به گزاش خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، در ادامه سلسله نشستهای «پیامبر رحمت، الگوی ممتاز بشر»، حجتالاسلام والمسلمین مصطفی صادقی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به بررسی «حقوق اقلیتها در حکومت نبوی(ص)» پرداخت.
وی این موضوع را یک بحث میانرشتهای دانست و گفت: «این بحث هم از منظر حقوقی و هم سیاسی مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به مطالعات تاریخی صدر اسلام، نگاهی تاریخی دارد.»
صادقی با استناد به آیه قرآن «من قُتل مظلوماً فقط جعلنا لولیه سلطانا» توضیح داد که مفهوم «سلطان» در اینجا میتواند به معنای حق فرد بر دیگری تعبیر شود و علاوه بر آن، حقوق شامل وظایف حاکمیت نسبت به افراد، کرامت انسانی، جان، مال، آزادیهای دینی و اجتماعی، حق مالکیت، اشتغال، امنیت و حق قضایی میشود.
وی درباره مفهوم اقلیت تصریح کرد: اقلیت گروهی است که در جامعه تعداد کمتری دارد و در حاکمیت نقشی ندارد. تمرکز بحث ما بر اقلیتهای مذهبی و دینی است و اقلیتهای جنسی مورد بحث نیستند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در مورد مفهوم حکومت پیامبر گفت: برخی معتقدند پیامبر در مدینه حکومت تشکیل ندادند، اما فرض بر این است که ایشان دارای مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی بودند. اقدامات حاکمیتی ایشان شامل تعیین نمایندگان، برگزاری نماز جمعه، پیمانهای عمومی، قضاوت، تشکیل تشکیلات اقتصادی، دریافت زکات و صدور دستور جنگ بود.
وی درباره راهبرد پیامبر در تعامل با اقلیتها اظهار کرد: سؤال اصلی این است که آیا پیامبر قصد حذف اقلیتها را داشت؟ شواهد تاریخی نشان میدهد رویکرد ایشان زندگی مسالمتآمیز و اعطای حقوق بود، اگرچه به دلیل پیمانشکنیهایی از سوی برخی گروهها، این هدف کامل محقق نشد.
صادقی افزود که اقلیتهای دینی اصلی در زمان پیامبر شامل یهودیان، مسیحیان و در سالهای بعد مجوسان بودهاند. وی توضیح داد که پیامبر تعامل گستردهای با یهودیان داشته و نامههایی به سران مسیحی فرستاده و برای مجوسان نیز حقوق اقلیت در شرایط ذمه برقرار کرده است.
وی در پایان تأکید کرد: تعامل پیامبر با اقلیتها بر پایه زندگی مسالمتآمیز، احترام به حقوق و حفظ کرامت انسانی بوده است و هدف حذف آنان نبود، هرچند چالشهایی در این مسیر پیش آمد.
این نشست با هدف بررسی سیره عملی پیامبر(ص) و تأکید بر حقوق اقلیتها در صدر اسلام، فرصتی برای پژوهشگران و علاقهمندان تاریخ و حقوق اسلامی فراهم کرد.
انتهای پیام/