به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، مثل سیره نورانی حضرت موسی بن جعفر(ع) که باوجود امامت در یکی از سختترین زمانهای تاریخ اهلبیت(ع) چنان میراث ماندگار اخلاقی و رفتاری از خود به یادگار گذاشتند که امروز هم به قدر جرعهای برگرفتن از آن سبب میشود در طی طریق خوشبختی ره صدساله را یک شبه رفت. در بررسی جلوههایی از این سیره با حجتالاسلام والمسلمین سیدحسین مؤمنی، استاد حوزه علمیه قم گفتوگو کردهایم.
چه الزاماتی و وجود چه عناصر کمالبخش و هدایتگری به الگوگیری از سیره اهل بیت عصمت و طهارت(ع) ضرورت میبخشد و این سیره را نقشه راه رسیدن به سعادت کرده است؟
انسان برای رسیدن به کمال چه در امور مادی و چه معنوی هم نیازمند برنامه است و هم نیازمند اسوه و الگو. بنابر ادله متعدد ازجمله دلیل عقلی، بالاترین، بهترین، کاملترین و جامعترین دستورات برای رسیدن به کمال اولاً در قرآن هست و ثانیاً در ذیل آیات قرآن، در روایات اهل بیت(ع) مطرح شده است، بهگونهای که گویی کلمات معصومان(ع) برای امروز ما گفته شدهاند و بنابراین بهترین اسوهها حضرات ائمه اطهار(ع) هستند و این حقیقتی است که پیامبر اکرم(ص) در خطبه غدیر به آن تصریح کرده و فرمودند: «ای مردم! صراط مستقیم، من هستم و بعد از من، علی(ع) و فرزندان از صُلب علی بن ابیطالب(ع)». از این رو، برنامه ما برای حرکت در مسیر رشد و کمال، ابتدا باید قرآن و سپس روایات اهلبیت(ع) باشد، یعنی کسانی که حتی یک نقطه ظلمانی و تاریک و فراتر از آن، خاکستری هم در پرونده زندگی و حیات مبارکشان وجود ندارد.
نکته مهم دیگر در مسیر کمال و سعادت، معرفت به سیره اهلبیت(ع) است. متأسفانه عامل بروز بسیاری از معضلات و مشکلات فردی، اجتماعی، خانوادگی، استرسها و فشارها فقدان این معرفت و نبود علم و آگاهی به سیره کلامی و عملی ائمه معصومان(ع) است، در حالی که اگر ابتدا به این سیره علم بیابیم و بدانیم، سپس به آن باور داشته باشیم و درنهایت به سبک زندگی و سلوک معصومان(ع) عمل کنیم، اینقدر دچار حیرت، سرگشتگی و بحرانهای مختلف نمیشویم، چون هر چه را نیاز داریم و هر مشکل و بحرانی که با آن مواجه میشویم در سخن اهلبیت(ع) برایش راه حل و راهکار بیان شده است.
در سیره کلامی حضرت موسی بن جعفر(ع) برای استفاده از راهنماییها و هدایتگری اهلبیت(ع) چه توصیه و سفارشی وجود دارد؟
امام کاظم(ع) در ذیل آیه شریفه «وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً» (لقمان، 20) از جمله نعمتهای پنهان را نعمت ولایت برشمردهاند و از این نعمت باطنی به امام غایب تعبیر میکنند.
باید توجه داشت قرآن کریم به نعمت باطنی و ظاهری اشاره دارد. نعمت ظاهری پیش روی انسان و درکشدنی است، مثل نعمت سلامتی، نعمت جوانی، نعمت عمر و نعمت مبتلا نشدن به پارهای از مشکلات همچون فقر. نعمت باطنی به فرموده امام کاظم(ع)، ولایت و امامت است، چنان که فرزندشان امام رضا(ع) میفرمایند: امام، پدر مهربان و بلکه از پدر مهربانتر، از مادر غمخوارتر و از برادر دلسوزتر و رفیق شفیق است. حضرت ثامنالحجج(ع) تأکید دارند در همه ابتلائات به امام پناه ببرید. امروز به دلیل فاصله گرفتن از وجود مقدس حضرت حجت بنالحسن(ع) است که این همه دچار اضطراب و استرس هستیم، در حالی که اگر با ایشان انس داشتیم قلبهایمان آرام و شاد میشد، چون در زیارت از حضرت حجت(عج) به بهار مردمان و شادی روزگاران تعبیر میشود. لذا حضرت موسی بن جعفر(ع) در ذیل آیه 20 سوره لقمان، نعمت باطنی را به امام غایب تعبیر میکنند.
