غدیر؛ طنین انتقام مهدوی از جانیان تاریخ

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، خطبه‌ی غدیر، مجموعه‌ای جامع و فشرده از عالی‌ترین اهداف و معارف دین مبین اسلام است؛ خطابه‌ای که نه‌تنها به معرفی جانشین پیامبر صلی‌الله علیه و آله می‌پردازد، بلکه افق بلند رسالت را نیز ترسیم می‌کند. یکی از ارکان اساسی این خطبه، مسئله‌ی مهدویت است. پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در این رویداد بزرگ، آینده‌ی امت اسلامی را با ذکر ویژگی‌ها و مأموریت‌های امام مهدی علیه‌السلام به روشنی ترسیم می‌فرمایند.

در فرازی از این خطبه نورانی، پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله می‌فرمایند: «أَلا إِنَّ خاتَمَ الْأَئِمَةِ مِنَّا الْقائِمَ الْمَهْدِی»؛ یعنی آگاه باشید که آخرین امام از ماست و او قائم مهدی است. سپس در تبیین وظایف و مأموریت‌های آن حضرت می‌افزایند: «أَلا إِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمینَ. أَلا إِنَّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَهادِمُها»؛ بدانید که اوست انتقام‌گیرنده از ستمگران، و اوست که دژها را می‌گشاید و نابود می‌کند.

تعبیر «منتقم» در این عبارت، مفهومی عمیق و الهی دارد که با انتقام‌های فردی یا احساسی تفاوت ماهوی دارد. انتقام در نگاه قرآن، مفهومی متعالی و مختص به مقام ربوبی است، نه امری شخصی یا ناشی از خشم بی‌ضابطه. به همین دلیل، این مقام تنها برای خداوند متعال و کسانی که به اذن او مأمور اجرای عدالت هستند، معنا می‌یابد. به عنوان مثال در انتهای آیه 4 سوره آل‌عمران و 95 آل عمران می‌فرماید: «وَ اللَّهُ عَزِیزٌ ذُو انْتِقَامٍ»؛ خداوند شکست‌ناپذیر و صاحب انتقام است. یا در انتهای آیه‌ی 22 سوره سجده می‌فرماید «... إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمینَ مُنْتَقِمُون‏»؛ ما از مجرمین انتقام‌گیرنده هستیم.

اصلِ انتقام از مجرمان و جانیان بزرگ، امری منطقی، فطری و مورد پذیرش عقل سلیم است. هیچ انسان آزاده‌ای را نمی‌توان یافت که در برابر ظلم‌های عظیم و جنایات سازمان‌یافته، خواهان گذشت بی‌قید و شرط باشد. عدالت، بدون مجازاتِ ظالمان، ناقص و بی‌اثر خواهد بود. به‌ویژه هنگامی که جرم‌ها گسترده، نظام‌مند و هدفمند بوده و امنیت، جان و کرامت انسان‌ها را در مقیاس وسیع تهدید کرده‌اند، فطرت انسانی فریاد عدالت‌خواهی سر می‌دهد و اجرای انتقام الهی را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌بیند.

در تاریخ معاصر، نمونه‌های فراوانی از جنایات آشکار حاکمان جور و رژیم‌های ستم‌پیشه به چشم می‌خورد. از جنگ‌های جهانی و کشتارهای گسترده تا استعمار، اشغال و نسل‌کشی، همه نشان می‌دهد که موتور آدم‌کشی و خشونتِ ساختاری، به‌ویژه در عصر مدرن، با شدت تمام به‌کار افتاده است. ظلم‌هایی که در مقیاس جهانی صورت گرفت، نه تنها از سوی افراد، بلکه توسط نظام‌های سیاسی و ائتلاف‌های جهانی طراحی و اجرا شد. چنین فجایعی، ضرورت انتقام الهی به‌دست ولیّ خدا را روشن‌تر می‌کند؛ انتقامی که نه از سر کینه، بلکه در راستای احقاق حق، اقامه عدل، و پایان دادن به دوران تاریک ظلم است.

انتهای‌پیام/