به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دکتر اکبر علیزاده، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل دینی، در یادداشتی به تحلیل موضوع امامت امام علی (ع) و شواهد آن در عید غدیر و سخنان پیامبر(ص) و همچنین اذعان اهل سنت پرداخته است. متن یادداشت به این شرح است:
پیامبر اکرم (ص) در دوران رسالت و نبوت خود بارها بر موضوع جانشینی بعد از خود و ولایت و امامت امام علی (ع) تأکید کرد. آن حضرت به این نکته اشاره کرده که این موضوع به امر خدای متعال بوده و آیات قرآن شاهد این نکته است.
علاوه بر اینکه در کتابهای تفسیر و تاریخ و همچنین حدیث اهل بیت علیهم السلام به موضوع امامت امیرالمؤمنین امام علی (ع) اشاره شده، در کتابها و آثار اهل سنت هم این موضوع مورد تأکید قرار گرفته است.
طبری در این باره نوشته است: پیامبر اسلام (ص) بعد از گذشت سه سال از شروع بعثت، از سوی خداوند مأمور شد که دعوت خود را آشکار کند و آیه «و انذر عشیرتک الاقربین» در این مورد نازل شد. آن حضرت سران بنیهاشم را جمع کرد و فرمود: «من خیر دنیا و آخرت را برای شما آوردهام. خداوند به من امر کرده است که شما را به آن دعوت کنم. کدام یک از شما مرا در نشر این آیین یاری میکند تا برادر و وصی و جانشین من در میان شما باشد؟» حضرت سه مرتبه این سخن را تکرار کرد و در هر بار فقط علی (ع) آمادگی خود را اعلام کرد. در این موقع پیامبر(ص) فرمود: «ان هذا اخی و وصیی و خلیفتی فیکم» یعنی او برادر و وصی و جانشین من در میان شماست.
طبری در جای دیگری از رویات تاریخ نوشته است: وقتی پیامبر(ص) برای تبلیغ اسلام با سران قبیله بنیعامر تماس گرفت، یکی از آنان حمایت خود را از ایشان اعلام کرد و گفت: هرگاه خداوند تو را بر مخالفان پیروز کرد، آیا موضوع زمامداری مسلمانان پس از شما به ما واگذار میشود؟ پیامبر(ص) فرمود: «الامر الی اللـه، یضعه حیث یشاء؛ موضوع خلافت مربوط به خدا است [و از اختیار من بیرون است]، خدا هر فردی را انتخاب کند، امامت به او محول میشود.»
پیامبر اسلام با این گونه سخنان صریح و بسیار روشن خود زمینهسازی کرد و مردم را آماده میکرد تا آخرین پیام الهی را درباره رهبری امت اسلامی که سرنوشت اسلام و مسلمین را رقم خواهد زد ابلاغ کند و پیوسته به مسئله مهم ولایت و رهبری بعد از خود اشاره کرده و امام علی (ع) را به عنوان بهترین فرد معرفی میکردند.
تا وقتی که وعده موعود فرا رسید و برای ابلاغ آخرین فرمان خداوند و اتمام رسالت خویش در هنگام برگشت از سفر حج در مکانی به نام غدیر خم، در بزرگترین اجتماع مسلمین در دوران پیامبری خویش به پا خواست و به فرمان خداوند، امام علی علیه السلام و یازده معصوم از فرزندان او را به عنوام امام و رهبر مسلمین با جملاتی چون «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» که برگرفته از ولایت خداوند است، منصوب کرد.
متأسفانه بعد از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) تهاجم گستردهای علیه ولایت امام علی (ع) آغاز شد و بزرگترین هجمهها علیه روایت غدیر بود، اما از آنجا که نتوانستند این پیام بزرگ و پرفروغ آسمانی را نادیده بگیرند، پیوسته به تفسیرهای ناصواب و به دور از منطق همچون تفسیر لفظ «مولا» به معنی نصرت و محبت و دوستی دست زدند تا شاید بتوانند این حدیث نورانی را تحریف کرده و کارهای توجیه ناپذیر خویش را توجیه کنند.
1 - فرازهای حدیث شریف غدیر
پیامبر (ص) در روز غدیر خم فرمود: خدایی جز اللـه نیست، زیرا او به من اعلام فرموده است که اگر آنچه در حق علی بر من نازل نموده ابلاغ نکنم رسالت او را نرساندهام، و برای من حفظ از شر مردم را ضمانت نموده است و خدا کفایتکننده و کریم است. خداوند به من چنین وحی کرده است: «بسم اللـه الرحمن الرحیم ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت درباره علی بر تو نازل شده؛ یعنی خلافت علی بن ابی طالب را ابلاغ کن و اگر انجام ندهی، رسالت او را نرساندهای، و خداوند تو را از مردم حفظ میکند.»
