دعای صحیفه سجادیه، مجموعهای سرشار از مفاهیم عمیق معنوی و اجتماعی است که امروز بخشهایی از آن را بررسی میکنیم. در این فرازهای ابتدایی، توجه ویژهای به ذات خداوند و رابطه او با ستمدیدگان و مظلومان شده است؛ مفاهیمی که در فضای کنونی عدالتخواهی و حقوق بشر بسیار قابل تأمل است. این دعا با شناخت دقیق وضعیت افراد تحتظلم آغاز میشود و تأکید میکند که خداوند بر تمامی اخبار و جزئیات وضع مظلومان آگاه است.
در دعای شمارۀ چهاردهم حضرت امام علیبن الحسین سجاد علیهما السّلام که با عنوان «دعا برای ستم و ستمدیده و مظلوم» شناخته میشود، میخوانیم:
یَا مَنْ لَایَخْفَى عَلَیْهِ أَنْبَاءُ الْمُتَظَلِّمِینَ؛ ای آنکه اخبار شاکیانِ از ستم، بر او پنهان نیست.
وَ یَا مَنْ لَایَحْتَاجُ فِی قَصَصِهِمْ إِلَى شَهَادَاتِ الشَّاهِدِینَ؛ و ای آنکه نسبت به ستمی که بر ستمدیدگان رفته است، نیاز به شهادت شاهدان ندارد. وَ یَا مَنْ قَرُبَتْ نُصْرَتُهُ مِنَ الْمَظْلُومِینَ؛ و ای آنکه یاری و نصرتش به ستمدیدگان نزدیک است؛
در بخش اول، این دعا به خداوند خطاب میکند که هیچ خبری از ظلم و ستم بر مظلومان از او پنهان نیست، این فراز نشانگر این واقعیت است که در جهان، هیچ ظلمی بیپاسخ نمیماند چرا که خداوند حاضر و ناظر بر امور است، این آگاهی کامل خداوند نشان از عدالت مطلق او دارد که تحت هیچ شرایطی ظلم را نمیپذیرد و از آن غافل نمیشود، همچنین، این بخش القا میکند که مظلومان هیچگاه تنها نیستند و صدای آنان نزد خداوند شنیده میشود.
بخش دوم، تأکید میکند که خداوند نیازی به شهادت دیگران ندارد تا از ظلمی که بر ستمدیدگان رفته است، آگاه شود، این نکته بسیار مهم است، زیرا گاهی افراد یا جامعه نیازمند شاهدان عینی برای اثبات خشونت یا ظلم هستند، اما خداوند خود از همه چیز آگاه است؛ حتی از آنچه ناپیداست، این بیداری و حضور همیشگی خداوند کنار مظلومان، امیدبخش دلهایی است که در برابر ظلمها غمگین و ناامید میشوند.
در بخش سوم، بیان میشود که نصرت و یاری خداوند به مظلومان بسیار نزدیک است، این موضوع بیانگر وعده الهی برای برپایی عدالت و کمک به کسانی است که تحت ستم قرار گرفتهاند، این نزدیکی یاری بهمعنای همراهی مداوم و حمایت قطعی است که میتواند در سختترین شرایط امید را به جامعه بازگرداند، این بخش دعا، نوعی نوید و اطمینان است که عدالت دیر یا زود تحقق مییابد.
در مجموع، این فرازهای دعا بهمثابه یک پیام روشن برای همه کسانی است که در مسیر عدالت حرکت میکنند، یادآوری اینکه خدایی وجود دارد که به عدالت و یاری مظلومان اهمیت میدهد، یک نیروی محرک و انگیزشی است، این دعا میتواند در عرصههای مختلف اجتماعی، سیاسی و انسانی بهعنوان یک منبع امید و قوت قلب مورد استفاده قرار گیرد.
بنابراین، بررسی این دعا در شرایط فعلی ما نشان میدهد که همواره باید بهامید عدالت ماند و بر حمایت از مظلومان پافشرد. این پیام الهی، یادآوری است که نباید در برابر ظلم سکوت کرد و همیشه باید بهسمت احقاق حق و حمایت از بیگناهان قدم برداشت، این ارزشهای معنوی و انسانی، سرمایهای گرانبها برای هر جامعهای است که خواهان صلح و عدالت پایدار باشد.
انتهای پیام/+