به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، اکثریت یا حقیقت؛ مسئله چیست؟ برای امام هادی(ع) مسئله چیست؟ از چالشهای زندگی به ویژه در عصر حاضر، چالش اقلیت و اکثریت است. تبعیت از یک مرام و انتخاب سبک زندگی، نیاز به منطق نظری دارد؛ از چه چیزی باید پیروی کرد؟ دو منطق متفاوت وجود دارد: منطق عددی: گروهی عدد را ملاک قرار داده و هر آنچه را پیروان بیشتری داشته باشد، برمیگزینند، اما منطق دیگر، معیار ارزشی است.
بر اساس این منطق، معیار نه در تعداد، بلکه در ماهیت پدیده هاست که یا ارزشمندند و یا بیارزش! امام هادی(ع)، معیار ارزشی را برگزیده و از نظر ایشان مسئله حق/باطل است، نه اکثریت/اقلیت!
ایشان تصریح میفرمایند: اگر همه مردم به وادی و درّهای روند، من در وادی آن مردی قدم میگذارم که خدای یگانه را مخلصانه عبادت میکند. لو سَلَک النّاسُ وادِیا و شِعْبا لسَلَکتُ وادی رجُلٍ عَبَدَ اللّهَ وحْدَهُ خالِصا.(میزان الحکمه: ج 3 ص 373 به نقل از تنبیه الخواطر، ج 2، ص109) این یعنی ملاک، ارزش واقعی پدیدههاست، نه تعداد پیروان آن و یعنی هدایت این است: معیار حقیقت است، نه اکثریت.
شجاعت اجتماعی از چالشهای زندگی مخالفت با اکثریت است. اکثریت به خاطر هیمنه عددی که دارد، موجب هراس اجتماعی میشود و همین امر ممکن است کنش و منش فرد را تغییر دهد. با این پدیده چه باید کرد؟ اگر«عدد» معیار فرد باشد، هراس اجتماعی از مخالفت اکثریت، امری طبیعی و ناچاری است.
در فضای عددی، امور بر اساس اکثریت و اقلیت طرح میشود و طبیعی است، چون اکثریت قدرت بیشتری دارد، فرد دچار هراس میشود، اما اگر از فضای عدد بیرون آییم و معیار«الهی» را مبنا قرار دهیم، هراس از اکثریت قابل طرح نیست. در فضای توحیدی، بودن یا نبودن با اکثریت تعیین کننده نیست، بلکه بودن یا نبودن با خدا تعیین کننده است. اگر خدا مبنای تبعیت و فرمانبرداری ابشد، نه اکثریت، بیترید هراس اجتماعی شکل نخواهد گرفت.
امام هادی(ع) میفرماید: کسی که از خدا تبعیت کند، از خشم مردم باکی نداشته باشد و کسی که خالق را به خشم آورد، مطمئن باشد خشم مردم نیز بر او وارد خواهد شد. مَنْ أَطَاعَ الْخَالِقَ لَمْ یُبَالِ بِسَخَطِ الْمُخْلُوقِینَ وَ مَنْ أَسْخَطَ الْخَالِقَ فَلْیُوقِنْ أَنْ یَحِلَّ بِهِ سَخَطُ الْمَخْلُوقِین و هر که آفریدگاررا ناخشنود کند، سزاوار است که و مورد خشم و ناخشنودی مردم قرار گیرد. مَن أسخَطَ الخالِقَ فَقَمِنٌ أن یحِلَّ بِهِ سَخَطُ المَخلوقینَ. پس شجاعت اجتماعی در تبعیت از خداست، نه اکثریت! اتفاقاً تبعیت از اکثریت، موجب مواجهه قطعی با خطر اجتماعی است!
نویسنده: حجت الاسلام عباس پسندیده، استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم و معارف اسلامی، دانشگاه قرآن و حدیث
انتهای پیام/