به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در پی تهاجم نظامی اخیر اسرائیل به خاک ایران، نگرانیها نه تنها درباره امنیت انسانی بلکه درباره پیامدهای زیستمحیطی این جنگ نیز افزایش یافته است. کارشناسان محیط زیست هشدار میدهند که این درگیری میتواند پیامدهای جبرانناپذیری برای تنوع زیستی و زیستگاههای طبیعی ایران بهدنبال داشته باشد.
ایران با برخورداری از اکوسیستمهای متنوع، یکی از غنیترین کشورها در حوزه حیات وحش در منطقه خاورمیانه محسوب میشود. از کوهستانهای زاگرس و البرز تا دشتهای مرکزی، از جنگلهای هیرکانی گرفته تا تالابهای جنوب و شمال کشور، زیستگاه هزاران گونه جانوری و گیاهی است. در چنین شرایطی، وقوع جنگ و حملات هوایی و زمینی میتواند ساختار این زیستبومهای حساس را دچار آشفتگی کند.
نخستین تأثیر مستقیم جنگ، تخریب فیزیکی زیستگاههاست. انفجار موشکها، آتشسوزیهای ناشی از درگیریها و تردد خودروها و ادوات نظامی، بهسرعت به نابودی مراتع، جنگلها، و منابع آبی منجر میشود. این موضوع زیستگاه گونههایی چون پلنگ ایرانی، یوزپلنگ آسیایی، جبیر، گوزن زرد ایرانی و انواع پرندگان شکاری را بهشدت تهدید میکند. از سوی دیگر، آلودگیهای شیمیایی ناشی از مواد منفجره، سوخت و فلزات سنگین میتواند منابع آبی را آلوده و زنجیره غذایی جانوران را مختل کند.
پیامدهای غیرمستقیم جنگ نیز کماهمیت نیستند. افزایش بیثباتی اجتماعی باعث کاهش کنترل و حفاظت از مناطق تحت مدیریت محیط زیست میشود و در نتیجه شکار غیرمجاز و قاچاق گونههای حیاتوحش افزایش مییابد. در شرایط جنگی، بودجهها و منابع انسانی سازمانهای محیط زیستی نیز به شدت کاهش مییابد یا به اولویتهای نظامی اختصاص مییابند که همین امر، مدیریت بحرانهای زیستمحیطی را دشوارتر میسازد.
این تجربه در دیگر نقاط جهان نیز مشاهده شده است. در طول جنگ ویتنام، استفاده گسترده از عامل نارنجی (نوعی ماده شیمیایی) باعث نابودی جنگلهای استوایی و آسیب به گونههای بومی شد. در جنگ داخلی رواندا در دهه 90، هزاران نفر به پارکهای ملی پناه بردند که این امر موجب تخریب زیستگاههای گوریلهای کوهستانی شد. همچنین، درگیریهای خاورمیانه بهویژه در سوریه و عراق، باعث نابودی ذخیرهگاههای طبیعی، افزایش شکار غیرقانونی و نابودی گونههای نادر مانند گورخر سوری شد.
در شرایطی که جهان به سمت حفاظت از محیط زیست و کاهش تنشهای نظامی پیش میرود، وقوع جنگی جدید در منطقهای با این سطح از تنوع زیستی، یک هشدار جدی برای جامعه جهانی است. تداوم این درگیری نهتنها حیات انسانی را تهدید میکند، بلکه میراث طبیعی ایران و منطقه را نیز در معرض نابودی قرار میدهد.
انتهای پیام/