به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، در آستانه روز ملی یوزپلنگ آسیایی و همزمان با هفته دولت، مدیرکل حفاظت محیطزیست خراسان جنوبی در گفتوگویی تفصیلی با تسنیم، از وضعیت بحرانی زیستگاههای حیاتوحش در این استان، خشکسالی بیسابقه، تالاب نیمهجان کجی نهبندان و کمبود 5 برابری محیطبان نسبت به استاندارد ملی پرده برداشت. علیخانی همچنین از مشاهدات تازه یوز آسیایی در طبس خبر داد و از مردم خواست در این شرایط دشوار، حامی محیطزیست باشند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی، آخرین وضعیت محیطزیست این استان پهناور را بررسی کرد؛ استانی که زیستگاه گونههای نادر حیاتوحش نظیر یوز آسیایی، قوچ اوریال و پرندگان مهاجر است و در عین حال، یکی از مناطق درگیر خشکسالی، گردوغبار و قاچاق پرنده نیز به شمار میرود.در ادامه، مشروح این گفتوگو را میخوانید.
تسنیم: لطفاً یک معرفی کلی از وضعیت محیطزیست خراسان جنوبی ارائه دهید؟
خانی: به نام خدا، ضمن عرض خسته نباشید و تبریک هفته دولت، باید عرض کنم که ادارهکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با فعالیت در 12 شهرستان و 12 اداره یا نمایندگی، مسئولیت حفاظت و پایش زیستمحیطی این استان را بر عهده دارد. در حال حاضر، 12 منطقه تحت مدیریت شامل مناطق حفاظتشده و پناهگاههای حیات وحش در استان داریم که جمعاً حدود 2.5 میلیون هکتار از مساحت استان را پوشش میدهد. در دو حوزه اصلی محیطزیست طبیعی و انسانی فعالیت داریم. در حوزه محیطزیست انسانی، به طور مستمر شهرکهای صنعتی، نواحی صنعتی و واحدهای تولیدی پایش میشوند. از نظر تنوع زیستی، بیش از 300 گونه مهرهدار در این مناطق شناسایی شدهاند.
تسنیم: اشارهای به یوزپلنگ آسیایی داشتید، خراسان جنوبی همچنان زیستگاه این گونه در خطر انقراض هست؟
خانی: خراسان جنوبی یکی از زیستگاههای تاریخی و مهم یوزپلنگ آسیایی در کشور محسوب میشود. همزمان با روز ملی یوزپلنگ (نهم شهریور)، لازم میدانم از تمام اقشار مردم، تشکلها و دوستداران محیطزیست برای کمک به حفظ این زیستگاهها و پایداری جمعیت یوزپلنگ دعوت کنم.
استان ما به ویژه در مناطقی مانند پناهگاه حیاتوحش نایبندان طبس و حوالی عشقآباد، همچنان گزارشهای مشاهدهای از یوز داریم. در سال جاری نیز 3 مورد مشاهده مستند داشتهایم که نشاندهنده اهمیت ویژه این مناطق است.
تسنیم: وضعیت خشکسالی در استان به چه شکل است و چه تأثیری بر زیستبوم داشته است؟
خانی: در سال جاری، کاهش 44 درصدی بارندگی را نسبت به سالهای گذشته شاهد بودیم. این خشکسالی بیسابقه، منابع آبی طبیعی از جمله چشمهها، قنوات و تالابها را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در بسیاری از مناطق، آبرسانی مصنوعی و ایجاد آبانبارهای اضطراری تنها راه تأمین آب برای حیاتوحش بوده است. همچنین، کاهش پوشش گیاهی مراتع منجر به نیاز به تغذیه دستی حیاتوحش در مناطقی مانند طبس و بشرویه شده است. گردوغبار و تغییرات اقلیمی هم فشار مضاعفی ایجاد کردهاند.
تسنیم: با توجه به افزایش گردوغبار، چه اقدامات مقابلهای انجام شده است؟
خانی: خراسان جنوبی جزو 5 استان اول کشور درگیر گردوغبار است. امسال، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، تعداد روزهای با شرایط اضطرار 3 تا 4 برابر شده است. در حال حاضر 7 ایستگاه سنجش گردوغبار داریم که اخیراً ایستگاه فردوس با اعتبار 5 میلیارد تومان به آن اضافه شده و هشتمین ایستگاه هم در برنامه است. افزون بر این، کاشت نهال، جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی و راهبری ایستگاهها از محل اعتبارات ملی پیگیری میشود. در شهرستانهای طبس، نهبندان، زیرکوه و بخشی از سرایان نقاط بحرانی گردوغبار شناسایی شدهاند.
