گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصد و سی و سومین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز دوشنبه 17 شهریور 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «علیرضا مجیدی»، کارشناس مسائل غرب آسیا تنشهای اخیر میان حکومت احمد الشرع با کردهای سوریه را از نظر میگذراند.
مذاکرات میان نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) و دولت انتقالی دمشق به رهبری احمد الشرع (ابومحمد الجولانی) یکی از حیاتیترین مسائل جاری در سوریه است که آینده سیاسی، امنیتی و حکمرانی این کشور را تعیین میکند.
این گفتگوها فراتر از ادغام نیروها یا تقسیم قدرت، محل تقابل دو مدل حکمرانی است: قسد بر حفظ ساختارهای نامتمرکز و اختیارات محلی اصرار دارد، در حالی که دمشق به دنبال ادغام سریع و متمرکز در چارچوب دولت مرکزی است. این تقابل نه تنها توزیع قدرت را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه منافع بازیگران منطقهای و بینالمللی را نیز درگیر میکند و میتواند هزینههای میدانی سنگینی به همراه داشته باشد، که کل ساختار سوریه را دگرگون سازد.
در واقع، نظام سیاسی آینده سوریه تا حد زیادی به نتیجه این مذاکرات وابسته است. این فرآیند تعیین میکند که آیا سوریه به سمت یک دولت متمرکز پیش خواهد رفت یا مدلهای فدرالی و خودگردان در شمال شرق تثبیت خواهند شد. اهمیت این موضوع به قدری است که میتوان آن را مهمترین پرونده داخلی سوریه در حال حاضر دانست، زیرا بر سایر مسائل داخلی مانند وضعیت دروزیهای سویدا و علویهای ساحل تأثیر مستقیم دارد. برای نمونه، پیشرفت در این مذاکرات میتواند الگوهایی برای حل مناقشات قومی و فرقهای دیگر ایجاد کند، یا برعکس، شکست آن بیثباتی را گسترش دهد و تنشهای فرقهای را تشدید کند.
علاوه بر این، فشارهای خارجی از سوی قدرتهایی مانند ترکیه، ایالات متحده و روسیه، همراه با واقعیتهای میدانی مانند کنترل منابع نفتی و مرزها، هر روز پیچیدگیهای تازهای به این فرایند اضافه میکنند. تفاهم اولیه مانند چارچوب 10 مارس 2025، که قرار بود مبنای توافق باشد، تحت تأثیر این عوامل قرار گرفته و اجرای آن با چالشهای جدی روبرو است. در نهایت، این مذاکرات نه تنها درباره قدرت محلی قسد است، بلکه نمادی از چالشهای بزرگتر سوریه پس از سالها جنگ داخلی به شمار میرود.
تعادل بین وحدت ملی و حقوق اقلیتها در این زمینه میتواند کل منطقه را تحت تأثیر قرار دهد و حتی بر ثبات همسایگان مانند ترکیه، عراق و لبنان اثر بگذارد. موفقیت یا شکست این گفتگوها میتواند الگویی برای حل بحرانهای مشابه در خاورمیانه باشد یا به چرخه جدیدی از خشونت منجر شود.
انتهای پیام/