به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، علی حسینی پژوهشگر تاریخ و سیاست در یادداشتی به بررسی "گفتمان ضد استکباری امام خمینی و تأثیر جهانی آن در شکلگیری جبهه مقاومت" پرداخته که در زیر آمده است:
انقلاب اسلامی ایران، تنها یک دگرگونی سیاسی در ساختار قدرت نبود؛ بلکه نقطه آغاز گفتمانی تازه در تاریخ معاصر جهان اسلام و معادلات بینالمللی بود؛ گفتمانی که در مرکز آن، اندیشه «مبارزه با استکبار» و «احیای هویت امت اسلامی» قرار داشت. امام خمینی(ره)، با طرح این گفتمان، نهتنها ملت ایران را به قیام علیه نظام سلطه فراخواند، بلکه شعله بیداری را در قلوب ملتهای آزاده منطقه و جهان برافروخت. امروز، پس از گذشت بیش از چهار دهه، میتوان تأثیر شگرف این گفتمان را در شکلگیری و تثبیت «جبهه مقاومت» در برابر نظام سلطه و صهیونیسم بهروشنی مشاهده کرد.
ریشههای فکری گفتمان ضداستکباری
گفتمان امام خمینی(ره) بر پایه اصولی چون نفی سلطهپذیری، دفاع از مظلومان، وحدت امت اسلامی، و مقابله با استعمار و صهیونیسم بنا شد. او استکبار را تنها در چهره آمریکا یا اسرائیل خلاصه نمیکرد، بلکه آن را نمود عینی یک نظم سلطهگر و ضدانسانی میدانست که در پی سلطهگری سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی بر ملتها است. امام خمینی در فرازهای بسیاری از سخنان خود، بهویژه در وصیتنامه سیاسی-الهی، مبارزه با استکبار را نه یک تاکتیک سیاسی، بلکه یک وظیفه اسلامی، انسانی و تاریخی معرفی میکند.
جهانیسازی یک گفتمان
یکی از ویژگیهای ممتاز گفتمان امام خمینی(ره)، جهانی بودن آن است. او از همان آغاز نهضت، مسئله فلسطین را محور وحدت امت اسلامی و نماد مظلومیت معرفی کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی، پیام حمایت از مستضعفان و نفی سلطهگران از مرزهای ایران فراتر رفت. رسانهها، پیامهای علنی امام، و شبکههای مردمی ـ مذهبی موجب انتقال این گفتمان به عمق جوامع اسلامی و حتی غیر اسلامی شد. این پیام، آنچنان ریشهدار بود که در دهههای بعد، به الهامبخش جنبشهای استقلالطلب، عدالتخواه و مقاومتگرا تبدیل شد.
شکلگیری جبهه مقاومت؛ تحقق عینی یک گفتمان
با اشغال لبنان، جنگهای مکرر رژیم صهیونیستی و بروز بحرانهای منطقهای، ملتها بیش از پیش به عمق پیام امام پی بردند. حزبالله لبنان را میتوان یکی از نخستین و موفقترین تجلیهای گفتمان ضد استکباری امام دانست. شهید سید حسن نصرالله در سخنان متعدد خود، آشکارا از امام خمینی بهعنوان پدر معنوی نهضت مقاومت یاد میکند.
پس از آن، در عراق، سوریه، یمن، فلسطین، بحرین و حتی مناطقی از آفریقا و آمریکای لاتین، گروههایی با الهام از گفتمان مقاومت شکل گرفتند که وجه اشتراکشان، ایستادگی در برابر آمریکا و صهیونیسم بود. در واقع، امام خمینی با تبدیل اندیشه مقاومت از یک رویکرد صرفاً دفاعی به یک حرکت تمدنی، زمینهساز اتحاد ملتهای منطقه در قالب «جبهه مقاومت» شد؛ جبههای که با وجود همه فشارها، تحریمها و جنگها، امروز به یک بازیگر مؤثر و تعیینکننده در معادلات منطقهای و جهانی تبدیل شده است.
ابعاد نرمافزاری جبهه مقاومت
تأثیر گفتمان امام تنها در حوزه تسلیحاتی یا میدانهای نبرد نیست. امروز، جوانان بسیاری در کشورهای مختلف، از طریق شعر، موسیقی، رسانه، فضای مجازی، فیلم و هنر مقاومت، این گفتمان را بازتولید میکنند. مفاهیمی چون «استکبارستیزی»، «آزادی قدس»، «دفاع از مظلوم»، و «هویت امت اسلامی» در فرهنگ عمومی جوامع منطقه نفوذ کردهاند. این یعنی گفتمان امام به یک فرهنگ مقاومت و نهضت نرمافزاری تبدیل شده است که نسل جدید را نیز با خود همراه کرده است.
امام، رهبری و استمرار گفتمان
مهمترین رمز پایداری گفتمان ضد استکباری، استمرار آن در کلام و عملکرد رهبر انقلاب، حضرت امام خامنهای است. معظمله با تبیین دقیق مفاهیم کلیدی همچون «افول آمریکا»، «نبرد ارادهها»، «جهاد تبیین» و «تمدن نوین اسلامی»، گفتمان امام را در تراز جهانی نگه داشته و از آن در برابر تحریف و استحاله محافظت کردهاند. رهبری هوشمندانه ایشان موجب شده جبهه مقاومت نهتنها حفظ، بلکه گسترش یابد.
تکیه ملتها بر گفتمان مقاومت
گفتمان ضداستکباری امام خمینی(ره)، یک نظریه سیاسی صرف نیست؛ بلکه مسیر نجات ملتها از سلطه و تحقیر است. این گفتمان، با تکیه بر ایمان، آگاهی و عمل انقلابی، الهامبخش شکلگیری جبههای شده که امروز نهتنها در خاورمیانه، بلکه در عرصه جهانی، صدای مقاومت در برابر ظلم و استکبار را طنینانداز کرده است. بدون شک، تا زمانی که ملتها بر مدار این گفتمان حرکت کنند، خواب اربابان قدرت و صهیونیسم آشفته خواهد ماند و افول آنها نزدیک است.
انتهای پیام/