به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، حجت الاسلاموالمسلمین حسین الهینژاد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم در سلسله نشستهای مدرسه حکمرانی زمینهساز 2 که با موضوع حکمرانی زمینهساز؛ اتحاد و همدلی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، اظهار کرد: حکمرانی زمینهساز اتحاد، همگرایی، تعامل و تقابل است و نسبت این مفاهیم بسیار مهم است.
وی افزود: بحث حکمرانی موضوعی نوین است؛ در مغرب زمین با نگاه نوین بیش از دو دهه است که مطرح شده و در مشرق زمین کمتر از یک دهه است که این مفهوم وارد شده است و حکمرانی مطلق بدون قید است، اما حکمرانی با قید اسلامی حدود پنج، شش سال است که در ایران مطرح شده است. همچنین حکمرانی زمینهساز، عنوانی جدید است که پژوهشکده مهدویت و آیندهپژوهی مبدع آن بوده و تنها دو سال سابقه دارد.
حجتالاسلاموالمسلمین الهینژاد گفت: من این موضوع را در دو قالب خدمت عزیزان ارائه میکنم؛ نخست در قالب ادبیات مفهومی که به مفاهیم، واژگان و اصطلاحات میپردازد و دوم در قالب ادبیات نظری که به ساختار مفاهیم مرتبط است.
وی ادامه داد: در ادبیات مفهومی، تفاوت میان حکمرانی و حکومت بسیار مهم است. حکومت ساختاری هرمی دارد و از بالا به پایین دستور میدهد، اما حکمرانی حالت افقی دارد و قدرت محدود به دولت نیست، بلکه میان سه عنصر دولت، بخش مدنی (مردم) و بخش خصوصی (نهادها و سازمانها) تقسیم شده است.
حجتالاسلام الهینژاد با تأکید بر اینکه روح حکمرانی مشارکتی است، گفت: حکمرانی باید روی مسئلهای غامض و ساختاری تمرکز کند، مسئلهای که برای همه ذینفعان و ذیربطان اهمیت دارد، نه مسئله سادهای که به یک متخصص محدود شود.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم مسئلهای مانند حجاب را حل کنیم باید به صورت منظومهای و سیستمی عمل کنیم، نه به صورت پازل که تنها یک بخش فعال باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: خلاصه اینکه حکمرانی روح مشارکت دارد، باید مسئلهای ساختاری و غامض را هدف قرار دهد که همه قشرها و ذینفعان در آن مشارکت داشته باشند و فرایندی نظاممند جهت راهبری، هدایتگری، تسهیلگری و تنظیمگری جامعه باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، حکمرانی را فرایندی نظاممند و مشارکتی تعریف کرد که از سیاستگذاری تا تحقق اهداف با مشارکت عمومی مردم پیش میرود و تأکید کرد: حکمرانی ولی فقیه باید زمینهساز باشد تا آمادگی و شایستگی جامعه برای تحقق ظهور فراهم شود.
حجتالاسلام الهینژاد اظهار کرد: حکمرانی باید مسئلهای غامض باشد که ذیربطان و ذینفعان را گردهم آورد و حکمرانی فرایندی نظاممند جهت راهبری، هدایتگری، تسهیلگری و تنظیمگری جامعه است که از مبدا یعنی سیاستگذاری تا مقصد یعنی اهداف، بر اساس تصمیمات جمعی با مشارکت عمومی مردم انجام میشود.
حجت الاسلام الهینژاد گفت: تعریف حکمرانی ولی فقیه روشن است و حکمرانی ولی فقیه، مدلی از حکمرانی اسلامی است که بر اساس اندیشه مهدویت، نگرش نیابت عام و نظریه ولایت فقیه با محوریت مردمسالاری دینی شکل گرفته است و با رویکرد زمینهسازی به سیاستگذاری، راهبری، تنظیمگری، تسهیلگری و تمهیدگری جامعه و شهروندان برای رسیدن به آمادگی، شایستگی و بایستگی در راستای تحقق ظهور میپردازد.
