به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، امسال هم در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سخنرانی کرد. اما این بار، حضور او در نیویورک، حواشی فراوانی به دنبال داشت. چرا که اولاً در هنگام سخنرانی، میکروفون او برای دقایقی طولانی قطع شد و دوم این که مصاحبه او با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز، تیم ترامپ را خشمگین کرد.
اردوغان در مصاحبه با این شبکه آمریکایی گفته بود: «دونالد ترامپ گفته بود، هم جنگ در اوکراین را خاتمه خواهد داد و هم جنگ در غزه را؟ آیا توانست؟ نه. در هر دو سو، خشونت ادامه دارد».
این انتقاد نرم، پیامدهایی به دنبال داشت که احتمالاً تیم اردوغان به آنها فکر نکرده بود. یکی از این پیامدها، اظهارات تند مارک روبیو بود که رئیس جمهور ترکیه را به این متهم کرد که برای دیدار با دونالد ترامپ، به خواهش و تمنا افتاده است.
اظهارات تند و تحقیرآمیز وزیر امور خارجه آمریکا درباره اردوغان، واکنش تند بسیاری از سیاستمداران ترکیه را به دنبال آورد.
احمد داود اوغلو نخست وزیر سابق ترکیه در انتقاد از روبیو، سخنان او را گستاخانه و قلدرانه دانست و از اردوغان خواست که در دیدار کاخ سفید و در حضور ترامپ، پاسخ لازم را به او بدهد. داود اوغلو به این نیز اشاره کرد که «رئیس جمهور ترکیه به دنبال گدایی وقت ملاقات نیست».
این اتفاق در حالی روی داده که روزنامههای نزدیک به حزب عدالت و توسعه، با اوصاف و عبارات اغراقآمیز، اعلام کرده بودند که سخنرانی اردوغان در مجمع عمومی سازمان ملل، شبیه سخنان حماسی او در داووس خواهد بود. برخی از روزنامهها نیز چنین پیشبینی کرده بودند که سخنرانی اردوغان، یک نقطه عطف برای توقف خشونتهای رژیم صهیونیستی در غزه خواهد بود.
چرا روبیو برآشفت؟
بسیاری از روزنامهها و شبکههای تلویزیونی در استانبول و آنکارا، حضور اردوغان در نشست مشترک درباره موضوع غزه را مهم ارزیابی کردند. در این نشست که در نیویورک و با حضور سران آمریکا، ترکیه، اندونزی، اردن، قطر، امارات متحده عربی، اردن، پاکستان، مصر و عربستان سعودی برگزار شد، ترامپ اعلام کرد: «این مهمترین دیدار من بود. ما به جنگ غزه پایان خواهیم داد. ما میخواهیم با رهبرانی که برای آنها احترام قائلم، به زندگی عادی در خاورمیانه بازگردیم».
اردوغان نیز در مورد این دیدار گفت: «ما یک جلسه بسیار سازنده و خوب را به پایان رساندیم. من خوشحالم. امیدوارم نتیجه مفید باشد».
این سخنان نشان میدهد که همه چیز در ظاهر عادی بوده است. اما روبیو، در سخنان خود در انتقاد از اردوغان اعلام کرد: «همه با ما تماس میگیرند. ترکیه هم در کنار دیکر کشورها، برای حضور در این نشست از ما خواهش و تمنا میکنند و میگویند، ما را هم به این نشست راه بدهید. بعد دوباره درخواست دیدار با ترامپ را مطرح میکنند و میگویند، فقط 5 دقیقه وقت بدهید. میخواهیم با جناب ترامپ دست بدهیم».
روبیو با این اظهارات نشان داد که در پشت پرده نشستی که در حاشیه مجمع عمومی با حضور اردوغان و دیگران برگزار شده، مقامات کشورهای مزبور، علاقه و اشتیاق فراوانی داشتهاند تا با ترامپ همنشین شوند.
اما رسانههای نزدیک به حزب عدالت و توسعه در ترکیه، خبر را به گونهای پوشش دادند که گویی محوریت این نشست اردوغان بوده و نشستن او در کنار ترامپ نیز، حاکی از اهمیت ویژه اوست.
