گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم- استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه در مصاحبهای روز گذشته (چهارشنبه) گفت که ایالات متحده آماده مذاکره با ایران بر سر برنامه هستهای است.
او در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز مدعی شد که تمرکز این مذاکرات بر راستیآزمایی برنامه غنیسازی اورانیوم ایران و جلوگیری از دستیابی به سلاح هستهای است، در حالی که ایران میتواند برنامه هستهای غیرنظامی با غنیسازی تا 3.67 درصد را حفظ کند.
این اظهارات ویتکاف ممکن است بهعنوان سیگنالی مثبت از سوی او تعبیر و اینطور تفسیر شود که او بهدنبال گفتوگویی واقعی بر سر موضوع هستهای با ایران است، با این حال، نگاهی به معنای مذاکره در سنت سیاست آمریکا نشان میدهد که منظور واشنگتن از «گفتوگو» نه یک تعامل دوطرفه مبتنی بر منافع دوجانبه بلکه تحمیل خواستههای خود و وادار کردن طرف مقابل به تسلیم است.
دولت ترامپ این نیت را پنهان نکرده. خود ترامپ در مصاحبهای با فاکسنیوز چند ماه پیش گفته بود مذاکرهای با ایران مدنظر او است که باعث کسب دستاوردهایی مانند یک «پیروزی نظامی» شود. او همچنین بعد از جنگ 12 روزه در پیامهایی در تروثسوشال نوشته که «تسلیم بیقید و شرط» ایران را دنبال میکند.
شاید در عرصه روابط بینالملل هیچ کشوری را نتوان یافت که بهاندازه ایالات متحده فرهنگ مذاکراتیاش بر بداندیشی استوار باشد. آنها همواره از مقوله دیپلماسی نه برای رفع خصومت و کاهش فشار بلکه بهعنوان ابزاری برای تکمیل فشار و تسلیم کشورها استفاده میکنند.
از نگاه آمریکاییها ـ آنطور که خودشان هم علناً میگویند ـ پیشنهاد مذاکره حین اعمال فشار راهبردی است که از یک سو در طرف مقابل تفرقه داخلی ایجاد میکند و از سوی دیگر آن طرف مقابل را در معرض فشار مضاعف افکار عمومی قرار میدهد.
از نظر بسیاری از اعضای هیئت حاکمه آمریکا مذاکره با یک کشور یا طرف ناهمسو یا باید به متلاشی شدن کامل نظام فکری طرف مقابل و همسویی محض با منافع آمریکا منجر شود و یا بهمعنی رسمیت بخشیدن به طرف متخاصم است و بهکلی باطل است.
آمریکاییها بر همین اساس از پیشنهاد مذاکره به عنوان بخشی از فشار حداکثری استفاده میکنند. آمریکا در واقع بهدنبال این است که از طریق این پیشنهاد اختلافها در ایران را تشدید و با شرطی کردن اقتصاد و معیشت ایران به موضوع مذاکره، بر گزندگی تحریمها اضافه کند.
انگیزه دیگر آمریکا ایجاد شکاف در داخل ایران است. در قاموس فکری آمریکاییها پیشنهاد مذاکره میتواند گروههای سیاسی مختلف را در برابر یکدیگر قرار دهد، تصور آمریکاییها این است که ساختن این دوگانگی میتواند انرژی سیاسی ایران را بهجای مقابله با فشارهای خارجی، صرف منازعات داخلی کند، که به نفع استراتژی آمریکا برای تضعیف انسجام ملی ایران است.
تلاش برای شرطیسازی اقتصاد ایران به نتایج مذاکرات از جمله دیگر دلایل در طرح چنین مذاکراتی است. آنها اینطور تصور میکنند که گره زدن معیشت مردم به مذاکرات، فشار اجتماعی بر دولت ایران را افزایش میدهد و میتواند بهعنوان اهرمی برای وادار کردن ایران به پذیرش شروط آمریکا یا عمل کند.
انتهای پیام/