به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد به نقل از آستان نیوز، در این مدرسه فصلی که از 19 تا 21 شهریور ماه، ویژه استادان و طلاب سطوح عالی حوزههای علمیه سراسر کشور، در مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ص)، وابسته به سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی تدارک دیده شده، علما و اندیشمندان بنام کشور، به ارائه دیدگاههای خود با محور الگوی حکمرانی مقام معظم رهبری، میپردازند.
ماهیت و مختصات حکمرانی
حجتالاسلام خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این همایش به موضوع «ماهیت و مختصات حکمرانی از دیدگاه آیت الله العظمی خامنهای» پرداخت و مباحثی را در این زمینه مطرح کرد.
وی در آغاز بحث، به تبیین مفهوم حکمرانی پرداخت و گفت: مقدمه بحث این است که از اصطلاح حکمرانی به معنای مصطلح آن، عمر چندانی نمیگذرد. وجه تمایزی که حکمرانی میتواند از غیرحکمرانی داشته باشد مشارکت مردم است. مثلاً سیاستگذاری، تنظیمگری، حتی راهبری، نظارت و ... که عناصر حکمرانی است فرایندی برای حکمرانی ذکر میکنند که میگویند از سیاستگذاری شروع میشود و به تنظیمگری و ساختارسازی، راهبری و گفتمانسازی، اجرا و نظارت میانجامد.
حجتالاسلام خسروپناه افزود: برای اینکه حکمرانی به عدالت قدری نزدیکتر باشد، عنوان حکمرانی شبکهای را مطرح کردند تا نقش مردم و تعاونیها، احزاب و تشکلها و ... پررنگ شود و آنها نیز در امور مشارکت داشته باشند. تمایز مدیریت دولتی و مدیریت دولتی نوین با حکمرانی به معنای مصطلح، در مشارکت حداکثری مردم است. بشر امروز به این نتیجه رسیده که باید کار را، به دست مردم بسپارد.
جمهوری اسلامی و مردمسالاری دینی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: انقلاب اسلامی ایران که در سال 57 به ثمر رسید، عنوان مستقر آن جمهوری اسلامی بود؛ یعنی جمهوریت و مردم را به رسمیت شناخت. حضرت امام بسیار بر نقش مردم تأکید داشتند و واژۀ مردم را زیاد استفاده میکردند، مقام معظم رهبری نیز تعبیر «مردمسالاری دینی» را مطرح کردند. اینها را امامین انقلاب، به عنوان الگویی قبل از اینکه مدیریت دولتی نوین مطرح شود، مطرح کرده بودند.
وی با بیان اینکه بعدها رهبر معظم انقلاب، عنوان «حکمرانی» و حتی «حکمرانی مردمی» را هم به کار بردند، گفت: در واقع آنچه به عنوان جوهر حکمرانی مطرح است یعنی مشارکت حداکثری مردم، در الگوی جمهوری اسلامی وجود داشت، حتی در قانون اساسی و در اصل 44 اینها آمده است.
حجتالاسلام خسروپناه ادامه داد: تأکید مقام معظم رهبری این است که از بخش عظیمی از بدنۀ مردمی در کارها استفاده شود. الگوی حکمرانی با مشارکت مردم، پدیدهای است که در انقلاب اسلامی هم به صورت نظری شکل گرفت و هم در بخشهایی به صورت عملی اجرا شد. بنابراین حکومتداری جمهوری اسلامی بر مبنای حکمرانی، بوده است.
ارکان الگوی حکمرانی رهبری
وی با تأکید بر اینکه، الگوی حکمرانی مقام معظم رهبری پنج رکن دارد، ادامه داد: رکن اول از الگوی حکمرانی رهبری، مبانی و بنیانهاست و ایشان مبنای مستقر محکم دارد؛ البته مانند هر عالمی علمی، این مبنا در ایشان نیز تکامل پیدا میکند اما از مبنا،عدول نمیکند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی،با اشاره به اینکه از بین کلیدواژههای توحید، عدالت، ولایت، جامعیت اسلام و اینکه اسلام ناب پاسخگوست، رهبری بر واژۀ ولایت تأکید بیشتری دارد، اظهار داشت: ولایت ظهور توحید است. هم توحید و هم ولایت از حد یک باور بینشی به نگرش و منش و حتی کنش سریان پیدا میکند و این نگاه به مبانی به بحث حکمرانی بسیار کمک میکند؛ یعنی باور توحیدی به خانواده، فرد توحیدی و جامعۀ توحیدی ختم میشود. باور توحیدی یکی از نکتههای نوآوری است که مقام معظم رهبری در بخش بنیانها و مبانی، آن را، تبیین کردند.
