سید زکریا محمودیرجا، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در اهواز در تحلیل تبارشناسی آمریکاستیزی در فرهنگ سیاسی ایران به بررسی تاریخی این پدیده پرداخت.
وی با اشاره به ریشههای تاریخی استقلالطلبی در فرهنگ ایرانی گفت: فرهنگ و تمدن ایران، چه در دورههای پیشااسلامی و چه در قالب تمدن اسلامی-شیعی، همواره بر پایه حفظ هویت مستقل و ایستادگی در برابر سلطه استوار بوده است. این ویژگی قرنها پیش از پیدایش ایالات متحده در وجود ایرانیان نهادینه شده بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به کودتای 28 مرداد 1332 به عنوان نقطه عطف شکلگیری آمریکاستیزی مدرن در ایران افزود: کودتای طراحیشده توسط سازمان سیا نه تنها مسیر ملیگرایی را متوقف کرد، بلکه ایران را بار دیگر در مدار کامل وابستگی ساختاری به آمریکا قرار داد. از این مقطع تا انقلاب اسلامی، حضور هزاران مستشار آمریکایی و حمایت از سرکوب جنبشهای مردمی، بستر ذهنی مشترکی از تجربه تحقیر و سلطه پدید آورد.
محمودیرجا، انقلاب اسلامی را بر شانههای این حافظه تاریخی دانست و تأکید کرد: در انقلاب 1357، استقلال صرفاً یک هدف ملیگرایانه نبود، بلکه به صورت یک اصل هویتی-ایدئولوژیک در نظام ولایی و گفتمان مقاومت بازتعریف شد. شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» ترجمان این نگاه بود.
وی به تحولات دهههای اخیر اشاره کرد و گفت: حتی زمانی که ایران در دوره برجام بهانهای برای کارشکنی باقی نگذاشت، شاهد تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران و ترور دانشمندان و سرداران بودیم. این تجربیات ثابت کرد که مسأله اصلی برای نظام سلطه، خود ایران قدرتمند است، نه پروندههای ساختگی.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران در پایان خاطرنشان کرد: آمریکاستیزی در فرهنگ سیاسی ایران به سازهای پایدار تبدیل شده که از سه منبع اصلی تغذیه میکند: پیشینه تاریخی استقلالخواهی، تجربه زیسته سلطه و مداخله آمریکا، و گفتمان مقاومت در چارچوب اندیشههای مقام معظم رهبری. این سرمایه نمادین تا زمانی که ایران خود را به عنوان بازیگر مستقل و چالشگر نظم هژمونیک تعریف میکند، قابل حذف نخواهد بود.
انتهای پیام/341