به گزارش خبرگزاری تسنیم، فاستینو اورو، نابغه آرژانتینی دنیای شطرنج که فقط 12 سال دارد، در حال طی کردن مسیری است که میتواند تاریخ این ورزش را برای همیشه تغییر دهد. او میکوشد رکوردهای سنی ثبت شده در شطرنج را جابجا کند و عنوان جوانترین استاد بزرگ جهان را به نام خود ثبت کند اما همانطور که موفقیتهای او چشمها را به سوی خود خیره کرده، پرسشها و ابهامهای زیادی هم در پسزمینه این دستاوردهای درخشان وجود دارد؛ ابهاماتی که باعث شدهاند این مسیر باشکوه به نوعی به رسوایی جهانی تبدیل شود.
شدت رقابت در مسیر رکوردشکنی؛ مبارزهای که دیده نشد
در هر رشته ورزشی برای رکوردشکنی مبارزهای نفسگیر و بیرحمانه است. تفاوت میان یک لحظه موفقیت یا یک اشتباه کوچک میتواند مرز بین جاودانگی و فراموشی باشد. به بیان دیگر؛ هر میلیمتر در این مسیر میتواند تفاوتی به اندازه ابدیت ایجاد کند؛ جایی که یک ورزشکار تبدیل به اسطوره میشود و دیگری به سرعت در پسزمینهها محو میگردد اما آنچه در دنیای شطرنج رخ میدهد، به نظر میرسد بیسابقه باشد. مبارزهای که حول محور یک کودک 12 ساله در حال شکلگیری است، نه تنها به دلیل مهارت خارقالعاده او بلکه به خاطر اتفاقات پشت پرده، حواشی و واکنشهای شدید جامعه شطرنج به یک رسوایی بزرگ تبدیل شده است.
داستان رکوردها؛ از کاریاکین تا میشرا و حالا فاستینو اورو
تا چند سال پیش، عنوان جوانترین استاد بزرگ تاریخ شطرنج در دست سرگئی کاریاکین بود. کاریاکین، متولد سال 1990 در سن 12 سال و 7 ماه موفق به کسب این عنوان شد. رکوردی که به سادگی شکسته نشد و تا دو دهه پابرجا ماند. کاریاکین در سال 2016 رقیب جدی قهرمان جهان شد و همچنین به عنوان قهرمان جهان در بازیهای سریع و بلیتس شناخته شد؛ شاهکاری که نشان از استعدادی بینظیر داشت. با این وجود دوران رکوردشکنیهای بزرگ هنوز به پایان نرسیده بود. در بحبوحه همهگیری کرونا و شرایط سخت جهانی، آبهیمانیو میشرا، نوجوان آمریکایی هندیتبار متولد 2009 تصمیم گرفت به این رقابت بپیوندد. او با حمایت مالی گسترده خانواده و پدرش که همچون یک موتور محرک پشت او بود، با شرکت مکرر و پیدرپی در مسابقات متعدد توانست در نهایت در سن 12 سال و 4 ماه و 25 روز به مقام استاد بزرگی برسد.
با این حال، برخی از بزرگان شطرنج از جمله ایان نپومنیاختچی عنوان کردند که میشرا در مسابقاتی شرکت کرد که رقابت در آنها تا حدی بیانگیزه و غیررقابتی بود؛ جایی که حریفان او صرفاً بازیها را انجام میدادند و انگیزه واقعی برای برد نداشتند اما در نهایت، این موفقیت به عنوان یک رکورد رسمی و عادلانه پذیرفته شد و شکی در آن وجود نداشت.
ظهور فاستینو اورو؛ یک ستاره آرژانتینی که همه نگاهها را به خود جذب کرد
در سالهای اخیر، نوجوان دیگری پا به میدان گذاشته که قصد دارد این رکورد را جابجا کند؛ فاستینو اورو، شطرنجباز نابغه و 12 ساله آرژانتینی که به «مسی شطرنج» یا «مارادونای شطرنج» در کشورش شهرت یافته است. این کودک با مهارت خارقالعادهاش نه تنها در مسابقات داخلی بلکه در شبکههای تلویزیونی و رسانههای اسپانیاییزبان بارها دیده شده و صحبتهای زیادی دربارهاش شده است.
ویتالیا کیسلف، استاد بزرگ و یکی از شناختهشدهترین چهرههای شطرنج آرژانتین میگوید: «اگر راننده تاکسی بفهمد که مسافرش یک شطرنجباز حرفهای است، نخستین پرسش همیشه این است؛ "آیا فاستینو را میشناسی؟"
اورو توانسته جوانترین استاد بینالمللی تاریخ شطرنج شود، رکوردی که تازه شکسته شده بود اما بلافاصله رومن شوگدژیف روسی، دو سال کوچکتر از او، رکورد او را نیز شکست. این موضوع باعث شد که حامیان اورو تصمیم بگیرند که به جای رضایت به همین موفقیت، به دنبال دستیابی به عنوان استاد بزرگی باشند.
