به گزارش خبرگزاری تسنیم، هفته وحدت هر ساله فرصتی تازه برای بازخوانی یکی از مهمترین نیازهای امت اسلامی است؛ یعنی انسجام درونی و همگرایی میان ملتهایی که دشمنان، سالهاست در تلاش برای ایجاد تفرقه میان آنها هستند. این هفته صرفاً یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه یادآور این حقیقت است که رمز اقتدار امت اسلامی، در وحدت کلمه و تکیه بر ظرفیتهای درونی نهفته است.
امروز در شرایطی قرار داریم که جهان اسلام بیش از هر زمان دیگری با پروژههای تفرقهافکنانه مواجه است؛ از جنگهای نیابتی و سیاستهای دوگانه غرب گرفته تا بهرهگیری دشمنان از رسانهها و جنگ نرم برای ضربه زدن به باورهای دینی و وحدت مسلمانان. تجربه تاریخی ملتهای اسلامی نیز بارها نشان داده که اعتماد به قدرتهای خارجی نه تنها سودی به همراه ندارد، بلکه استقلال و یکپارچگی آنان را نشانه گرفته است.
در چنین فضایی، گفتوگو درباره فلسفه و پیام هفته وحدت اهمیتی دوچندان پیدا میکند. پرسشهای کلیدی درباره ارتباط هفته وحدت با دکترین "نه شرقی، نه غربی" نقش جوانان در مقابله با تبلیغات غربی، و چگونگی بازتعریف الگوهای اسلامی در عصر رسانه، محور گفتوگوی ما با دکتر سید محمدرضا موسویفرد پژوهشگر حوزه علوم سیاسی و روابط بینالملل است؛ گفتوگویی که تلاش دارد راههای تحقق وحدت و مقاومت امت اسلامی را در شرایط امروز بررسی کند.
تسنیم: با توجه به پیام اصلی هفته وحدت، چرا تکیه بر ظرفیتهای داخلی و همگرایی امت اسلامی مهمتر از اعتماد به غرب است؟
به نظرم سؤال جالبی مطرح کردید. در پاسخ آن میتوان چنین گفت؛ این هفته به عنوان حلقه وصل امت اسلامی فراخوانی تاریخی برای همدلی و انسجام در سراسر امت واحده اسلام به معنای واقعی کلمه است. در واقع مهمترین پیام آن را چنین می توان تصور کرد که این هفته، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه نمادی است از ارادهای جمعی برای ایستادگی در برابر تفرقهافکنیها و توطئههای دشمنانی که پراکندگی مسلمانان را سوژه اصلی خود قرار دادهاند. در پس این پیام، تأکیدی راهبردی بر «تکیه بر ظرفیتهای داخلی» و «همگرایی درونامتی» نهفته است. به نظرم تجریه تاریخی بارها بارها ثابت کرده است غرب در مواجهه با جهان اسلام، همواره منافع سیاسی خود را در اولویت قرار داده و رویکردی دوگانه و پراگماتیستی داشته است. اعتماد بیقیدوشرط به چنین بازیگری، تنها به تضعیف استقلال و یکپارچگی امت اسلامی میانجامد. این پیشفرض مطروحه ما بدین سمت و سوء سوق میدهد که آینده اقتدار جهان اسلام در گروی وحدت است، نه در پیوند با قدرتهای خارجی. راهبرد اصلی، باید تکیه بر ظرفیتهای درونی و توسعه همگرایی منطقهای باشد؛ مسیری که استقلال را تضمین میکند و وابستگی را به تاریخ میسپارد.
تسنیم: تجربه تاریخی ملتهای اسلامی چه درسهایی در زمینه اعتماد یا بیاعتمادی به غرب برای ما به همراه دارد؟
به نظرم در پاسخ سؤال شما را در همان بخش اول به صورت کلی و سربسته دادم ولی اگر بخواهیم به مصادیق آن رجوع کنیم میتوان گفت؛ در خصوص ایران که تقربیاً به عنوان بخش مهمی از جهان اسلام این قضیه بیاعتمادی به غرب به صورت روزانه با توجه به اقدامات آمریکا و اسرائیل علیه ایران دارد تکرار میشود میتوان گفت؛ این اقدامات به تعبیری یومیه و روزانه شده است در خصوص دیگر کشورهای اسلامی تا جایی که ذهنم یاری میکند مثلاً انقلاب بزرگ عربی 1916 که اعراب برای کسب استقلال از عثمانی شوریدند، با خیانت غربیها در توافقات پنهان مانند توافقنامههای سایکس ـ پیکو و ورسای مواجه شد. این خیانتها موجب بیاعتمادی عمیق مردم و حکومتهای عرب به غرب شد که تا امروز نیز ادامه یافته و پیامدهای آن در جنگهای داخلی و بحرانهای منطقهای دیده میشود.