چه قلههای رفتاری دیگری در سیره هفتمین امام شیعیان وجود دارد که کاربست آنها در رفع گرفتاریها و مشکلات به ما کمک میکند؟
همه ما در طول زندگی با ابتلائات و گرفتاریهای متعددی مواجه میشویم و هر کس به اندازه ظرفیت و استعداد خود راهکارهایی را به کار میبندد؛ حضرت موسی بن جعفر(ع) برای رفع گرفتاریها نسخهای مطمئن و راهبردی دارند و توجه به خدا را توصیه میکنند. ایشان میفرمایند: «امکان ندارد بلایی بر عبد مؤمنی نازل شود و خدا چیزی را در باطن بلا قرار ندهد و آن دعاست» ایشان سپس میفرمایند: «اگر بنده دعا کند این ابتلا از او رفع میشود و اگر چنین نکند، بلا از او رفع نخواهد شد». دعا یعنی خلوت با خدا و مناجات و راز و نیاز با او، نه اینکه برویم از دکانهای دروغین، دعا و وِرد بگیریم! متأسفانه جامعه ما در هر دو این توصیههای حضرت موسی بن جعفر(ع) دچار لنگی و مشکل است، ما از یک سو در دوری از امام زمانمان و غیبت حضرتش همچون کودکی هستیم که دستش از دستان پدر و مادر رها شده و بیقرار است، به عبارت دیگر علت بیقراری و ناآرامیها ما دوری از امام و ولی خداست. از دیگر سو در دعا و خلوت با خدا نیز دچار لغزش و کوتاهیهایی هستیم، در حالی که وقتی اهل دعا و خلوت با خدا نباشیم طبیعتاً مشکلاتمان زیاد میشود.
علاوه بر این، ازجمله راهکارها و دستورات اهلبیت(ع) که در سیره عملی حضرت موسی بن جعفر(ع) هم دیده میشود این است که هرگز از مقام خیرخواهی جدا نشویم، چنانکه خود چنین بودند و حتی برای دشمنان و آنها که برخورد ناشایست با ایشان داشتند، دعا و در قلبشان تصرف میکردند، اما ما چه میکنیم؛ چرا از هم نمیگذریم و کظم غیظ نمیکنیم؟
از قلههای اخلاقی در سیره حضرت موسی بن جعفر(ع) کظم یا فرو بردن خشم است، عمل به این فراز رفتاری امام(ع) چه رهاوردی برای ما دارد؟
بسیاری از پروندههای قتل جوانان متأسفانه به دلیل عصبانیت و مشاجرات و کوتاه نیامدن و نگذشتن از یکدیگر است، در حالی که اگر بتوانیم خشممان را کنترل کنیم قطعاً گرفتار این شرایط سخت نمی شویم. هر کس میخواهد بر مشکلات زندگی غلبه و شرایط بحرانی را مدیریت کند به سیره رفتاری اهلبیت(ع) تمسک و توجه کند، چنانکه سیره حضرت موسی بن جعفر(ع) سراسر آموزه و درس کظم غیظ و گذشت از خطا و آزار دیگران است و همین هم سبب شد به «کاظم» مشهور شوند.
در چه ابواب دیگری میتوان از امام کاظم(ع) درس گرفت و سبک زندگیها را در مسیر اصلاح و اثرگذار پیش برد؟
یکی از اوصاف عجیب و اختصاصی که حضرت موسی بن جعفر(ع) به آن شهرت دارند، «تصرف در قلوب» است. این خصیصه به قدری در ایشان بروز و ظهور داشت که حتی وقتی بدترین افراد را برای شکنجه حضرت(ع) به عنوان زندانبان منصوب میکردند در مدتی کوتاه، هدایت و مرید امام(ع) میشد. امروز هم هر کس درصدد بهرهمندی از هدایت است به امام کاظم(ع) متوسل شود تا راه را از بیراهه تشخیص دهد، بهویژه آنکه ایشان بابالحوائج و باب توسلات مردمی به خدا هستند و ما که زیر سایه فرزندان ایشان در ایران اسلامی تنفس میکنیم و از حمایت ایشان بهرهمند هستیم این میتواند به ما در تشخیص راه و حرکت در مسیر صحیح به سوی مقصد کمک کند. برای این ارتباط هم ذکر، ورد و ختم و... لازم نیست؛ برای توسل به حضرت(ع) اینکه خود را در محضر ایشان ببینیم بالاترین راه و توسل است.
منبع: قدس
انتهای پیام/