اما تحلیلگران اعلام کردند که ترتیب نشستن مقامات در چنین نشست هایی، از سویی با سن و سال سیاستمداران ارتباط دارد و از دیگر سو، اردوغان و ترامپ در این نشست، هر دو عضو ناتو هستند و طبیعتاً باید نزدیک به هم بنشینند.
چرا مخالفین اردوغان عصبانی شدند؟
قبل از آن که اردوغان به نیویورک سفر کند، اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوریت خلق، خبری را افشا کرد که نشان میداد اردوغان برای گرفتن وعده دیدار با ترامپ در کاخ سفید، با پسر او در استانبول دیدار کرده و به او گفته «اگر دیداری با پدرتان برای ما هماهنگ کنید، ما 300 فروند هواپیما از بویینگ میخریم».
رسانههای نزدیک به حزب عدالت و توسعه، تلاش کردند این خبر را تکذیب کنند. اما خود اردوغان در پاسخ به منتقدین اعلام کرد که او با خود ترامپ معامله میکند و نه با پسر او!
حواشی مربوط به دیدار مخفیانه اردوغان با پسر ترامپ در استانبول و نیز اظهارات تند روبیو، مخالفین اردوغان را به واکنش وادار کرد و آنان اعلام کردند که عدم پایبندی اردوغان و تیم او به آداب دیپلماسی نهادی و ساختاری و توسل به راهکارهای دوستانه و خانوادگی، به آبرو و اعتبار ترکیه لطمه میزند و طرف مقابل را آن قدر جسور میکند که به راحتی به خودش اجازه میدهد به رئیس جمهور ترکیه توهین کند.
مراد امیر از نمایندگان پارلمان ترکیه و از سران حزب جمهوری خلق درباره وقایع اخیر گفته است: «اظهارات تند روبیو وزیر امور خارجه آمریکا، به خوبی نشان داد که دولت ترکیه در چه گودالی سقوط کرده است. وقتی روبیو آشکارا اعلام میکند که برای دیدار با ترامپ به التماس کردن افتادهاید، همه ما عصبی میشویم. چرا که این صحنه توهین آشکاری به جمهوری ترکیه است که بیش از یکصد سال از اعلام استقلال خود را پشت سر نهاده و اعتبار جهانی دارد. مصطفی کمال آتاتورک و رفقایش قیمومیت کشورها بر ترکیه و تحتالحمایه بودن را رد کردند. ولی امروز اردوغان در کاخ سفید به دنبال آن است که پولهای خزانه ما را به آمریکا بدهد تا بتواند برای سرکوب مخالفان در داخل مجوز بگیرد و بقای خود را حفظ کند. دولتی که برای ساکت کردن مخالفان داخلی به دنبال تأیید و مجوز قدرت خارجی است، دولتی که منابع ملت و افتخار جمهوری را در پای میز معامله واگذار میکند، دیگر نمیتواند نماینده اراده ملی باشد. این را در ذهن خود حک کنید: شرافت این ملت فروشی نیست».
با وجود انتقادات گسترده سیاستمداران و رسانههای مستقل ترکیه از وضعیت کنونی، امروز جراید نزدیک به حزب حاکم ترکیه، در تیتر و صفحه نخست، سخنرانی اردوغان در مجمع عمومی سازمان ملل را به عنوان یک سخنرانی تاریخی توصیف کرده و اعلام کردند که او صدای وجدان بشری در برابر رژیم اسرائیل است.
در همین حال دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا و شریک اردوغان در ائتلاف جمهور، با اردوغان تماس تلفنی برقرار کرد و سخنرانی او درباره غزه را مهم و تاریخی ارزیابی کرد.
به عبارتی دیگر، رسانهها و نهادهای سیاسی و تبلیغاتی حزب حاکم ترکیه، تلاش کردند تا اثرات دو لکه بد یعنی دیدار مخفیانه با پسر ترامپ و اظهارات تند روبیو درباره اردوغان را با سخنرانی احساسی اردوغان درباره غزه بپوشانند.
انتهای پیام/