گروه فرهنگی خبرگزاری تسنیم: با شکلگیری رژیم غاصب صهیونیستی در سال 1326 شمسی و افزایش حملات سازمانیافته به سرزمینهای اسلامی، مرجعیت شیعه در ایران به سرعت نسبت به این تحولات واکنش نشان داد. در میان این واکنشها، موضع صریح و شفاف آیتالله سید حسین طباطبایی بروجردی، مرجع بزرگ تقلید، اهمیت ویژهای دارد؛ چرا که او در نخستین سالهای زعامت خود با صدور اعلامیهای تاریخی، تجاوزات صهیونیستها را محکوم و بر لزوم حمایت از ملت فلسطین تأکید کرد.
زمینه تاریخی
پس از تصمیم قدرتهای استعماری، به ویژه بریتانیا، مبنی بر تقسیم فلسطین به دو بخش عربی و یهودی و نیز منطقهای بینالمللی شامل بیتالمقدس، موجی از ناآرامی سراسر منطقه را فرا گرفت.
خرداد 1327 بود که مردم شاهد آغاز اولین جنگ اعراب و اسرائیل بودند، جنگی که در آن ارتشهای عربی و هزاران داوطلب مسلمان به مقابله با صهیونیستهایی پرداختند که از حمایت آشکار آمریکا و اروپا برخوردار بودند.
ایران هم در این فضا بیتفاوت نماند. در دهم خرداد 1327 به دعوت اتحادیه مسلمین، تظاهرات گستردهای در تهران برگزار شد که حضور وزرای مختار و سفرای کشورهای عربی در آن چشمگیر بود. در جریان این حرکت، دو هزار نفر از مردم برای اعزام به جبهههای نبرد علیه صهیونیستها ثبتنام کردند.
موضع آیتالله بروجردی
آیتالله بروجردی در واکنش به این تحولات، بیانیهای صادر کرد که نه تنها صهیونیستها را به دلیل جنایاتشان در فلسطین محکوم میکرد، بلکه جنایات هندوها علیه مسلمانان در شبهقاره هند را نیز مورد اعتراض قرار داد. این اعلامیه نشاندهنده وسعت نگاه ایشان به جهان اسلام و تأکید بر مسئولیت دینی و اخلاقی مرجعیت در حمایت از مسلمانان مظلوم بود.
آیتالله بروجردی در این اعلامیه، رژیم صهیونیستی را جعلی و منحوس خواند و با اشاره به حملات ددمنشانه علیه مردم فلسطین، از ملت ایران خواست برای پیروزی مسلمانان و شکست اشغالگران به صورت دستهجمعی دعا و نیایش کنند. این اقدام، بازتابی گسترده در میان مردم داشت و جایگاه مرجعیت شیعه را به عنوان پشتیبان همیشگی امت اسلامی تثبیت کرد.
بیانیه صریح آیتالله بروجردی
آیتالله بروجردی در این اعلامیه مینویسد: «خداوند متعال را در نهان و عیان و در هر حال سپاس میگوییم و از آنچه برادران مسلمان ما در این زمان در پاکستان از مشرکان و در فلسطین از یهودیان میبینند به او شکایت میکنیم. صدق گفتار خداوند را درباره شدت عداوت یهود در کتاب کریمش میبینیم که فرموده است: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِینَ آمَنُواْ الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَكُواْ وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَّوَدَّةً لِّلَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ قَالُوَاْ إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسِینَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لاَ یَسْتَكْبِرُونَ».
ولی تعجب و تأسف کلی از کار یهود است؛ زیرا آنها بعد از اینکه نزدیک به چهارده قرن تحت حمایت اسلام و مسلمین بودهاند و جان و ناموس و اموال و شعائر دینیشان محفوظ بوده است، میخواهند در این زمان انتقام آن همه نیکیها را که در آن مدت طولانی از مسلمان دیدهاند، از آنها بگیرند. مردان شایسته را تحت تعقیب و ارعاب قرار دادهاند و به قتل میرسانند. اطفال آنها را کشته و اعراض آنها را مورد هتک قرار داده و معابد و خانههایشان را تخریب نموده و از هیچ شرارت و جنایتی نسبت به آنها ابا ندارند و از هیچگونه تجاوز و تعدی دستبردار نیستند.
از خداوند متعال مسئلت داریم که مسلمانان را پیروز گرداند و از جانب خود آنها را یاری کند و این قوم را که حقوق مسلمانان را رعایت نمیکنند، مخذول نماید و آن متعدیان را خوار و ذلیل گرداند و به صورت خوارترین ملتها قرار دهد. از برادران با ایمان خود در ایران و سایر نقاط امید آن داریم که خواری و ذلت یهود را از خداوند بخواهند و برای برادران مسلمانان خود یاری و پیروزی بر آنها مسئلت دارند.
خداوندا! سربازان و رزمندگان و مرزداران مسلمین را در شرق و غرب یاری کن و دشمنان آنان را خوار گردان و پراکنده و پریشان نما و دلهای آنها را پر از رعب کن و ضربت کوبنده خود را که بر قوم مجرمین وارد میسازی، بر آنها نازل کن و بر اشرف پیغمبرانت و دودمان برگزیدهاش درود بفرست.»
تحلیل و پیامدها
اقدام آیتالله بروجردی را باید در دو سطح تحلیل کرد:
اول. سطح داخلی: ایشان در سالهای آغازین مرجعیت خود با این اعلامیه، نشان دادند که مرجعیت شیعه نه تنها در امور دینی و اجتماعی داخل ایران، بلکه در مسائل امت اسلامی و تهدیدهای خارجی نیز مرجعیت دارد.
دوم. سطح منطقهای و جهانی: بیانیه آیتالله بروجردی را میتوان اولین موضعگیری جدی مرجعیت عالی شیعه علیه صهیونیسم دانست که در ادامه، به الگویی برای علمای بعدی و جریانهای مقاومت اسلامی تبدیل شد.
به این ترتیب دغدغهمندی آیتالله بروجردی نسبت به مسئله فلسطین تنها یک واکنش سیاسی مقطعی نبود، بلکه رویکردی اصولی و امتمحور بود که بر پایه آموزههای اسلامی و درک دقیق از تهدیدهای استعماری و صهیونیستی شکل گرفت.
انتهای پیام/