وی با تأکید بر اینکه، واژۀ دیگری که در الگوی حکمرانی رهبری مطرح میشود، ولایت است، تصریح کرد: کسی به دقت و اندازه حضرت آقا این واژه را، تبیین نکرده است.
حجتالاسلام خسروپناه با اشاره به بیانات رهبری، یادآور شد: حضرت آقا تأکید دارند که مؤمنان و آنها که در دارالاسلام هستند باید پیوند ناگسستنی با هم داشته باشند. کار اصلی «ولی دینی» این است که پیوند ناگسستنی را حفظ کند و حافظ آن باشد. محتوایی که این پیوند را حفظ میکند، حوزۀ دینی است؛ لذا «ولی» از اسلام و جامعیت آن برای حفظ این پیوند استفاده میکند. همچنین خود «ولی» باید ارتباط مستقیم با مردم داشته باشد و الا حکمرانی آسیب میبیند و این ارتباط مستقیم با مردم امری است که در زندگی اهل بیت (ع)، مشاهده میکنیم.
آرمانگرایی؛ رکن دوم الگوی حکمرانی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رکن دوم حکمرانی را، آرمانگرایی عنوان و خاطرنشان کرد: حضرت آقا قبل از انقلاب، آرمان «تمدن نوین اسلامی» را، مطرح و آن را تبیین کردند.مثلاً ایشان معتقدند برای اینکه به تمدن نوین اسلامی برسیم، باید جامعۀ اسلامی داشته باشیم و جامعۀ اسلامی هم باید پیشرفت کند. ایشان سپس الگوی «ایرانی اسلامی پیشرفت» را مطرح کردند و حاصلش، پیشرفت کشور در عرصههای مختلف علمی، شده است.
وی افزود: آرمان «عدالت»، آرمان «هویت ایرانی-اسلامی» و سایر آرمانها نیز بارها از ایشان شنیده شده است. یکی از اهداف دشمن این است که آرمانها را از ما بگیرد و وقتی آرمان از ما گرفته شود، روح حکمرانی از ما گرفته خواهد شد. همۀ ایدئولوژیها در دنیا آرمان دارند، زیرا میخواهند حیات پیدا کنند و حیاتشان، استمرار داشته باشد.
لزوم توجه به اثربخشی و کارآمدی
خسروپناه، رکن سوم الگوی حکمرانی آیت الله خامنهای را کارآمدی عنوان کرد و توضیح داد: حضرت آقا در کنار آرمانها، واقعیتها را هم میبینند. هرگاه مسئولین خدمت به آقا گزارش میدهند، ایشان از اثربخشی میپرسند و اینکه خروجی کارها چه بوده است. لذا مهم است که به واقعیتها و کارآمدی واقعیتها توجه شود.
به گفتۀ وی، یکی از کلیدواژههایی که بعضی از محققین غربی روی آن تأکید میکنند، اثربخشی است و در حوزه نظارت، اثرسنجی اهمیت دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه حضرت آقا همواره بر نیازهای علمی و فرهنگی تأکید دارند، متذکر شد: همچنان که میدانیم، اولین کسی که از مؤسسه رویان حمایت کرد، حضرت آقا بودند. دکتر بهاروند در کتاب خاطراتشان به این مسئله اشاره کردهاند. همچنین اولین کسی که بحث هوش مصنوعی و فناوری کوانتوم را مطرح کرد، حضرت آقا بود. بعد از آن نخبگان این رشته جمع شدند، سند نوشته و ساختار ساخته شد و نیز ستاد در معاونت علمی ریاست جمهوری تشکیل شد. فکر اصلی این نیاز را آقا در ذهن نخبگان انداخت و امروز به صورت یک دستاورد برای جمهوری اسلامی، درآمده است.
توجه به چالشها
خسروپناه، افزود: توجه به چالشها از دیگر نمونههای کارآمدی است. اینکه حکمران آرمان داشته باشد، مسائل واقعی را با نگاه کارآمدی دنبال کند، اما چالشها را نبیند، موفق نخواهد بود. مباحثی مثل ناتوی فرهنگی، تهاجم فرهنگی و بحث شبهاتی که در حوزۀ مفاهیم وجود دارد، از نمونههای چالشها، هستند.
وی در توضیح سخنان خود افزود: مثلاً در یکی از سالها، حضرت آقا در خطبههای نماز جمعه، بحث «آزادی» را تبیین کردند که الان با چه چالشهایی مواجه شده است. آقا همواره تأکید دارند که بدانیم در چه عصری به سر میبریم و کدام مسئله اصلی و کدام فرعی است و با توجه به آنها، مطالعه و اقدام کنیم.
انتهای پیام/282