به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، حجتالاسلام والمسلمین اکبر راشدینیا در نشست خبری اولین همایش ملی علوم اسلامی و انسانی دیجیتال که در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور برگزار شد، در تشریح فناوری علوم اسلامی و انسانی دیجیتال اظهار کرد: علوم انسانی دیجیتال به عنوان یک حوزه مطالعاتی، حدود پنج دهه است که در جهان مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، علوم اسلامی دیجیتال طی 10 سال اخیر در مراکز علمی غربی که به مطالعات اسلامی میپردازند، مطرح شده است. متأسفانه، نه در کشور ما و نه در سایر کشورهای اسلامی، تاکنون پژوهشهای جدی یا حوزههای تخصصی در این زمینه شکل نگرفته است.
وی گفت: فناوریهای نوین امروزی، پرسشهای جدیدی را در حوزههای اسلامی مطرح کردهاند که پیش از این نه تنها پاسخ داده نشده بودند، بلکه اساساً امکان طرح چنین سؤالاتی وجود نداشت. با ظهور این فناوریها، اکنون میتوانیم به مسائلی بیندیشیم که در گذشته خارج از چارچوب ذهنی بشر بود. به عنوان مثال، هوش مصنوعی و دیگر فناوریهای پیشرفته، چالشها و فرصتهای بیسابقهای را پیش روی پژوهشگران علوم اسلامی قرار داده است.
رئیس پژوهشکده علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با اشاره به تاریخ علم نجوم بیان کرد: برای درک بهتر این تحول، میتوان به تاریخ علم نجوم اشاره کرد. این علم در تمدن اسلامی قرنها (1400 سال) رشد یافت و به بلوغ رسید، تا جایی که غربیها بسیاری از آثار دانشمندان مسلمان را ترجمه و از آنها بهره برداری کردند. اما با ظهور فناوریهای جدید، پرسشهای این علم دگرگون شد و همین امر موجب شد غرب جهشی چشمگیر در نجوم ایجاد کند، در حالی که جهان اسلام از این تحول عقب ماند.
وی بر ضرورت بهرهگیری از فناوری در علوم اسلامی تأکید نمود و عنوان کرد: اگر امروز نتوانیم از این فناوریها در خدمت مطالعات اسلامی استفاده کنیم، اگر نتوانیم در این عرصه پیشگام باشیم، این خطر وجود دارد که در علوم اسلامی نیز همچون دیگر حوزهها، به دنبالهروی از دیگران تبدیل شویم. همانگونه که امروز در بسیاری از زمینهها حرف جدیدی برای گفتن نداریم، ممکن است در آینده نیز در مطالعات دیجیتال اسلامی، حاشیهنشین باشیم.
راشدینیا تصریح کرد: اگرچه در گذشته (300 یا 400 سال پیش) افرادی بودند که دیدگاههای نوینی را در چارچوب اسلامی مطرح کردند، اما امروزه این فناوریهای دیجیتال هستند که میتوانند تحولی اساسی در علوم اسلامی ایجاد نمایند. همانطور که اشاره شد، متأسفانه در ایران و جهان اسلام حرکت جدی و نظاممند در حوزه مطالعات اسلامی دیجیتال شکل نگرفته است.
رئیس پژوهشکده علوم اسلامی وانسانی دیجیتال، همایش علوم اسلامی و انسانی دیجیتال را بهعنوان یک رویداد گفتمانساز تلقی کرد و اظهار داشت: این همایش با عنوان «همایش علوم اسلامی و انسانی دیجیتال»، بهعنوان یک رویداد گفتمانساز، درصدد است تا مباحث و مطالعات اسلامی را در مراکز علمی و دانشگاهی نهادینه کند. امیدواریم این همایش به صورت سالانه و دورهای برگزار شود.
وی به محورهای کلی همایش اشاره کرد و افزود: در مهرماه سال جاری، این رویداد با محورهای اصلی زیر برگزار خواهد شد:
1. مبانی نظری علوم اسلامی و انسانی دیجیتال:
- تعریف، ماهیت و موضوعات علوم انسانی دیجیتال
- مبانی نظری و عملی این علوم
- ظرفیتهای علوم اسلامی و انسانی در عصر دیجیتال
2. آثار و نتایج نظری و عملی علوم اسلامی دیجیتال:
- نقش این علوم در حوزههای قرآنپژوهی، حدیث، رجال، فقه و کلام
- دستاوردها و خدمات علوم دیجیتال در پژوهشهای اسلامی
3. هوش مصنوعی و علوم اسلامی-انسانی:
- کاربردهای فناوری و هوش مصنوعی در علوم اسلامی
- آثار و برکات این فناوریها در پیشبرد تحقیقات دینی
4. پژوهشهای نوین در حوزه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال:
- گزارش عملکرد مراکز فعال در این زمینه (داخل و خارج از کشور)
راشدینیا در زمینه شرکتکنندگان و حامیان علمی اذعان کرد: ما بیش از 20 مؤسسه بینالمللی داریم که در حوزه علوم اسلامی دیجیتال فعالیت میکنند. این همایش با مشارکت بیش از 50 نهاد دانشگاهی و پژوهشی از جمله؛ دانشگاههای تهران، آزاد اسلامی، امیرکبیر، خوارزمی، پیام نور، فردوسی مشهد، تبریز و گیلان و همچنین مراکز پژوهشی همچون؛ مرکز پژوهشی فلسفه و حکمت اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پژوهشگاه قرآن و حدیث و سایر مؤسسات معتبر مشارکت دارند.
رئیس پژوهشکده علوم اسلامی و اسلامی دیجیتال اعتبار علمی همایش را مورد تأیید مرکز استنادی علوم جهان اسلام (ISC) عنوان کرد و متذکر شد: مقالات ارائهشده در پایگاه استنادی جهان اسلام نمایه خواهد شد.
وی در پایان از پیشنشستهای برگزارشده و برنامههای آتی گفت: تاکنون 4 پیشنشست در دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی و فردوسی مشهد برگزار شده است، و برنامهریزی برای نشستهای تکمیلی پیش از همایش اصلی در دست اجراست.
انتهای پیام/