رقابتی نفسگیر و چالشهای ثبت عنوان استاد بزرگی
اکنون فاستینو تقریباً تنها 6 ماه فرصت دارد تا رکورد استاد بزرگی آبهیمانیو میشرا را بشکند؛ زمانی کوتاه اما به هیچ وجه ناممکن نیست. طبق قوانین فیده برای رسیدن به این عنوان باید سه معیار مشخص را در مسابقات مختلف رعایت کند. دو معیار اول که مربوط به کیفیت بازی و شرکت در تورنمنتهایی با حضور استادان بزرگ است، چندان دشوار نیستند اما معیار سوم که حضور در یک مسابقه آزاد و معتبر است، به منظور حفظ عدالت و شفافیت در ارزیابی، اهمیت بالایی دارد.
تورنمنت مادرید؛ میدان اصلی جدال و جنجالها
اواخر تابستان 2025، خبر از برگزاری تورنمنت بزرگ «افسانهها و اعجوبهها» در مادرید منتشر شد؛ جایی که بزرگترین استادان شطرنج از کشورهای اسپانیاییزبان از جمله خولیو گراندا زونیگا اهل پرو، آلن پیچوت آرژانتینی و چند ستاره نوظهور گردهم آمدند. این تورنمنت به نظر میرسید فرصتی مناسب برای فاستینو باشد تا عنوان استاد بزرگی را به دست آورد اما خیلی زود پس از آغاز مسابقات، حواشی زیادی بر سر این رقابتها شکل گرفت. نخستین نکته قابل توجه، ترکیب داوران و ناظران بود که از بین استادان پیشین و کسانی انتخاب شده بودند که این روزها کمتر در رقابتهای حرفهای شرکت میکنند و بسیاری از منتقدان به این انتخاب شک داشتند.
در عین حال، لو میائویی، شطرنجباز برجسته چینی و متولد 2010 که یکی از مدعیان اصلی بود، چند بازی حیاتی را باخت و پیش از پایان مسابقات حذف شد. در مقابل، فاستینو اورو بازی به بازی به پیروزی رسید اما چگونگی این پیروزیها، شک و شبهه ایجاد کرد.
الگوی عجیب پیروزیها و واکنشهای شدید جامعه شطرنج
در بسیاری از مسابقات، حریفان فاستینو به شدت مبارزه کردند و گاه به موقعیتهای برد نزدیک میشدند اما ناگهان و در چند حرکت کوتاه، اشتباهات عجیبی مرتکب شدند و بازی را واگذار کردند. این الگو به سرعت توجه ناظران و هواداران را به خود جلب کرد و برخی معتقد بودند که بازیها عمداً یا تحت فشار به نفع فاستینو پایان یافتهاند؛ همان چیزی که در فضای شطرنج به آن «چیدمان» گفته میشود. این موضوع موجی از انتقادها و نفرت در شبکههای اجتماعی ایجاد کرد و باعث شد که برگزارکنندگان مسابقات و تعدادی از بازیکنان به صدور بیانیههایی برای آرام کردن جو و عذرخواهی از هواداران بپردازند. آنها تلاش کردند با بیان اینکه شدت و کیفیت بازیهای فاستینو به حریفان اجازه رقابت برابر را نمیداد، این جنجالها را کماهمیت جلوه دهند. اما انتقادها تنها به نحوه بازیها محدود نشد. رفتار فاستینو در کنار تخته نیز محل مناقشه بود. حرکات پرجنب و جوش، شکلکدرآوردنها و رفتارهای تحریکآمیز او که برخلاف اصول حرفهای بودن در مسابقات بود، باعث شد برخی بازیکنان و تماشاگران رفتار او را نامناسب بدانند.
آیندهای پرالتهاب و نگاههای سراسر توجه
در پایان، مسابقات مادرید با پیروزی قاطع فاستینو اورو به پایان رسید و او اولین امتیاز استاد بزرگی خود را کسب کرد. همچنین او به عنوان جوانترین بازیکنی که به امتیاز 2500 در ریتینگ فیده دست یافته، به ثبت رکوردی موقت نائل آمد. البته این رکورد احتمالاً دوام زیادی نخواهد داشت، زیرا رومن شوگدژیف که دو سال کوچکتر است، در تعقیب اورو است.
اکنون، جدال اصلی برای کسب دو امتیاز استاد بزرگی باقی مانده، داغتر و حساستر شده است و انتظار میرود مسابقات آینده با واکنشهای گسترده و چشمهای تیزبین جامعه شطرنج همراه باشد. در این میان، فاستینو قرار است در یک مسابقه نمایشی سریع مقابل آنیش گیری، قهرمان گرند سوئیس و شرکتکننده در مسابقات کاندیداهای 2026، به میدان برود.
یک چیز مسلم است؛ این نوجوان آرژانتینی هیچگاه تسلیم نخواهد شد و برابر هیچکس کوتاه نخواهد آمد.
انتهای پیام/