جدیدترین اقدام نیز همین حمله روز گذشته اسرائیل با چراغ سبز آمریکا به جلسه سران حماس در دوحه قطر بود که اتفاقاً به پیشنهاد خود ترامپ برگزار شد. چرا پاترویت آمریکا در الحدید بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقه در دفاع از خاک قطر فعال نشد؟ پرواضح است چونکه آمریکا اطلاع داشته است و اسرائیل را به تمام کشورهای اسلامی ترجیح میدهد حتی متحدین راهبردیاش در منطقه که مثلاً قطر و امثالهم باشند در نتیجه تاریخ بزرگترین اثباتکننده این مدعاست که غرب هیچگاه خیر جهان اسلام را نمیخواهد.
تسنیم: دشمنان اسلام چگونه با سیاستهای تفرقهافکنانه تلاش میکنند وحدت امت اسلامی را خدشهدار کنند و چه راهکارهایی برای مقابله با این توطئهها وجود دارد؟
به نظرم دم دستترین سیاستهای آنها تفرقهافکنی بین شیعه و سنی، القای اینکه آمریکا حافظ و مدافع شماست و ایرانهراسی است. آنها همچنین از ابزارهایی مانند رسانهها و جنگ نرم برای شعلهور کردن اختلافات داخلی استفاده میکنند تا انسجام و همبستگی میان مسلمانان را از بین ببرند و از این طریق بر امت اسلامی غلبه یابند. هدف اصلی دشمنان، تضعیف جایگاه اسلام و تسلط بر جوامع مسلمان است. به نظر راهکارهای مقابله با این توطئهها بر پایه حفظ و تقویت وحدت اسلامی استوار است، هوشیاری در مقابل جنگ نرم و ترفندهای رسانهای دشمن و پرهیز از درگیریهای داخلی و اختلافات فرقهای با رویکردهای وحدتگرایانه میتواند کارگر باشد. به تعبیر زعمای اسلامی وحدت واقعی مسلمانان که عامل اصلی قدرت و عزت امت اسلامی است. باید شعار و عمل همگان قرار گیرد تا بتوان در برابر دشمنان مشترک و پروژههای تفرقهافکنانه مقاومت کرد و امنیت و استقلال جهان اسلام را حفظ کرد.
تسنیم: به نظر شما ارتباط هفته وحدت با دکترین "نه شرقی، نه غربی" چیست و چگونه میتوان این اصل را در شرایط کنونی تقویت کرد؟
به نظرم چنین تعبیری میتوان بهکار برد که این اصول دوگانهای که شما نام بردید بر اصل حفظ کرامت و سازشناپذیری استوار است. ارتباط هفته وحدت با دکترین "نه شرقی، نه غربی" در این است که هر دو نمادی از استقلال، خوداتکایی و اتحاد امت اسلامی در برابر سلطههای جهانی و دخالت قدرتهای بزرگ هستند.
هفته وحدت با پیام همدلی و برادری میان مسلمانان تأکید میکند که اختلافات مذهبی نباید مانع انسجام امت اسلام شود و این وحدت میتواند در برابر تهدیدها و چالشهای جهانی به مثابه یک قدرت متحد عمل کند.به زعم بنده این دکترین بر حفظ استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در نوع مصرف داخلی ایران و بالتبع نوع مصرف آن برای امت واحد در جهان اسلام تأکید دارد که با اصل وحدت امت اسلامی همخوانی دارد و به عنوان سیاست مقابله فعال با سلطه استکبار معرفی میشود. فیالواقع تقویت این دو رکن با اقدامات فرهنگی، سیاسی و دیپلماتیک میتواند مقاومت امت اسلامی را در شرایط پیچیده جهانی افزایش دهد.
تسنیم: جوانان مسلمان در مواجهه با تبلیغات غربی و جنگ نرم چگونه میتوانند از الگوی پیامبر اکرم(ص) برای حفظ هویت اسلامی و اتحاد پیروی کنند؟
به نظرم سؤال بسیار جالب و بهجایی مطرح شد؛ اگر بخواهیم روتین جواب دهیم جوانان مسلمان برای حفظ هویت اسلامی و اتحاد در برابر تبلیغات غربی و جنگ نرم باید از الگوی پیامبر اکرم(ص) تبعیت کنند، که شامل ایمان محکم به توحید و رسول، نفی تعصبهای نژادی و قومیتی، تقویت وحدت و برادری اسلامی، استفاده از ابزارهای رسانهای اسلامی، و رعایت اخلاق نیکو و مداراست. این مسیر توان مقابله با نیرنگهای فرهنگی و ایجاد جامعهای همدل و قوی را فراهم میکند. ولی به نظر این رویکرد پاسخگو نیست باید براساس مسائل روز اخلاق اسلامی با توجه به پیشرفتها بهروزرسانی شود و برای آن قاعدهسازی شود تا برای نسل جوان قابل پذیرش باشد اگر این خلأ پر نشود بالتبع گرایش به سمت فرهنگ غرب یک تسلیم محض همیشگی دارد و آن هم کسی نیست جز جوان نظام اسلامی که قربانی آن میشود.
انتهای پیام/