به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «ایزوستیا» چاپ مسکو، در تحلیلی نوشته است: الهام علیاف، رئیسجمهور جمهوری آذربایجان در حاشیه نشست جامعه سیاسی اروپا در کپنهاگ با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین دیدار کرد. بر اساس گزارشهای رسمی، در این دیدار از جمله درباره همکاریهای دفاعی گفتوگو شد. بر اساس ویدیوهای منتشرشده، گفتوگوی رهبران دو کشور به زبان انگلیسی انجام گرفت.
در نسخه آذربایجانی بیانیه رسمی تأکید شده که دو رئیسجمهور درباره موضوعات سیاسی، اقتصادی و انسانی، همچنین همکاری در زمینه انرژی و امنیت منطقهای صحبت کردند و در نسخه اوکراینی این بیانیه نیز آمده است که زلنسکی از همتای خود بهخاطر حمایت از حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین قدردانی کرد و گفتوگوها شامل «مشارکت بالقوه دفاعی» نیز بوده است.
این نخستین مذاکرات رهبران دو کشور در ماههای اخیر نیست. در ماه آگوست نیز زلنسکی و علیاف با یکدیگر تماس تلفنی داشتند که در آن درباره حملات روسیه به اهدافی در خاک اوکراین گفتوگو کردند. پیشتر در ماه جولای، نشست کمیسیون بیندولتی برگزار شد و نمایندگان کییف از باکو خواستند تا از تأسیسات ذخیره گاز اوکراین برای انتقال منابع انرژی آذربایجان به اروپا استفاده کند.
مقامهای باکو پیشتر اشاره کرده بودند که در پی تشدید تنشها در روابط با روسیه، ممکن است همکاریهای خود را با اوکراین گسترش دهند. موضعگیری رسمی جمهوری آذربایجان در این زمینه تاکنون محتاطانه بوده است. در سال 2022 و در اوایل درگیری نظامی، علیاف تأکید کرده بود که باکو از تمامیت ارضی اوکراین حمایت میکند، هرچند روابط خوبی با روسیه دارد. در همان زمان، حکمت حاجیاف، نماینده دولت آذربایجان اعلام کرده بود که باکو آماده است تا میزبان مذاکرات میان مسکو و کییف باشد.
در آن دوره، تمرکز باکو صرفاً بر کمکهای انسان دوستانه به اوکراین بود. از جمله گزارش شده که در طول جنگ دارو، مواد غذایی، ترانسفورماتور و ژنراتور به کییف ارسال شده است. حجم کل این کمکها در سه سال و نیم گذشته حدود 40 میلیون دلار برآورد میشود. علاوه بر این، جمهوری آذربایجان گروهی از کودکان اوکراینی را برای درمان و توانبخشی روانی و جسمی در کشور خود پذیرفته است.
با این حال، مقامات آذربایجان بارها تأکید کردهاند که کمک نظامی به اوکراین ارائه نخواهد شد، هرچند در برخی مقاطع تردیدهایی در این زمینه مطرح شده است.
ارزیابی کارشناسان درباره نزدیکی آذربایجان و اوکراین/ تلاش باکو برای اعمال فشار بر مسکو
در این رابطه، نیکلای سیلایف، پژوهشگر ارشد مرکز مسائل قفقاز و امنیت منطقهای در دانشگاه روابط بینالملل مسکو، تأکید میکند که کییف و باکو همواره روابط دوستانهای داشتهاند و در تابستان امسال این نزدیکی مواضع آشکارتر شده است.
این کارشناس میگوید: «رهبری آذربایجان تلاش میکند توجه مسکو را جلب کند و به همین دلیل روابط خود با اوکراین را گسترش میدهد. باکو در پی دستیابی به اهداف خود است. پیش از هر چیز، میخواهد بار دیگر از روسیه بابت سقوط هواپیمای شرکت AZAL عذرخواهی بشنود، هرچند پیشتر چنین عذرخواهی از سوی ولادیمیر پوتین صورت گرفته است. همچنین باکو خواستار آزادی اعضای گروهی از اتباع آذربایجانی است که پیشتر به اتهام ارتکاب جرائم سنگین بازداشت شدهاند. در این میان، روابط با اوکراین یکی از ابزارهای جلب توجه و تاثیرگذاری بر مسکو محسوب میشود.»
سیلایف افزود که در ادامه ممکن است مقامات باکو بهطور علنی لغو ممنوعیت ارسال سلاح به اوکراین را نیز اعلام کنند. او گفت: «چنین اقدامی بهاحتمال زیاد تأثیر خاصی بر وضعیت درگیری نظامی نخواهد داشت. در نهایت گمان نمیکنم روسیه حاضر به دادن امتیازی به باکو شود. در واقع، آذربایجان توان اعمال فشار قابلتوجهی بر روسیه را ندارد. به نظرم خود باکو نیز این موضوع را میداند، اما تلاش خود را میکند.»
ولادیمیر ژاریخین، نائب رئیس مؤسسه کشورهای مستقل مشترکالمنافع نیز اظهار داشت که مقامات جمهوری آذربایجان پس از بازپسگیری منطقه قرهباغ، در حال بازنگری در ارزیابی نقش و اهمیت خود هستند.
این کارشناس توضیح داد: «به نظر میرسد علیاف خود را پیروز درگیری با ارمنستان تصور میکند و دچار نوعی سرمستی از موفقیت شده است. در چنین شرایطی شاید بهتر باشد در روابط با روسیه کمی خویشتندارتر عمل کند. ضمن اینکه باید گفت که بعید است جامعه بزرگ آذربایجانی مقیم روسیه از سیاست کنونی باکو راضی باشد. این افراد نه در روسیه، بلکه در کشور خودشان نفوذ قابلتوجهی دارند، بنابراین علیاف در شرایط فعلی دست به ریسک بزرگی در جهت تیره کردن روابط با مسکو نخواهد زد.»
انتهای پیام/