به گزارش خبرگزاری تسنیم، کریم یزدیخواه کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی در رابطه با اهمیت اصلاح سازوکار خلق پول در کشور و تجربه شکست خورده نظام بانکی ذخیره جزئی گفت: یکی از بنیادیترین کارکردهای نظام پولی هر کشور، هدایت خلق پول در مسیر تحقق اهداف کلان حاکمیتی، شامل توسعه پایدار، رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی و تقویت امنیت ملی است. خلق پول، در ذات خود، ابزاری قدرتمند و حساس محسوب میشود که میتواند مانند تیغ دولبه عمل کند؛ اگر این فرآیند در مسیر صحیح قرار گیرد، توانمندکننده اقتصاد و بهبوددهنده کیفیت زندگی شهروندان خواهد بود، اما در صورت انحراف، میتواند به تورم مزمن، توزیع ناعادلانه ثروت و حتی آسیبپذیری امنیتی کشور منجر شود.
وی ادامه داد: با وجود این اهمیت، تجربه چند دهه اخیر نشان داده است که در ایران، به دلیل سپردن عمده قدرت خلق پول به بخش غیرحاکمیتی (بانکهای تجاری و مؤسسات اعتباری)، این ابزار به پاشنهآشیل نظام اقتصادی تبدیل شده است. بخش عمدهای از منابع خلقشده نه در جهت توسعه زیرساختی و رفاه همگانی، بلکه در مسیر فعالیتهای سفتهبازانه، پروژههای غیرمولد و حتی پوشش زیانهای انباشته شبکه بانکی هدایت شده است. نمونه بارز این مسئله، پدیده مالسازی بانکی است که با اتکا به اضافهبرداشت از منابع بانک مرکزی، فشار مضاعفی بر پایه پولی و در نتیجه بر معیشت مردم وارد میکند.
این کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی در رابطه با ضرورت اصلاح سیاستهای پولی بانک مرکزی در راستای تامین معیشت مردم گفت: در شرایط عادی نیز اصلاح این سازوکار ضرورت بالایی دارد، اما اکنون که کشور در معرض شرایط جنگی و فشارهای اقتصادی ناشی از تهدیدات رژیم صهیونیستی و حامیانش قرار دارد، اهمیت این اصلاح دوچندان شده است. در چنین شرایطی، منابع مالی و ظرفیت خلق پول کشور باید به شکلی هدفمند و سریع در مسیر تأمین نیازهای فوری مردم هدایت شود. به بیان دیگر، سیاست پولی باید به گونهای تنظیم شود که رفاه و معیشت مردم را در سطح قابل قبولی حفظ گردد.
وی با اشاره حساب واحد اشخاص حقیقی و حقوقی نزد بانک مرکزی و ایجاد رینگ جدید در نظام پرداخت کشور، به عنوان راهکار اصلاح سازوکار خلق پول در شرایط جنگی کشور خاطرنشان کرد: ایجاد حساب واحد اشخاص حقیقی و حقوقی نزد بانک مرکزی و ایجاد رینگ جدید در نظام پرداخت کشور، راهکار اصلاح سازوکار خلق پول به سمت تامین رفاه و معیشت مردم در شرایط جنگی است. ارائه تسهیلات قرضالحسنه و عدم امکان اعمال ضریب فزاینده در خلق پول توسط شبکه بانکی از مزیتهای اصلی این سازوکار است. ارائه تسهیلات قرضالحسنه و عدم امکان اعمال ضریب فزاینده در خلق پول توسط شبکه بانکی از مزیتهای اصلی این سازوکار است. منابع موجود در این حسابها در ترازنامه بانک مرکزی ثبت میشود و بانکهای تجاری به آن دسترسی ندارند. این امر مانع از آن میشود که سپردههای مذکور وارد چرخه خلق پول در نظام ذخیره جزئی شود.
یزدیخواه در پایان گفت: خلق پول، اگر بهدرستی هدایت شود، میتواند ابزار نجات ملی باشد؛ و اگر در مسیر نادرست رها شود، به ابزار تضعیف استقلال اقتصادی بدل خواهد شد. در شرایط حساس کنونی، جمهوری اسلامی ایران با طراحی و اجرای حساب واحد اشخاص نزد بانک مرکزی، میتواند ضمن تأمین فوری نیازهای حیاتی، بنیان یک اصلاح پولی عمیق و راهبردی را نیز بنیان نهد. طرحی که نهتنها در شرایط جنگ، بلکه در مسیر تحقق عدالت اقتصادی، رفاه اجتماعی، و رشد غیرتورمی کشور نیز نقشی کلیدی ایفا خواهد کرد.
انتهای پیام/