گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصد و سی و دومین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز یکشنبه 16 شهریور 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «منصور براتی»، میزبان «محمد بیات»، کارشناس مسائل خاورمیانه است.
روز جمعه پنجم سپتامبر، «نواف سلام»، نخستوزیر لبنان، به منظور پیگیری طرح خلع سلاح حزبالله بار دیگر جلسهای با حضور اعضای کابینه و فرمانده ارتش لبنان برگزار کرد. این اقدام تازهترین گام در مسیر یکی از حساسترین موضوعات سیاسی و امنیتی این کشور است؛ موضوعی که سالهاست محل تقابل نیروهای داخلی و فشارهای خارجی است.
براساس گزارش منابع رسانهای، طرحهای ارائهشده توسط «رودولف هیکل»، فرمانده ارتش لبنان برای انحصار سلاح ، با استقبال و پذیرش بسیاری از مقامات بلندپایه سیاسی روبهرو شده است. با این حال، منابع نزدیک به حزبالله تأکید دارند که به دلیل نامشخص بودن جدول زمانی اجرای طرح و مخالفت وزرای وابسته به ائتلاف دوگانه شیعه متشکل از دو جریان حزبالله و جنبش امل، احتمال اجراییشدن آن بسیار پایین است. هیکل پیشتر گفته بود که حاضر نیست مستقیماً در مقابل حزبالله قرار گیرد و موجب ریختهشدن خون لبنانیها شود.
در این میان، فشارهای رو به افزایش از سوی چهرههایی نظیر «مورگان اورتگاس»معاون نماینده ویژه دولت آمریکا در امور خاورمیانه و «تام باراک» فرستاده ویژه ترامپ در امور سوریه و لبنان بر دولت بیروت، مقامات این کشور را به اتخاذ رویکردی محتاطانه سوق داده است. تصویب طرحهایی که زمانبندی مشخص ندارند و اجرای آنها مشروط به خروج کامل نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان است، در حقیقت تلاشی از سوی دولت لبنان برای خرید زمان، کاهش فشارهای خارجی، و جلوگیری از شعلهورشدن دوباره جنگ داخلی در این کشور محسوب میشود.
ایالات متحده طی یک سال گذشته بر اجرای طرح چهار مرحلهای که پیشتر توسط باراک ارائه شده، اصرار داشته است. این طرح با جدول زمانی مشخصی پیش میرود که براساس آن تا پایان سال 2025، علاوه بر گروههای فلسطینی ساکن اردوگاهها، حتی حزبالله هم خلع سلاح خواهد شد. با این وجود، واقعیت صحنه لبنان نشاندهنده نوعی موازنه بازدارندگی میان نیروهای سیاسی داخلی و توان دفاعی حزبالله است.
دولت لبنان به خوبی میداند که خالیشدن جنوب از حضور حزبالله یا حامیانش، میتواند زمینه پیشروی سریع نیروهای زرهی ارتش اسرائیل را تا بیروت فراهم کند؛ سناریویی که یادآور اشغال پایتخت این کشور در دهه 1980 توسط رژیم صهیونیستی است.
به نظر میرسد لبنان اکنون در برابر معادلهای پیچیده و مبهم قرار دارد: همسویی با خواستههای طرفهای خارجی از جمله آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی که خطر وقوع جنگ داخلی را افزایش میدهد، و مقاومت در برابر آنها که میتواند آتش حملات شدید اسرائیل را به جنوب لبنان و حتی ارتش این کشور بکشاند. در چنین شرایطی، هر تغییر ائتلاف یا موضعگیری تازه در صحنه سیاسی قادر است مسیر لبنان را به سوی ثبات شکننده یا بازگشت به چرخه مرگبار جنگ داخلی سوق دهد.
انتهای پیام/