ویژه حاوی وسایل ضروری چون لباس احرام، کفش مناسب، کتاب دعا، وسایل بهداشتی، داروهای فردی، چادر، آب و مواد غذایی سبک تهیه کنند. بیتوجهی به این مرحله میتواند زائر را در میان جمعیتی میلیونی، در شرایط دشوار آبوهوایی و کمبود امکانات، با مشکلات جدی مواجه کند.
مناسک دل؛ تمرین سکوت و حضور
روزهای اول ذیالحجه، فراتر از برنامهریزیهای فقهی و اجرایی، زمانی است برای خلوص نیت، توجه قلب و آمادگی روح برای مواجهه با عظمت عرفات. خواندن ادعیه مأثور، تلاوت قرآن، انجام طوافهای مستحبی، شرکت در نماز جماعت مسجدالحرام و ارتباطگیری عمیق با زائران دیگر کشورها، از جمله فرصتهای مغتنم برای تزکیه نفس و تعمیق ایمان است. حاجی در این روزها باید از خود بپرسد: «آیا آمادهام در عرفه بایستم؟ آمادهام که در مشعر بیدار بمانم؟ آمادهام که در منا، نفس خود را قربانی کنم؟»
نکته قابل توجه این است که هر زائر، صرفنظر از ملیت یا زبان، نمایندهای از امت بزرگ اسلامی است. رفتار، گفتار، سبک زندگی، تعامل اجتماعی و حتی ظاهر هر حاجی، بخشی از هویت فرهنگی ملت او را به دیگر مسلمانان جهان عرضه میکند. بنابراین، این ایام فرصتی برای مرور مسئولیت رسانهای، اخلاقی و تمدنی حاجی نیز هست. او باید بداند که چگونه میتواند در این گردهمایی جهانی، پرچمدار وحدت، کرامت، و ادب اسلامی باشد.
حج، پیش از احرام آغاز میشود
در ظاهر، مناسک رسمی حج از روز هشتم ذیالحجه با احرام آغاز میشود، اما در حقیقت، حج واقعی از همین روزها آغاز میشود؛ آنجا که نیت خالص شده، علم احکام تکمیل میشود، نظم در تدارک فراهم میشود و دل مهیای وقوف میشود. کسی که این روزها را جدی بگیرد، در عرفات با اطمینان میایستد؛ در مشعر با حضور دل میماند؛ در منا با شعور قربانی میکند و در بازگشت، مقبول خواهد بود، نه صرفاً بازگشته از حج.
انتهای پیام/