تسنیم: وضعیت تالاب کجی نهبندان چگونه است و چه برنامههایی برای احیای آن دارید؟
خانی: تالاب کجی نهبندان یکی از معدود تالابهای شرق کشور است که در اولویت احیاء قرار دارد. در سفر رئیسجمهور شهید آیتالله رئیسی، مبلغ 105 میلیارد تومان مصوب شد که 5 میلیارد تومان آن برای حفاظت محیطزیست تخصیص یافت. امسال هم 600 میلیون تومان اعتبار از محل پروژههای نشاندار مالیاتی برای این تالاب دریافت کردیم. اقداماتی نظیر جلوگیری از چرای غیرمجاز، مطالعه هدایت روانآبها، مطالبه حقآبه اکولوژیکی و بهکارگیری نیروهای گشت و مراقبت در دستور کار است.
تسنیم: بحث گردشگری طبیعی در مناطق حفاظتشده در چه مرحلهای قرار دارد؟
خانی: معتقدیم اکوتوریسم یک ظرفیت مهم مغفولمانده در استان است. با وجود محدودیتهایی در مناطق حساس، برنامههایی برای تورهای پرندهنگری و بازدیدهای کنترلشده داریم. البته در سالهای گذشته صدور پروانههای شکار قانونی برای گونههایی مانند قوچ اوریال متوقف شده بود، اما این ظرفیت میتواند در مدیریت هوشمندانه حیاتوحش مؤثر باشد.
تسنیم: درباره قاچاق پرندگان شکاری، بخصوص در زیرکوه، چه اقدامات مقابلهای انجام شده است؟
خانی: شهرستان زیرکوه یکی از نقاط حساس قاچاق پرندگان مهاجر است. در فصل پاییز، تعداد زیادی پرنده بره از آسیای میانه به این مناطق مهاجرت میکنند و این موضوع، قاچاقچیان را فعال میکند. با افزایش نیروهای گشت، جذب محیطبان فصلی، استفاده از نیروهای محلی و همکاری با مرزبانی اقدامات کنترلی را تشدید کردهایم.
تسنیم: تعداد محیطبانان استان چقدر است و چه کمبودی در این حوزه وجود دارد؟
خانی: در حال حاضر، 70 محیطبان در کل استان فعال هستند. با پیگیریهای انجام شده، 6 نفر در نیمه اول سال و 23 نفر در نیمه دوم سال جاری مجوز استخدام گرفتیم. با توجه به وسعت بالای مناطق تحت مدیریت، سرانه هر محیطبان در خراسان جنوبی حدود 50 هزار هکتار است که 5 برابر استاندارد کشوری (10 هزار هکتار) است.
تسنیم: آماری از متخلفین شکار و صید غیرمجاز در سال جاری دارید؟
خانی: از ابتدای سال تاکنون، 61 متخلف دستگیر شدند. 34 مورد حیوان وحشی شامل قوچ، میش، آهو، جبیر و خرگوش کشف شده، 26 قبضه سلاح مجاز و 5 قبضه سلاح غیرمجاز ضبط شده و 212 قطعه پرنده زندهگیری شده که به مراجع قضایی تحویل شدهاند.
تسنیم: در حوزه آموزش و مشارکت مردمی چه اقداماتی انجام شده است؟
خانی: امسال برای اولین بار اعتبار ملی برای راهبری ایستگاههای گردوغبار جذب کردیم. همچنین، با همکاری انجمن آوای زمین پایدار، طرح ارتقای مشارکت اجتماعی در حفاظت از محیطزیست بهصورت پایلوت در استان اجرا میشود که تا پایان شهریور گزارش نهایی آن به سازمان مرکزی ارسال خواهد شد.
تسنیم: جمعبندی شما از اقدامات یکساله دولت چهاردهم در این حوزه چیست؟
خانی: در یک سال گذشته، افزایش 43 درصدی اعتبارات استانی، 8 درصد افزایش اعتبارات ملی، دریافت 600 میلیون تومان برای تالاب کجی، راهاندازی ایستگاه گردوغبار فردوس با 5 میلیارد تومان، تأسیس مرکز تیمار و بازپروری حیاتوحش با 3 میلیارد تومان اعتبار و پایش یوزپلنگ آسیایی از مهمترین دستاوردهای ما در دولت چهاردهم بوده است.
تسنیم: در پایان اگر نکتهای باقی مانده است، بفرمایید؟
خانی: در شرایط سخت خشکسالی از مردم عزیز میخواهیم با رعایت چرای دام، جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی و همکاری در گزارش تخلفات، به ما در حفاظت از سرمایههای زیستمحیطی استان کمک کنند. ما نیز در تلاش هستیم تا با جبران خسارات، تقویت مشارکت مردمی و جذب اعتبارات بیشتر شرایط پایدارتری برای محیطزیست خراسان جنوبی فراهم کنیم.
مصاحبه از : هاجر فرخ نژاد
انتهای پیام/ 258