به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، در سالهای اخیر، یکی از بزرگترین جوندگان خشکیزی جهان با نام «تشی» که در مناطق مختلف ایران با نامهایی همچون چوله، سیخور، کولهتیغنه، سیکور، سوچر و... شناخته میشود، به تهدیدی جدی برای جنگلهای طبیعی و مراتع استان خراسان جنوبی تبدیل شده است. این حیوان که به دلیل کمبود غذا و آب ناشی از خشکسالیها به مناطق جنگلی روی آورده، به درختان آسیبهای جدی وارد کرده است.
افزایش حملات تشی در مناطق جنوبی استان
علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند گفت: «تشی (Hystrix indica) بزرگترین جونده خشکیزی دنیا است که به انواع گیاهان مثمر و غیرمثمر، زراعی و طبیعی حمله میکند. اما بیشترین خسارت این حیوان متوجه جنگلها، بهویژه جنگلهای مصنوعی است.
وی گفت: در سالهای اخیر، فعالیت و خسارت این جونده در مراتع و جنگلهای طبیعی و حفاظتشده جنوب استان، بهویژه جنگلهای بنه، بهشدت افزایش یافته است.
نصرآبادی با اشاره به رفتار مخرب این حیوان افزود: تشیها بهعلت کمبود منابع غذایی و آبی در پی خشکسالیهای اخیر، پوست درختان بنه را میجوند و با قطع آوندهای آبکش، درختان را در معرض خشکشدن قرار میدهند.
جانوری شبگرد و مقاوم با حس بویایی قوی
وی ادامه داد: تشی حیوانی شبگرد و اغلب انفرادی است، اما گاهی در قالب گروههای فامیلی کوچک در یک لانه ساکن میشوند. برخلاف باور عمومی، تشی نمیتواند خارهای خود را پرتاب کند، بلکه در صورت خطر، خارها را سیخ میکند و خود را به مهاجم میکوبد تا خارها در بدن حیوان مهاجم فرو روند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی گفت: این حیوان خواب زمستانی ندارد، اما ممکن است در فصل سرما چند ماه در لانه بماند. لانههای تشی در شکاف سنگها، غارها، خرابهها، چاهها، قنوات متروکه یا تونلهای زیرزمینی در مناطق مسطح ساخته میشود. تشیها حس بویایی و شنوایی قوی ولی بینایی ضعیفی دارند.
رژیم غذایی متنوع و مسیرهای طولانی برای تغذیه
نصرآبادی با اشاره به تغذیه متنوع این حیوان اظهار کرد: تشیها از همه قسمتهای گیاهان استفاده میکنند. برای دسترسی به پیاز و ریشه، زمین را حفر میکنند و چالههایی بهجا میگذارند که بهوضوح قابل مشاهده است. این جانوران برای تأمین کلسیم یا سائیدن دندان، شاخ و استخوان حیوانات را به لانه میبرند و به گیاهان غدهدار مثل سیبزمینی علاقه زیادی دارند.
وی افزود: تشیها همچنین از میوههای افتاده مانند خرما، حشرات، مهرهداران کوچک و حتی لاشه حیوانات تغذیه میکنند. آنها میتوانند برای دسترسی به غذا، در یک شب تا 25 کیلومتر حرکت کنند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی درباره تولیدمثل این گونه گفت: تشیها معمولاً یکبار در سال و گاهی دو بار تولیدمثل میکنند. دوره بارداری آنها حدود 112 روز است و در هر زایمان یک تا چهار بچه میزایند. نوزادان با مو و چشمهای باز به دنیا میآیند و تا دو ماهگی به مادر وابستهاند. این حیوان در یکسالگی بالغ شده و طول عمرش حدود 15 سال است.
اقدامات پیشگیرانه و کنترل جمعیت
نصرآبادی، درباره راهکارهای پیشگیری و کنترل این جانور گفت: با توجه به اینکه بخش زیادی از غذای این جانور توسط چرای بیرویه دام از بین میرود، کاهش فشار دام بهمنظور تقویت منابع غذایی طبیعی توصیه میشود.
وی افزود: استفاده از مواد دافع یا رنگهای مخصوص بر تنه درختان، بهدلیل وسعت جنگلها و ماندگاری کم این مواد، کارایی لازم را ندارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی ادامه داد: اقداماتی مانند فنسکشی با تور مرغی در منطقه کوه حوری و پیر حاجات نهبندان، استفاده از ورق آلومینیومی براق بهصورت مخروط یا استوانهای دور تنه درخت، و سنگچینی یا گونیپیچی اطراف طوقه درخت که در منطقه تگ احمد شاهی اجرایی شده، از جمله راهکارهای اجرایی ما در حفاظت از درختان هستند.
زندهگیری یا تعدیل جمعیت؛ راهی دشوار اما ضروری
نصرآبادی درباره راهکارهای مدیریتی گفت: زندهگیری و رهاسازی تشی در زیستگاه گوشتخوارانی مانند پلنگ و در فاصله دستکم 40 کیلومتری از محل زندهگیری یکی از پیشنهادات است، اما با توجه به نبود دشمن طبیعی و ویژگیهای زیستی این گونه، این کار از عهده ادارهکل خارج است.
وی گفت: تعدیل جمعیت این جانور از طریق صدور مجوز توسط سازمان حفاظت محیط زیست از سال 1399 در حال انجام است، اما بهدلیل شرایط خاص محیطزیستی، این اقدام نیز بهصورت محدود و کنترلشده پیش میرود.
انتهای پیام/257