به گزارش خبرگزاری تسنیم، میان توصیهها و هشدارهای حضرت امیرالمؤمنین علیبن ابیطالب علیه السّلام، جملهای کوتاه اما تکاندهنده درباره خانه خدا، کعبه، نقل شده است که عمق آن فراتر از ظاهر الفاظ است: «اللَّهَ اللَّهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ فَلَایَخْلُو مِنْکُمْ مَا بَقِیتُمْ فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْتُنَاظَرُوا»؛ "از خدا بترسید، از خدا بترسید در حق خانه پروردگارتان؛ تا زمانی که زندهاید، آن را خالی نگذارید، که اگر رها شود، دیگر مهلت نخواهید یافت."، این هشدار بهظاهر ساده، حامل پیامی بزرگ دربارۀ نقش حیاتی کعبه در حیات امت اسلامی است.
کعبه در منظومه معارف دینی، تنها یک بنای سنگی نیست، بلکه تجلیگاه توحید، نماد عهد بین انسان و خدا و نقطه اتصال زمین به آسمان است؛ خانهای که بهفرمان الهی بنا نهاده شد تا مرکزی برای عبادت، توبه، اتحاد و نمایش ایمان مردم باشد. حضور انسانها در این مکان، نشانهای از زندهبودن روح عبودیت در امت است و استمرار آن، تضمین پایداری ارتباط میان خلق و خالق.
امیرالمؤمنین علیه السّلام با عبارت «فَلَایَخْلُو مِنْکُمْ مَا بَقِیتُمْ» بر استمرار حضور مؤمنان در این مکان تأکید میکند، این توصیه، نهتنها بر انجام مناسک حج دلالت دارد، بلکه بیانگر ضرورت زنده نگهداشتن جایگاه کعبه در وجدان و عمل جمعی امت اسلامی است، خالی ماندن آن، نشانهای از غفلت عمومی از وظایف دینی و بیاعتنایی به عهد توحیدی است.
آنچه این هشدار را عمیقتر میکند، پایان جمله است: «فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْتُنَاظَرُوا»، این بخش، ارتباط مستقیمی میان ترک کعبه و پایان مهلت الهی برقرار میکند، یعنی اگر خانه خدا بیزائر و بیعبادت شود، این نشانهای است از آنکه جامعه به نقطه سقوط معنوی رسیده است؛ و در آن نقطه، دیگر فرصتی برای اصلاح و بازگشت داده نخواهد شد. خداوند با باز بودن درهای کعبه، به بندگانش فرصت توبه و بازگشت میدهد، اما اگر این در بسته شود، معنایش پایان دوران مهلت و آغاز دوران حسابکشی است.
از منظر قرآنی نیز این معنا قابل تأیید است؛ خداوند در سوره انفال میفرماید: «وَ مَاکَانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِیهِمْ»؛ تا وقتی پیامبر میان مردم است، عذاب نازل نمیشود. بهنوعی، حضور نشانههای توحید، مانند کعبه، نیز چنین کارکردی دارد. ترک کعبه بهمنزله پایان حضور فعال بندگان خدا بر صحنه زمین و بهعبارتی برافراشته شدن پرچم کفر و غفلت است.
در نگاهی دیگر، کعبه نماد نظم و برنامهریزی الهی در زندگی بشر است، طواف حول آن، بهمعنای تنظیم زندگی بر مدار خداست، هنگامی که این مدار ترک شود، بشر از مرکز ثقل معنوی خود جدا میشود و زمینه برای سقوط اخلاقی و اجتماعی مهیا میگردد، در چنین وضعیتی، نظام خلقت دیگر توجیهی برای ادامه مهلت نخواهد داشت.
ازاینرو، هشدار امیرالمؤمنین علیه السّلام تنها توصیهای عبادی نیست، بلکه نگاهی راهبردی به آینده بشریت است. زنده ماندن کعبه، یعنی زنده ماندن چراغ هدایت در زمین؛ و خاموشی آن، نشانه آغاز تاریکی فراگیر، بر این اساس، حضور در کعبه، نه یک وظیفه فردی، که یک مسئولیت تمدنی است؛ مسئولیتی برای حفظ پیوند آسمان و زمین.
آن حضرت در ادامه میفرماید؛ وَ أَدْنَى مَا یَرْجِعُ بِهِ مَنْ أَمَّهُ أَنْ یُغْفَرَ لَهُ مَا سَلَف، یعنی کمترین ارمغانى که باز آورد آمرزش گناهان گذشته است، یعنی حداقل دستاورد کسی که بهسوی کعبه میرود، این است که گناهان گذشتهاش آمرزیده میشود، این جمله مؤید جایگاه بسیار عظیم و منحصربهفرد خانه خدا در درگاه الهی است؛ چرا که حتی بدون در نظر گرفتن مراتب بالاتر حج و آثار تربیتی و اجتماعی آن، کمترین بهرهای که زائر از این سفر میبرد، پاک شدن از گناهان پیشین است که اگر این توفیق هم نباشد، مجالی برای بشر برای مهلت گرفتن از خداوند باقی نمیماند.
انتهای پیام/+