ایشان در ادامه فرمود: ای مردم! از او (علی علیه السلام) به سوی دیگری گمراه نشوید و از او روی برنگردانید و از ولایت او سرباز نزنید. اوست که به حق هدایت نموده و به آن عمل میکند، و باطل را ابطال نموده و از آن نهی مینماید، و در راه خدا سرزنش ملامت کننده ای او را مانع نمیشود. ای مردم! او را فضیلت دهید که خدا او را فضیلت داده است، و او را قبول کنید که خداوند او را منصوب نموده است.
آن حضرت همچنین تأکید کرد: ای مردم، او (علی علیه السلام) از طرف خداوند امام است و هر کس ولایت او را انکار کند خداوند هرگز توبهاش را نمیپذیرد و او را نمیبخشد. حتمی است بر خداوند که با کسی که با او مخالفت نماید چنین کند و او را به عذابی شدید تا ابدیت و تا آخر روزگار معذب کند. پس بپرهیزید از این که با او مخالفت کنید و گرفتار آتشی شوید که آتشگیره آن مردم و سنگها هستند و برای کافران آماده شده است.
2 - اقرار علمای اهل سنت
جمعی از علمای اهل سنت با نقل روایات متعدد، مقصود از آیه شریفه (تبلیغ) و حکم موجود در آن را، معرفی ولایت امام علی علیه السلام ذکر میکنند.
از ابی سعید خدری روایت شده که گفت: آیه شریفه «یا ایها الرسول بلغ...» در روز غدیر خم بر پیامبر(ص) در مورد علی بن ابی طالب نازل شده است.
در عین حال از ابن عباس در مورد آیه شریفه «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک...» روایت شده است که گفت: در مورد علی علیه السلام نازل شد. خداوند در این آیه به پیامبرش فرمان داد که در مورد علی علیه السلام تبلیغ کند. پس پیامبر اکرم(ص) دست علی علیه السلام را گرفت و فرمود: هر کس که من آقا و مولایش هستم، پس علی آقا و مولای اوست. خداوندا دوستان او را دوست بدار و دشمنان او را دشمن بدار. این آیه دلیل بسیار روشنی است بر این که مقصود از «مولا» جز امامت و رهبری چیز دیگری نیست.
3 - اقرارگیری از مردم
پیامبر(ص) در آغاز سخن، از مردم بر سه اصل مهم اسلامی اقرار گرفت و فرمود: «الستم تشهدون ان لا اله الا اللـه و ان محمدا عبده و رسوله و ان الجنة حق و النار حق؟»
هدف از این اقراگیری چیست؟ آیا جز این است که میخواهد ذهن مردم را آماده کند، تا مقام و موقعیتی را که بعداً برای علی علیه السلام ثابت میکند، مانند اصول پیشین تلقی کنند و بدانند که اقرار به ولایت و خلافت او در ردیف اصول سهگانهای است که همگی به آن اقرار و اعتراف دارند؟ اگر مقصود از مولی، دوست و ناصر باشد، در این صورت رابطه جملهها به هم خورده و کلام، بلاغت و استواری خود را از دست میدهد، چون امام علی (ع) منهای ولایت، یک فرد مسلمان برجسته بود که در جامعه آن روز پرورش یافته بود و لزوم دوستی با افراد با ایمان، تا چه رسد نسبت به مؤمنی مانند علی علیه السلام، چیز مخفی و پنهانی نبود که پیامبر آن را در اجتماع بزرگ اعلام بفرماید. در عین حال این مسئله این قدر هم اهمیت نداشت که در ردیف اصول سه گانه قرار گیرد.
4 - بیعت خلیفه اول و دوم
طبق نقل علما، مفسران و مورخان بزرگ اهل سنت، خلیفه اول و دوم اولین کسانی بودند که بعد از خطبه پیامبر اسلام(ص) در غدیر خم برای معرفی امام علی علیه السلام به عنوان وصی و امام بعد از خود، با آن حضرت به عنوان امیرالمؤمنین و امام المسلمین با بیان جملاتی چون «بخ بخ یا علی اصبحت مولای و مولی کل مؤمن و مؤمنة» یا «هنیئا لک یا ابن ابیطالب اصبحت و امسیت مولی کل مؤمن و مؤمنة» بیعت کردند.
این جملات به این معنی است که «ای علی بر تو مبارک باد که امروز مولای من و مولای هر مرد و زن مؤمن شدی» یا «گوارا باد بر تو [این ولایت و امامت] ای پسر ابیطالب که امروز مولای من و مولای هر مرد و زنی شدی» بیعت کردند.
انتهای پیام/