به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، در میان هیاهوی جهان مدرن، گاه یک آیین بومی آنچنان با شکوه، معنا و قدمت جلوه میکند که نهتنها حافظهی جمعی یک قوم، بلکه تاریخ و ایمان یک ملت را در خود فشرده دارد. آیین مشعلگردانی روستای برکوه در شهرستان سربیشه، از همین دست است؛ آیینی که حالا، یک گام فراتر رفته و رسماً در تقویم رویدادهای گردشگری کشور به ثبت رسیده است. این اتفاق، نه فقط یک موفقیت اداری، بلکه نقطهعطفی در معرفی یک میراث فرهنگی-مذهبی به زبان جهانی است.
آنچه امشب در برکوه میسوزد، فقط چوب و شعله نیست؛ بازتابی است از آن شب مهیب عاشورا که نور مشعلها، تنها سپر کاروانی بود در برابر تاریکی شبیخون. روایت است که آن شب، یاران سیدالشهدا(ع)، در کنار خیمهها مشعل برافروختند تا همدیگر را بهتر ببینند، تا وفاداریشان در روشنایی ثبت شود، نه در تاریکی فرار. اکنون، همان نور، در قالب آیینی مردمی، در روستایی کوچک اما پرعظمت در خراسان جنوبی، هر ساله شعلهور میشود.
آیینی فراتر از یک رسم؛ برکوه، نماد ایمان زنده
محمد عرب، معاون گردشگری، سرمایهگذاری و تأمین منابع ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان جنوبی، این آیین را «آتشی خاموشنشدنی در حافظه تاریخی و عاطفی مردم» خوانده است. و بیراه هم نگفته است. مشعلگردانی برکوه، ترکیبی از عزاداری، معماری شعله، آیین حرکت، هنر صدا و حضور نسلها در یک تجربه حسی و ایمانی مشترک است.
وی گفت: استوانههای آهنین مشعلها، تسمهکشیهای محکم، چوبهای آغشته به روغن پنبهدانه یا نفت، و شعلههایی که در دل شب، قامت ایمان را ترسیم میکنند، همه حکایت از یک نظم و شکوه منحصربهفرد دارد که از دل مردم برخاسته و به دل مردم مینشیند.
از میراث ناملموس تا تقویم رسمی کشور
عرب افزود: اگرچه این آیین پیشتر در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده بود، اما حالا با ثبت رسمی در تقویم رویدادهای گردشگری کشور با شماره 204091124 و در تاریخ 18 مرداد 1404، در قامت یک رویداد رسمی و قابل برنامهریزی، جایگاه تازهای یافته است. این ثبت، فرصتی تازه برای توسعه گردشگری مذهبی، فرهنگی و حتی بومگردی در منطقه خواهد بود.
وی بیان کرد: آیین مشعلگردانی، صرفاً مراسمی برای اهالی نیست؛ یک جاذبه فرهنگی-مذهبی بینظیر است. ترکیبی از نور، صدا، حرکت جمعی، ایمان و اسطوره که تجربهای متفاوت برای گردشگران داخلی و خارجی رقم میزند. هر سال، گردشگرانی از شهرها و حتی کشورهای دیگر، برای دیدن این شعلههای زنده به برکوه میآیند. آنها نمیخواهند فقط تماشا کنند؛ میخواهند لمس کنند، ببینند، اشک بریزند و همراه شوند.
شعلههایی برای گفتوگو با جهان
معاون گردشگری، سرمایهگذاری و تأمین منابع ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان جنوبی، با نگاهی هوشمندانه، ثبت این آیین را نهتنها حرکتی در جهت حفظ سنتها، بلکه فرصتی برای گفتوگو با زبان جهانی گردشگری فرهنگی و مذهبی دانست و گفت: شعلههای برکوه حالا میتوانند مرزها را درنوردند؛ هم در معنای فیزیکی گردشگری، و هم در معنای انتقال پیام ایثار، وفاداری و فرهنگ عاشورا به جهانیان.
آیینهایی چون مشعلگردانی برکوه، در دل خود، پتانسیلهای چندلایهای دارند. هم عنصر آیینی، هم زیباییشناسی بصری، هم جاذبه گردشگری و هم بستر آموزش فرهنگی. ثبت رسمی این آیین، تنها آغاز راه است؛ باید آن را مستندسازی، روایت، معرفی و جهانی کرد. برکوه، روستاییست که شعلههایش تنها شبهای محرم را روشن نمیکنند، بلکه در تاریکیهای بیهویتی فرهنگی جهان امروز، فانوسیاند برای نسلهایی که هنوز به نور ایمان دارند.
انتهای پیام/ 257