گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدو پانزدهمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز چهارشنبه 8 مرداد 1404 ضبط و منتشر شد. در این قسمت «منصور براتی» میزبان «محمدحسین امیدی» کارشناس مسائل خاورمیانه است.
لبنان کشوری کوچک با موقعیت جغرافیایی حساس و تاریخ پرتلاطم است که همواره هدف تهدیدات گوناگون قرار داشته است. این کشور از یک سو با رژیم صهیونیستی و از سوی دیگر با بحرانهای سوریه هممرز است و اکنون بیش از هر زمان دیگری در معرض توطئههای پیچیده قرار گرفته است. در سالهای اخیر، تحرکات گروههای افراطی سلفی و تکفیری که با حمایت آشکار و پنهان بازیگرانی چون اسرائیل و آمریکا تقویت شدهاند، امنیت لبنان را به مخاطره انداختهاند.
در این میان، رژیم صهیونیستی و «احمد الشرع» که پیشتر با نام «ابومحمد الجولانی» شناخته میشد و رهبر گروه تروریستی تکفیری هیئت تحریرالشام یا همان جبهة النصره است، نگاه طمعورزانهای به لبنان داشته و نقشههایی برای بیثباتسازی این کشور و تضعیف حزبالله در سر دارند. «شیخ نعیم قاسم» دبیرکل حزبالله لبنان نیز اخیراً هشدار داده است که لبنان با سه تهدید اصلی مواجه است: رژیم اسرائیل، گروههای تکفیری وابسته به داعش در مرزهای شرقی و حمایتهای آشکار و پنهان آمریکا.
سلفیگری در لبنان پیشینهای قدیمی دارد و اولین تحرکات آن را میتوان در سال 1932 و همزمان با تأسیس رژیم عربستان سعودی در این کشور دنبال کرد. پس از آن، در سال 1946 جمعیتی به نام «شباب محمد» یا همان «جوانان محمد» تشکیل شد. مرحله بعدی رشد این تفکر در دهه 1960 میلادی بود؛ زمانی که «شیخ سالم شحال» نخستین مسجد سلفی را راهاندازی کرد و گروه شباب محمد را نیز منسجمتر نمود. در شهر طرابلس، دانشگاه وهابی مدینه به عنوان مرکز ترویج ایدئولوژی وهابی و با نقش کلیدی در آموزش و رادیکالسازی سلفیهای لبنان شناخته میشود.
بسیاری از رهبران سلفی لبنان همچون «شیخ احمد العصیر» و فرزندان شیخ شهاب در این دانشگاه تحصیل کردند و از حمایت مالی و فکری عربستان برخوردار شدند. این جنبش ابتدا چهرهای آرام و مذهبی داشت و بر فعالیتهای اجتماعی متمرکز بود، اما در سال 2005 و پس از ترور «رفیق حریری» نخستوزیر پیشین لبنان و آغاز تحرکاتی موسوم به انقلاب اَرُز، سلفیها به میدان سیاست وارد شدند و به ائتلاف موسوم به 14 مارس که با جبهه غرب همسو بود، پیوستند.
پس از آن، با آغاز جنگ داخلی سوریه در سال 2011، فعالیت گروههای سلفی لبنان شدت گرفت و بسیاری از آنان به تکفیریها و شورشیان سوریه، بهویژه جبهة النصره، پیوستند یا از آنها حمایتهای علنی و مالی و اجتماعی کردند و این پیوند، سلفیگری لبنان را به سمت افراطگرایی و خشونت بیشتر سوق داد.
انتهای پیام/؛