استاد حوزه بیان کرد: حکمرانی زمینهساز الگویی از حکمرانی اسلامی است که بر اساس اندیشه مهدویت شکل گرفته و با رویکرد زمینهسازی به سیاستگذاری، تسهیلگری، تمدیدگری و راهبری جامعه و شهروندان برای رسیدن به آمادگی، شایستگی و بایستگی در تحقق ظهور میپردازد.
وی در ادامه به مباحث اتحاد و همگرایی پرداخت و گفت اتحاد و همگرایی در ابعاد مختلفی از جمله سیاسی، اعتقادی، فقهی، فرهنگی و اجتماعی مطرح میشود و خود این مفاهیم ممکن است راهبردی یا تاکتیکی، مذهبی یا بینالمذاهبی، و حتی فرامذهبی و فرادینی باشند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تأکید کرد: انتظار مهدوی موضوعی فرامذهبی است که نه تنها میان مذاهب اسلامی بلکه میان ادیان مختلفی مانند اهل سنت، مسیحیان و یهودیان مشترک است و در قرآن واژگانی مانند امت واحده، جمیعا و ... به معانی اتحاد و همگرایی آمده است.
وی تصریح کرد: میان حکمرانی زمینهساز و اتحاد و همگرایی رابطه و تعامل دوسویه وجود دارد؛ هم حکمرانی زمینهساز در اتحاد و همگرایی نقش ایفا میکند و هم اتحاد و همگرایی در حکمرانی زمینهساز و تحقق انتظار و مهدویت نقش دارند که این تعامل حرکتی دو سویه است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تأکید کرد که اتحاد و همگرایی، نقش کلیدی در رشد و بالندگی حکمرانی زمینهساز دارد و نقش رهبری ولی فقیه و باور به انتظار مهدوی، محور اصلی این اتحاد است.
حجتالاسلام الهینژاد اظهار کرد: اتحاد و همگرایی، عامل اصلی استحکام حکمرانی زمینهساز است؛ هرچه اتحاد و همگرایی در جامعه بیشتر باشد، رشد، تعالی و بالندگی آن جامعه که حکمرانی زمینهساز دارد، بیشتر خواهد بود.
وی با اشاره به نقش کلیدی ولی فقیه در حکمرانی زمینهساز ایران پس از انقلاب اسلامی گفت: در جنگ 12 روزه اخیر، یکی از مهمترین عوامل عقبنشینی دشمن، اتحاد و همگرایی حول محور حضرت آقا به عنوان ولی فقیه بود و این اتحاد نقش مهمی در پدافند و اقتدار نیروهای مسلح کشور ایفا کرد.
حجتالاسلام الهینژاد افزود: انتظار و مهدویت نیز از دیگر عوامل اتحاد و بسترساز حرکت در حکمرانی زمینهساز هستند و باور و اعتقاد به ظهور امام زمان، اتحاد را شکل میدهد و اگر انتظار و مهدویت نبود، شاید انقلاب اسلامی ایران نیز شکل نمیگرفت.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران بر اساس اندیشه مهدویت شکل گرفته و عقبه تئوریک نظام مقدس جمهوری اسلامی است و مردم عاشق تمثال امام و نماینده ایشان بودند و این باور استراتژیک، نه تاکتیکی، باعث شد تا مردم با جان و مال خود پای این اعتقاد بایستند و فداکاری کنند.
وی همچنین به جایگاه والای اتحاد و همگرایی در اسلام اشاره کرد و گفت: این موضوع به شدت مورد تأکید حضرات معصومین(ع) است و آیات متعددی از قرآن به این مسئله پرداختهاند. به عنوان مثال، خداوند در قرآن میفرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» و «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا» که بر اهمیت وحدت و اجتناب از تفرقه تاکید دارد.
حجتالاسلام الهینژاد در پایان خاطرنشان کرد: این آیات و توصیهها نشاندهنده اهمیت اتحاد و همگرایی در نظام اسلامی است و نقش کلیدی آن در استحکام حکمرانی زمینهساز را نباید نادیده گرفت.
انتهای پیام/