گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز شنبه 21 تیر ماه 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «منصور براتی»، به بررسی پیامدهای سفر بنیامین نتانیاهو به واشنگتن میپردازد.
در روزهای اخیر و همزمان با سفر بنیامین نتانیاهو به آمریکا، مذاکرات آتشبس میان اسرائیل و حماس وارد مرحله جدیدی شده است. در جریان دیدار نتانیاهو با ترامپ، رئیسجمهور آمریکا بر ضرورت پیشبرد مذاکرات تأکید کرد و مدعی شد که پیشرفت خوبی در این زمینه حاصل شده است، با وجود این، شواهد نشان میدهد بهخلاف فضایی که برخی مقامات آمریکایی مبنی بر حرکت روبهجلوی مذاکرات ترسیم میکنند، در عمل این روند با چالشها و موانع قابلتوجهی روبهرو شده است.
حتی در دورههای قبلی مذاکرات برای دستیابی به آتشبس میان اسرائیل و گروههای فلسطینی، شاهد نوسانات و فراز و نشیبهای متعددی بودیم. فضای خوشبینی اولیه که در هفتههای گذشته پیرامون روند مذاکرات شکل گرفته بود، اکنون تا حدی کمرنگ شده و جای خود را به تردیدها و نگرانیها درباره چشمانداز موفقیت مذاکرات داده است.
یکی از اساسیترین و چالشبرانگیزترین مسائل مورد اختلاف در روند مذاکرات، موضوع آزادسازی اسرا و ارائه تضمین از سوی اسرائیل برای پایبندی به آتشبس دائمی است، این موضوع به گره اصلی مذاکرات تبدیل شده است و بهنظر میرسد دو طرف نتوانستهاند بر سر آن به اجماع برسند.
از یک سو، طرف فلسطینی نسبت به شکست کلی مذاکرات هشدار داده و معتقد است با توجه به تجربههای قبلی، تضمین لازم برای اجرای کامل توافق آتشبس از سوی اسرائیل وجود ندارد. از سوی دیگر، در داخل سرزمینهای اشغالی نیز اپوزیسیون داخلی علیه آتشبس دائمی، بهویژه از سوی جناح راست افراطی، بسیار جدی است و تهدید به خروج از کابینه کردهاند؛ موضوعی که پایدار ماندن کابینه نتانیاهو را بهشدت وابسته به حمایت این گروهها میکند.
با این حال، فشار برای پایان دادن به جنگ و آزادسازی اسرا از سوی جامعه اسرائیلی نیز وجود دارد و نمیتوان آن را نادیده گرفت. این وضعیت سبب شده است سرعت مذاکرات و روند توافقات آتشبس، که تا پیش از این جهت مثبتی داشت، با کندی و احتیاط پیش برود و فضای خوشبینانه قبلی تا حد زیادی تضعیف شود. طرح پیشنهادی مطرحشده برای برقراری آتشبس، در قالب توافقی برای آتشبس 60روزه ارائه شده است. مقرر شده است در جریان آتشبس موقت، مذاکرات برای رسیدن به آتشبس دائمی ادامه پیدا کند. این الگو مشابه روند مذاکرات قبلی در قالب آتشبس 42روزه است، اما در تجربه پیشین، اسرائیل در فاز دوم این آتشبس حاضر نشد به توافق جدیدی دست یابد و بار دیگر درگیریها از سر گرفته شد.
در شرایط کنونی، هنوز هیچ مکانیزم مشخصی برای تضمین اسرائیل نسبت به پذیرش و اجرای آتشبس دائمی در مذاکرات دیده نمیشود و هیچیک از طرفین نتوانستهاند راهکار مشخصی برای این مشکل ارائه دهند، به همین دلیل، فضای عمومی مذاکرات از خوشبینی اولیه فاصله گرفته است.
با وجود این، احتمال دستیابی به توافقی در زمینه آتشبس موقت 60روزه همچنان بیشتر از گزینه شکست کامل مذاکرات بهنظر میرسد و بسیاری امیدوارند با تحقق این آتشبس بتوانند زمینه مناسبی برای مذاکرات گستردهتر و پایدارتر فراهم آورند. این عوامل باعث شدهاند مذاکرات آتشبس میان اسرائیل و حماس در مرحله حساسی قرار گیرد و آینده این فرآیند همچنان در ابهام باقی بماند.
انتهای پیام/+