به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، در تقویم فرهنگی ایران، روزهایی هستند که فراتر از تاریخ، حامل معنا، هویت و افتخار یک ملتاند. چهارم مردادماه، روزی است از این دست؛ روزی که به نام عارف بزرگ ایرانی، شیخ صفیالدین اردبیلی مزین شده و همزمان بهعنوان روز ملی استان اردبیل گرامی داشته میشود.
این روز، فرصتی است برای پاسداشت یکی از شخصیتهای تأثیرگذار تاریخ عرفان اسلامی و همچنین ارج نهادن به شهری که در پهنه فرهنگ، تمدن و تاریخ ایران، نقشی ماندگار ایفا کرده است.
چهارم مردادماه در تقویم ایران، روز ملی اردبیل است. این روز به عنوان سالگرد استقرار سلسله صفویه و به منظور بزرگداشت شیخ صفیالدین اردبیلی نامگذاری شده است.
اردبیل از شهرهای کهن ایران است با حدود پنج هزار سال قدمت؛ دارای آثار تاریخی متعدد و منحصربه فردی است. این شهر از دوران باستان دارای اهمیت تاریخی بوده است.
طبق صریح نوشته مورخ موسی خورن، اردبیل کرسی شمالی آذربایجان بوده است با این اعتبار میتوان گفت که مقر استاندار زرین تخت عهد ساسانیان، این شهر بوده و از عظمت و موقعیت سیاسی و اداری خاصی بهرهمند میگشته است.
شیخ صفیالدین اردبیلی (650–735 هـ.ق) با نام کامل ابوالفتح اسحاق بن صالح، یکی از برجستهترین چهرههای عرفان اسلامی در قرون میانه است. او با بنیانگذاری طریقت صفویه، نه تنها راهی نوین در سلوک و اخلاق عرفانی گشود، بلکه مسیر تحولی بزرگ در تاریخ ایران را هموار ساخت؛ تحولی که در نهایت به تشکیل حکومت صفوی و رسمی شدن مذهب تشیع 12 امامی در ایران منتهی شد.
زندگی شیخ صفی سرشار از مجاهدتهای معنوی و اجتماعی بود. او با بهرهگیری از دانش، زهد، رهبری اخلاقی و مردمی بودن، توانست طریقتی را پایهگذاری کند که از خانقاههای اردبیل آغاز شد و بعدها به یکی از مهمترین جریانهای مذهبی و سیاسی ایران بدل شد.
چهارم مرداد یادآور سالروز ثبت مجموعه تاریخی شیخ صفیالدین اردبیلی در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال 1389 است. این اتفاق فرهنگی و بینالمللی نقطه عطفی در معرفی جایگاه اردبیل و شیخ صفیالدین به جهان بود و سبب شد تا این روز به عنوان روز ملی اردبیل نیز نامگذاری شود.
این تاریخ، نه تنها تجلیگاه ارزشهای تاریخی و عرفانی، بلکه نماد هویت فرهنگی مردم اردبیل نیز هست؛ شهری که در طول تاریخ خاستگاه علم، عرفان، سیاست و مقاومت بوده است.
اردبیل؛ از خاستگاه عرفان تا مرکز تاریخ
شهر اردبیل، زادگاه شیخ صفی و قلب تپنده طریقت صفویه، از دیرباز یکی از مهمترین مراکز دینی و فرهنگی ایران بوده و موقعیت جغرافیایی این شهر در شمالغرب ایران، آن را به چهارراه تبادلات فرهنگی، علمی و تجاری تبدیل کرده است.
در دوره صفوی، اردبیل نقش مهمی در هویتیابی سیاسی و دینی ایران ایفا کرد و تا امروز، همواره مرکز تولید علمای برجسته، ادیبان، هنرمندان و روحانیان متنفذ بوده است. چهارم مرداد، روزی برای تکریم ریشههای تاریخی این شهر و مردم فرهیختهاش است.
مجموعه تاریخی شیخ صفی؛ سندی زنده از شکوه هنر ایرانی
مجموعه تاریخی شیخ صفیالدین اردبیلی که در قلب شهر اردبیل قرار دارد، از گنجینههای معماری و معنوی ایران اسلامی به شمار میرود. این مجموعه شامل گنبد اللهالله، چلهخانه، مسجد، دارالحدیث، دارالسیاده، صحن اصلی و کتابخانه است و به خاطر تزئینات هنری، کاشیکاریهای کمنظیر، خوشنویسیهای نفیس و فضای روحانی یکی از باشکوهترین آثار تاریخی ایران محسوب میشود.
این مجموعه در سال 2010 میلادی (1389 هجری شمسی) در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد؛ افتخاری که سبب شد چهارم مرداد به نام روز ملی اردبیل نیز شناخته شود.
اهمیت این روز در جامعه امروز
در جهان امروز که معنویت، هویت و پیوند با ریشهها بیش از همیشه به خطر افتاده، بزرگداشت چنین روزهایی ما را به خود و تاریخمان باز میگرداند. چهارم مرداد تنها یادآور یک شخصیت یا یک شهر نیست؛ بلکه فرصتی است برای تأمل در پیوند دیرینه ایرانیان با عرفان، اخلاق، فرهنگ و مقاومت تاریخی.
بزرگداشت شیخ صفی، تجلیل از حکمت و سلوکی است که از دل مردم برخاسته و بر جان تاریخ نشسته است. روز ملی اردبیل گرامیداشت شهری است که صدای روح ایران را در کالبد تاریخ زمزمه کرده است.
چهارم مرداد یادآور 2 حقیقت درهمتنیده است: یکی شخصیت سترگ و معنوی شیخ صفیالدین اردبیلی که با عرفان و اخلاق پایهگذار یکی از مهمترین طریقتها و دولتهای تاریخ ایران شد و دیگری شهر اردبیل که در بستر تاریخ به مهد ایمان، هنر و حماسه تبدیل گشته است.
بزرگداشت این روز تجدید میثاقی است با ریشههای فرهنگی و معنوی ایران زمین و یادآوری اینکه بدون شناخت گذشته، نمیتوان آیندهای ریشهدار ساخت.
انتهای پیام/